İmam Kazım’a sorulan sorular ve cevapları -2-

…(Dünden devam ediyoruz) 

"Ey Hişam! Yüce Allah kime üç şeyi ikram etmişse, ona lütufta bulunmuştur: Hevasının izinden gitmesine engel olacak yeterli akıl, cehaletini etkisiz kılacak yeterli ilim ve fakirlik korkusuna engel olacak yeterli zenginlik. 

Ey Hişam! Şu dünyadan ve dünya ehlinden sakın! Çünkü dünyada insanlar dört gruba ayrılırlar: 

1- Alçalmış, hevasına sarılmış adam.

2- İlimle uğraşan kibirli insan. Bu insanın ilmi arttıkça kibri de artar; okumasıyla, ilmiyle kendisinden aşağı olanlara üstünlük taslar. 

3- Cahil abid. Bu da ibadet bakımından kendisinden aşağı olan kimseleri küçümser. Kendisinin yüceltilmesini, kendisine saygı gösterilmesini ister. 

4- Basiret sahibi ve Hakk'ın yoluna arif olan âlim. Bu kimse bildikleriyle hakkı gerçekleştirmek ister ama gücü yetersizdir veya mağlup konumdadır.

Bildiklerini gerçekleştirecek güç ve imkândan yoksundur. Bu yüzden hüzünlüdür, kederlidir. Böyle bir kimse zamanının en ideal şahsiyetidir, akıl olarak en gözdesidir." 

Ey Hişam! Hiç kuşkusuz her şeyin bir kılavuzu vardır. Aklın kılavuzu da düşüncedir. Düşüncenin kılavuzu da suskunluktur. Her şeyin bir bineği vardır. Aklın bineği de tevazudur. Yasaklandığın şeyleri istiyor olman, senin cahil biri olduğunun en belirgin kanıtıdır. 

Ey Hişam! Senin elinde ceviz varsa ve insanlar da elinde inci olduğunu söyleseler, elindekinin ceviz olduğunu bilirsen insanların ona inci demeleri sana bir yarar sağlamaz. 

Şayet elinde inci varsa ve insanlar da onun ceviz olduğunu söyleseler, elindekinin inci olduğunu bilirsen, insanların onun ceviz olduğunu söylemeleri de sana bir zarar vermez.

Ey Hişam! Akıllı bir insanın işlediği az bir amel kabul görür ve katlanarak artar. Heva ve heveslerinin peşinden gidenlerin, cahillerin işledikleri çok amel ise geri çevrilir. 

Ey Hişam! Akıllı insan, dünyadan az bir şeye ama hikmete sahip olmak koşuluyla razı olur. Fakat dünyaya sahip olmakla beraber hikmetten az bir şeye razı olmaz. Bu yüzden böyle olanlar kârlı bir ticaret yapmışlardır. 

Ey Hişam! Eğer sana yeten dünyalık seni ihtiyaçsız bırakıyorsa, dünyadan en basit bir şey bile sana yeter ama sana yeten seni ihtiyaçsız bırakmıyorsa, dünyada hiçbir şey sana yetmez. Seni ihtiyaçsız kılmaz.

Ey Hişam! Dili doğru olanın ameli temiz olur. Niyeti iyi olanın rızkı artar. 

Kardeşlerine ve ailesine iyilik ve ihsanda bulunan kimsenin ömrü uzun olur. 

Ey Hişam! Cahillere hikmeti öğretmeyin, hikmete zulmetmiş olursunuz. Ehil olanlara da öğretmezlik etmeyin, onlara zulmetmiş olursunuz. 

Ey Hişam! Onlar, hikmeti size bıraktıkları gibi siz de dünyayı onlara bırakın. 

Ey Hişam! İnsanlığı, kişiliği olmayanın dini de olmaz. Aklı olmayanın da insanlığı, kişiliği olmaz. 

En yüksek mertebede olan insan, dünyayı kendisi için bir değerli pay olarak görmeyen kimsedir. 

Sizin bedenlerinizin asıl fiyatı Cennet'tir. Bedenlerinizi Cennet'ten başka bir fiyata satmayın.

Emîrü'l-Mü'minîn Ali (a.s.) ashabına şu tavsiye de bulunurdu: 'Gizlide ve açıkta Allah'tan korkmanızı, hoşnutlukta ve öfkede âdil olmanızı, fakirlikte ve zenginlikte çalışmanızı, sizinle ilişkilerini kesenlerle bağlarınızı sürdürmenizi, size haksızlık edenleri affetmenizi, sizi mahrum edene acımanızı tavsiye ediyorum. 

Bakışınız ibret alıcı, sessizliğiniz düşünmek olsun. Sözünüz zikir, huyunuz cömertlik olsun. Çünkü cömert insan Cehennem'e, cimri insan da Cennet'e girmez.' (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Kazım eseri, Akıl Risalesi bölümünden)