İhracat ağır aksak ilerliyor

RECEP BAHAR/DETAY HABER

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Eylül ayında ihracat Rusya'nın 24 Kasım 2015'teki uçak krizi sonrası Türkiye'ye uygulamaya başladığı yaptırımları önemli ölçüde kaldırmasına ve Euro/Dolar kurunun ciddi oranda olumlu katkısına rağmen bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8.9 artışla 11 milyar 337 milyon dolara çıkabildi. Eylül ayı ihracatı 2016'da 10 milyar 451 milyon dolar, 2015'te 10 milyar 535 milyon, 2014'te 13 milyar 294 milyon, 2013'te 12 milyar 555 milyon dolardı. 2104 yılındaki rakam Cumhuriyet tarihi rekoru olarak kayıtlara geçmişti. Ancak 2015 ve 2016 yıllarında Kurban Bayramı, Eylül ayına tam ortasına denk geldiğinden ihracat kısmen de olsa sekteye uğradı.

Euro'nun değer kazanması olumlu

İhracat artışında Euro/Dolar paritesinin geçen seneye göre daha yüksek olması, bir başka ifadeyle Euro'nun ABD Doları karşısında değer kazanması etkili oldu. Eylül ayında paritenin ihracata katkısı net 234 milyon dolar olarak yansıdı. İhracat bu yılın ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.6 artışla 114 milyar 661 milyon dolara, son 12 aylık dönemde de 153 milyar 24 milyon dolara ulaştı.

Yabancılar forse ediyor

İhracatın lider sektörü yine değişmedi: otomotiv. Yabancı sermayenin ağırlığının yoğun olduğu otomotiv sektörünün Eylül ayı ihracatı, Almanya ve ABD başta olmak üzere önemli pazarlardaki talep artışı sayesinde 2 milyar 152 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılın ilk dokuz aylık döneminde de ihracatı sırtlayan otomotiv, söz konusu dönemde 196 ülkeye ihracat gerçekleştirerek yeni bir rekora da imza atmış oldu. Eylül ayı ihracatında otomotivi 1 milyar 295 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ve 1 milyar 280 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti. Eylül ayında en fazla ihracat artışı yaşayan sektörler; ihracatını beş katına çıkaran 'gemi ve yat', yüzde 69 artıran 'tütün' ile yüzde 33 artıran 'fındık' sektörleri oldu. Gemi ve yat sektörünün geçen ayki ihracatı 103 milyon, tütün sektörünün ihracatı 119 milyon, fındık ve mamüllerinin ihracatı ise 184 milyon dolara yükseldi. Bu arada Ekim 2016-Eylül 2017 dönemini kapsayan 12 aylık fındık ihracatı 1 milyar 938 milyon dolar olarak gerçekleşti. Oysa Ekim 2015-Eylül 2016 döneminde bu ihracat 2 milyar 132 milyon dolardı. Fındık fiyatlarının düşmesi ihracat gelirini de olumsuz etkilemiş oldu. 

Almanya'ya ihracat arttı!

İhracat pazarları bazında Eylül ayında 139 ülke ve bölgeye ihracat arttı. En fazla ihracat yapılan ilk beş ülkeden Almanya'ya yüzde 8.3, İngiltere'ye yüzde 14, ABD'ye yüzde 36.5, İtalya'ya yüzde 1.5 ve Irak'a yüzde 2.2 artış kaydedildi. Yaşanan yüksek dozlu siyasi gerilime rağmen Almanya'ya ihracatın artış göstermesi dikkat çekti. Eylülde en fazla ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında en yüksek artış ise yüzde 54 ile yine Rusya'ya oldu. Rusya'ya bu yıl yapılan ihracat 1 milyar 776 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2017'nin ilk 9 ayı dikkate alındığında en fazla ihracat 10 milyar 817 milyon dolarla Almanya'ya yapıldı. Almanya'yı 6 milyar 817 milyon dolarla Birleşik Krallık, 6 milyar 135 milyon dolarla Irak izledi. Türkiye'nin en fazla ithalat yaptığı ülke olan Çin, 2 milyar 121 milyon dolarlık ihracatla 15. sırada yer aldı.