İmalat sanayinde karlılık düşüyor

Danışmanlık şirketi Deloitte'in hazırladığı "İmalat sanayinde yapısal dönüşüm: Performans analizine dayalı bir değerlendirme" raporuna göre, Türkiye'deki imalat sanayisinde baskın olan sektörlerin karlılığı düşüyor

ŞEVKET TEPETAŞ - İSTANBUL

Türkiye'de Denetim, Vergi, Danışmanlık, Kurumsal Finansman ve Kurumsal Risk alanlarında 25'inci hizmet yılını dolduran Deloitte'un hazırladığı "İmalat sanayinde yapısal dönüşüm: Performans analizine dayalı bir değerlendirme" raporu, Türkiye'deki imalat sanayisini karlılık, ihracat ve verimlilik açısından masaya yatırdı. Rapor, 1993 - 2009 dönemine ait İstanbul Sanayi Odası tarafından yayınlanan en büyük 1000 şirket verilerinden yararlanılarak, ayrıntılı sektör ayrımları oluşturularak ve firmaların sektörlere göre ayrıştırılmasıyla yapıldı. Bu rapor için veri tabanında yer alan 56 sektör içinden, imalat sanayindeki ağırlıkları göz önünde bulundurularak inceleme için 16 sektör seçildi: Demir çelik, ilaç ve medikal, demir dışı metaller, kağıt, elektrikli ekipmanlar, kimyevi maddeler, elektrikli ev aletleri, metal ürünler, elektronik, mobilya, elyaf - iplik, otomotiv ve yan sanayi, endüstriyel gıda imalatı, plastik, hazır giyim, tarım ürünleri.

İmalat sanayi büyümeyi sağlar, yenilikçiği artırır"Bir ülkenin imalat sektöründeki rekabetçiliği, o ülkenin uzun vadeli ekonomik başarısı ve büyümesi üzerinde kuşkusuz büyük önem taşır. Güçlü bir imalat sektörü, araştırma ve geliştirmenin maliyetini karşılayarak, teknolojik ilerlemeyi zorlar ve kalifiye işçi ile bilim adamı ihtiyacındaki büyümeyi yönlendirerek büyümeyi sağlar ve o ülkenin entelektüel sermayesini ve yenilikçiliğini artırır" denilen raporda, 1993-2009 arasında karlılık oranlarındaki değişikliklere bakıldığında, birçok sektörde karlılığın azaldığı görüldüğü belirtiliyor. "Karlılık oranlarına bakıldığında ortak bir eğilim görülebilmektedir. Birçok sektörde inceleme dönemi içinde karlılık oranı düşmüştür. Bunun istisnası demir çelik ve demir dışı metaller sektörüdür. Ancak bu sektörlerin genel trend dışında kalmalarının temel nedeni bu ürünlerde son yıllarda küresel düzeyde görülen ve kalıcı olup olmadığı belirsiz fiyat artışlarıdır" denilen raporda, "Sektörel ortalamalara bakıldığında küreselleşmenin sanayi sektörü üzerindeki etkisinin beklenebileceği üzere; toplam satışlar içinde ihracatın payının artması, karlılık oranlarının düşmesi ve emek verimliliğinin artması şeklinde gözüktüğü görülmektedir" ifadelerine yer veriliyor.

Dış pazar satışları iç pazarla ikame edilemiyorOtomotiv sektörüne benzer şekilde ihracat yoğunluğunu kayda değer biçimde artıran diğer sektörlerin ise elektrikli ev aletleri (yüzde 8'den yüzde 67'ye) ve metal eşyalar (yüzde 14'ten yüzde 54'e) olduğu belirtilen raporda, "Ancak birçok sektörde ihracat yoğunluğundaki bu artışta artık bir sınıra gelindiği görülmektedir. Bundan böyle iç pazar satışlarının dış pazar satışları ile artan şekilde ikame edilmesine olanak kalmadığı ifade edilebilir" deniliyor. Dış pazara odaklanmayan sektörler de bulunduğunun belirtildiği raporda, "Bunların başında toplam satışlar içinde dış satışların payının yüzde 8 olarak gerçekleştiği ilaç ve medikal ürünler sektörü gelmektedir. Keza endüstriyel gıda imalatı, kağıt ve mobilya sektöründe de 2009 yılında ihracat yoğunluğu sırasıyla yüzde 14, yüzde 16 ve yüzde 20 şeklinde gerçekleşmiştir"