İnsan kendisini zaman zaman iyi, zaman zaman kötü hissedebilir bazen bu durum birkaç gün sürebilir. Bu durum hastalık olarak görülmez ama aşağıdaki bulgulara dikkat edilmelidir.
Çökkün, üzüntü içeren duygular / Hayattan ve hiçbir şeyden zevk alamama / Eskiden yapmaktan hoşlandığı işleri yapmamaya başlama / Kendi kendine veya sürekli olarak ağlama, yalnız kalmak isteme / İştahta azalma veya artma / Uykuda azalma veya artma / Aktif yaşamda azalma, özbakımı ihmal etme / Yorgunluk, halsizlik ve enerji kaybı / Suçluluk ve değersizlik düşünceleri / Dikkati toplama ve konsantre olmada güçlük / İleride kötü şeyler olacağı beklentileri / Ölümle ilgili düşünceler, ölme isteği.
Yukarıdaki hallerin yarısından çoğu bir insanda birkaç hafta süresince devam ederse depresyondan şüphelenilir. Bu durumda bir psikiyatriste başvurmak akıllıca olacaktır. Elbette en doğru tanıyı bu konunun uzmanları koyacaktır. Günümüzde depresyonun bağımlılık yapmayan ve yan etkileri az olan ilaçlarla tedavi edilebiliyor olması çok büyük bir şanstır.
İNTİHARI DÜŞÜNEN KİŞİYE YAKLAŞIM
Ciddiye al: İster ani karar verilerek yapılsın, ister planlanarak yapılsın her intihar girişimi önemlidir ve ciddiye alınmalıdır. Bazen intihar girişiminde bulunan kişinin davranışları insana çok yapmacık veya yönlendirici gelir. Ama bu tip intiharlarda ölümle sonuçlanabileceğinden dikkate alınmalı, görmezlikten gelinmemelidir. Böyle bir girişimden sonra kişi ölmese de dikkat çekmediği için daha ciddi bir girişimle ölme teşebbüsünü yineleyebilir. Bu yüzden intihar girişimlerinin ve düşüncelerinin hepsini ciddiye almalı ve o anda müdahale etmelidir.
Çekinmeden intihar düşüncesi sor: İntiharı planlayanlar genelde kendilerini çeşitli şekillerde belli ederler. Eğer bir yakınınızın intihar etme düşünceleri olduğunu hissederseniz. Bunu mutlaka kendisine direkt olarak sorun. Ama bu konu çok kişisel olduğundan sormadan önce özel bir ortam hazırlayın, kişinin sizi mümkün olduğu kadar yakın hissetmesini sağlayın ve zamanlamayı iyi yapmaya çalışın. İntiharı konuşursam bu fikri ona aşılayabilirim diye korkmayın, araştırmalarda intiharın konuşulmasının eğer kişinin planları varsa kişiyi rahatlattığını böyle bir şeyi düşünmüyorsa bu fikri ona aşılamayacağını ortaya çıkartmıştır. Ama yine de bunu dolaylı yollardan sorgulamak soran kişiye kolaylık sağlayacaktır. Yani direk olarak "intihar etmeyi düşünüyor musun?" yerine, "hiç hayatına son vermek aklından geçiyor mu?" veya "bazen ölsem de kurtulsam diye düşündüğün oluyor mu?" diye sorulabilir.
Dr. Murat Engin