'İlim' demiş başka bir şey dememiş

Bir tuğla kalınlığındaki "Hoş Geldin Atatürk" kitabını bitirdim tekrar okuyorum şimdi.
Adam, sadece iyi bir asker değil, iyi bir devlet adamı, çok iyi bir diplomat, çok iyi bir iktisatçı, iyi bir sanayici, iyi bir çiftçi, iyi bir tarım ve hayvancılık uzmanı, iyi bir hatip, iyi bir din bilgini ve iyi bir ilim-bilim aşığı...
Adam hayatın her alanında ve hemen her konuda söyleyecek çok sözü var.
Bir müzik icra edilirken o müziğin notasındaki ve bestesindeki yanlışları tesbit edecek kadar uzman, dinlediği ezanın ve Kur'an'ın hangi makamda okunduğunu bilecek kadar, şu makamdan bu makama şöyle geçileceğini tarif edecek kadar uzman, okunan ayetteki tecvit hatalarını söyleyecek kadar ve okunan ayeti hakkıyla tefsir edecek kadar uzman...
Seferberlik ilan ederek Milli Mücadeleyi kazandıktan sonra orada durmamış, bu sefer hayatın her alanında seferberlik ilan etmiş ve kısa zamanda hem yaralı milletin yaralarını sarmış hem de yeni kurulan devletin eksiklerini tamamlamış.
Demir-çelik fabrikaları, dokuma fabrikaları, Sümerbanklar, deri-ayakkabı fabrikaları, devlet üretim çiftlikleri, şeker fabrikaları...
Gittiği her ilde mutlaka eğitim kadrosu ile ilgilenmesi, okulları ziyareti ve öğretmenlerin seviyesini ölçmeleri...
Hayatı boyunca sanki 'ilim' peşinde koşmuş ve öğrendiklerini millet ve devlet menfaatine hayata geçirmiş, adeta karınca gibi çalışmış ve çalıştırmış bir aksiyon adamı ile karşı karşıyayız.
"Eylül 1924'te Trabzon'a ilk ziyaretlerinde, din öğretmenlerinin yetersizliği hakkında tesbitte bulunduktan sonra, Türkçe meal konusuna ağırlık vermiştir:
İlk olarak öğretmenler odasına giden Mustafa Kemal, orada bulunan bütün öğretmenlerle birer birer tanışıp bir süre sohbet ettikten sonra sorular sormaya başlıyordu.
Sıra din dersi öğretmeni Ahmet Hamdi Efendi'ye gelmişti. Ondan da, 'Vettini ve'zzeytun' ayetinin açıklamasını yapmasını istemiş, öğretmen soruyu cevaplamak için yarım saat süre istemesi üzerine, 'kaç yıldan beri öğretmenlik yapıyorsun?' diye sormuştu.
Öğretmenin, 'on beş yıldan beri' diye cevap vermesi üzerine,
'On beş yıldan beri bu ayetin açıklamasını okumadınız mı?' diye soran Mustafa Kemal'e öğretmen, 'Kendisine haksızlık yapıldığını ve öğretim yönteminden dolayı Rize iline atandığını anlatarak' mazeret beyan ediyordu.
Atatürk Trabzon Lisesi'nde din dersi öğretmenine sorduğu ayet açıklamasına gerekli cevabı alamadığını, bu durumun genç kuşakların eğitimi açısından önemli bir olumsuzluk olduğunu, bu eksikliğin süratle giderilerek anlaşılabilir bir Türkçe ile eğitim yapılması gerektiğini Trabzon gezisi sonrası uğradığı Samsun'da Ticaret Lisesi'nde yaptığı konuşmada açıklamıştır."
"Trabzon Kavak Meydanı Ortaokulunda birinci sınıfta öğrenciydim. Atatürk bize gelmişti, sınıfımızın kapısı birden açıldı. Kurtuluş Savaşımızı zaferle kazandıran eşsiz kahraman karşımızda duruyordu. Hep beraber ayağa kalktık ve hazır ol durumuna geçtik.
Atatürk'ün sağında Trabzon'un yetiştirdiği din bilgini Tevfik Hoca, arkasında da kendisine eşlik eden kişiler vardı.
Atatürk 'buyurunuz' dedi, Tevfik Hoca'ya yol gösterdi. Tevfik Hoca, 'önce siz buyurunuz paşam' diyerek saygıyla eğildi. Atatürk içtenlikle ricasını tekrarladı, önce Tevfik Hoca, sonra Atatürk, sonra diğer konuklar sınıfımıza girdiler.
Dersi Vasıf Hoca veriyordu, Atatürk dersin konusunu sordu. Vasıf Hoca, Siret-i Nebi ve Kur'an okuttuğunu açıkladı.
Atatürk bir öğrencinin Kur'an okumasını istedi. Bu ağır görev benim üzerime düştü. Hemen besmele çektim ve okumaya başladım. Okurken anlımda boncuk boncuk ter toplandı. Yüreğim göğüs kafesime durmadan yumruk attı. Kulaklarım boşa dönen bir değirmen gibi uğuldadı.
İyice bunaldığımı gören Atatürk sevecen bir sesle okumamı kesti. Bana, 'okuduğun surede semiun basir kelimeleri geçti. Bu kelime tecvitte ne olur?' diye sordu.
Bu soruyu cevaplarken ses tonumu ayarlayamadım. Bütün gücümle,
'tersine çevrilir' diye haykırdım.
Atatürk 'niçin?' diye gülümsedi.
Yeniden 'Tenvin B'ye uğradığında tersine çevrilir' diye bağırdım.
Büyük önder, 'doğru' diye başını salladı, eliyle başımı okşadı.
Atatürk benden sonra öğretmenimize döndü ondan İnşirah suresini okumasını ve yorumlamasını istedi.
Vasıf Hoca yeniden heyecana kapıldı, yüzü sarardı.
'Yanımda tefsir kitabı yok. Bu yüzden sizi memnun edecek bir cevap veremem' diye cevap verdi.
Söz konusu sureyi tecvit kurallarına uyarak kendisi okudu ve hepimizin anlayacağı Türkçe kelimelerle yorumladı." (Hoş Geldin Atatürk, Prof. Dr. Haydar Baş, s.578-580).
Adam bir ömür 'ilim' demiş başka bir şey dememiş.