Hz. Osman döneminde İmam Hasan

Prof. Dr. Haydar Baş Hocamızın 'İmam Hasan' eserinde Hz. Osman döneminde İmam Hasan'ın duruşu hakkında şu bilgilere yer veriliyor:

"Osman iktidara geldiğinde 70 yaşını geçmişti. Akrabalarına çok düşkündü, onları devamlı surette kayırıyordu. Kendinden önceki iki halifenin uygulamalarını devam ettirmeye söz vererek hilafete geçmişti ancak bunu yapmadı.

İbn Haldun, İbn Hallakan, İbn Asem-i Kûfî, Mesudî, İbn Ebi'l Hadid gibi âlimlerin ifadesine göre: "Osman b. Affan hilafet makamına geçtiğinde Resûlullah'ın sünneti ve Şeyheynin (Ebubekir ve Ömer) siyretine aykırı hareket etti." Beytü'l-Mal'dan Ümeyyeoğullarına yüksek meblağda para ve mal dağıtıyordu.

"… Osman kendi zamanında fethedilen ermeni şehirlerinin humusunu (hiçbir şer'i cevaz olamadan) Mervan'a bağışladı. Bunun yanında Beyt'ül-Mal'dan Mervan'a nakit bin dirhem bağışladı. Abdullah b. Halid'e dört yüz bin dirhem, Resûlullah'ın sürgün ettiği Ebu'l As'a yüz bin dirhem, Ebu Süfyan'a iki yüz bin dirhem bağışladı." (İbn Mesud, Müruc'uz-Zeheb, c. 1, s.433).

Başta İmam Ali ve Ehl-i Beyt olmak üzere, Osman'ın bu ve benzeri uygulamalarına karşı çıkan büyük sahabeler mevcuttu. Ebuzer Gifarî de bunlardan biri idi. Ebuzer, Ehl-i Beyt'e yakınlığı ile bilinmekteydi. Ebuzer Gifarî, Osman döneminde yapılan icraatlara şiddetle karşı çıktığı için 90 yaşında Medine'den Şam'a sürüldü. Ancak Osman'ın Şam Valisi Muaviye, Ebuzer'i istemiyordu. Zira Ebuzer Şam'da Hz. Ali'nin konumu ve yüceliğini halka anlatmakta yani bir anlamda Gadir-i Hum günü Resûlullah'ın ifadeleri hakkında halkı bilgilendirmekteydi.

Bunun üzerine Muaviye, Ebuzer'i halifeye şikayet etti. Osman da Ebuzer'in geri gönderilmesini istedi. Rivayetlere göre çok zor şartlar altında yolculuk yapan yaşlı Ebuzer'in Medine'ye vardığında (yaralanmış olduğundan dolayı) baldırlarının eti dökülüyordu. (Tarih-i Yâkubî, c. 1, s. 224; İbn Ebi'l Hadid, Şerh-u Nehcü'l Belaga, c. 1, s. 241).

Ebuzer Gifarî o haliyle Medine'den çıplak bir deve üzerinde kızıyla birlikte Rebeze'ye sürüldü. Ebuzer orada vefat etti. Halife, Rebeze'ye giderken kimsenin Ebuzer'i yolcu etmesine izin vermemişti. Fakat İmam Ali, İmam Hasan, İmam Hüseyin ve Abdullah b. Câfer onu yolcu etmeye gitti. Mervan b. Hakem onları geri çevirmek için karşılarına çıktı. İmam Ali Mervan'ın üzerine yürüyerek bindiği hayvanın kulaklarına vurdu ve, "Defol! Allah seni ateşe sürüklesin" diye bağırdı. (Mürucu'z-Zeheb, c. 2, s. 350).

İmam Hasan Ebuzer Gifarî'yi uğurlarken şunları söylemiştir: "Amcacığım! Uğurlananın suskun kalması ve uğurlayanın ayrılıp geri dönmesi gerekli olmasaydı üzüntü uzasa bile söylenen sözler kısa ve yetersiz olurdu. Dünyanın sonrasının ümidi ile onun problemsiz ortamını ve karşılaşılan şiddetli şartlarını düşünerek onu bir yana at. Senden razı olarak Peygamberine kavuşacağın güne kadar sabret." (Şerh-u Nehcü'l Belağa, İbn-i Ebil Hadid, c. 8, s. 253; el-Gadir, c. 8, s. 301;  Ravzatu'l Kafi, c. 8, s. 207)." 

(devam edecek…)