Hukukun dilsizleri TBMM’de

Geçtiğimiz Cuma günü, 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü nedeniyle, etkinlikler düzenlendi. Yine aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hayvan Hakları Komisyonu üç ay süren çalışmasının sonuçlarını içeren raporunu TBMM Başkanlığı'na sundu. Hesapta, Hayvanları Koruma Kanunu yetiştirilecekti 4 Ekim tarihine. Olmayınca, hiç olmazsa raporunu yetiştirelim dediler. İnsan hakları hukukunun onca sorunu varken, varsın hayvan hakları da beklemede kalsın deyip bu hakları "lüks" bulanlar mı var, bilemeyiz. Bildiğimiz şu ki, hayvanların işkence edilerek, şiddet görerek öldürülmeye devam ettiği, faillerinin ise cezasız kaldığı ya da para cezası ile paçayı kurtardığıdır.

Evet bir yasa var, Hayvanları Koruma Kanunu… Ancak bu yeterli olmadığı için Adalet Bakanlığı, mevcut kanunda değişiklik yapacak bir taslak hazırlamıştı. Ne var ki, taslak kanunlaşamadı bir türlü. Oysa, konuyla ilgili tam tamına 39 sivil toplum örgütü ortak açıklama yaparak, hukuki tespitin yanında toplumun sosyal davranışlarının etkisini de ortaya koymuş, hukuki ve pratik açıdan muğlak ve hayvanları korumaktan uzak kalan tasarıyı anlaşılır ve maksadına uygun şekilde yorumlamanın kodlarını göstermişti.

Nihayetinde TBMM Hayvan Hakları Komisyonu, tasarıya yönelik eleştirileri de değerlendirerek hazırladığı raporu Meclis'e getirebildi. Şimdi top TBMM'de…

Hayvanlara zulmederek bundan zevk almak "zoosadizm" terimiyle ifade ediliyor. Aynı zamanda bu durum sosyopatik davranışlar arasında sayılan bir davranış bozukluğudur. Herhangi bir anti-sosyal davranış kaynaklı suçta olduğu gibi ceza hukuku kapsamında bir haksız fiil olarak "suç" kategorisinde tespit edilmeli, idari para cezası ile yetinilen "kabahat" eylemi olarak görülmemelidir.

Hukukun öznesi olarak kabul edilmeyen, "ağzı var, dili yok", adeta hukukun dilsizleri durumundaki hayvanların eşya olarak görülmemesi, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) eşya olarak varsaydığı evcil hayvanları (madde: 151), canlı olarak ve canlı hakları olarak değerlendirmeli. Ayrıca evcil ve sokak hayvanı ayrımı yapılmamalıdır.

Cezalar caydırıcı olmalı; hapis cezaları ertelenmemeli, hayvana tecavüz fiili hapis cezası ile cezalandırılmalı, adli para cezasına çevrilmemelidir.

Hayvanları telef eden (itlaf) belediye çalışanları ile emri veren yetkililere "kanunsuz emir" kapsamında cezalar verilmelidir.

Canlı haklarını korumak konusunda gerçekçi bir adım atılmak isteniyorsa, hayvanları öldürme nedenleri arasında korkunçluk sıralaması yapılmasının bırakılması gerekir. Hayvanlara eziyet etmenin, kendisini savunamayacak durumdaki insanlara zulmetmekten bir farkı yoktur.

Dünyaya canlı hakları penceresinden bakalım!