İşte Türkiye'de bir türlü önlenemeyen fiyat artışlarının nedeni

Prof. Dr. İbrahim Halil Ekşi: "Devlet ekonomiden çekildikçe fiyat artışları hızlanıyor"

Prof. Dr. İbrahim Halil Ekşi, fiyat artışlarının kontrol altına alınamamasının temel nedenlerinden birinin devletin ekonomideki düzenleyici rolünü büyük ölçüde kaybetmesi olduğunu söyledi. Ekşi, stratejik sektörlerin özelleştirilmesiyle birlikte piyasanın ağırlıklı olarak özel sektöre ve ithalatçılara bırakıldığını, bunun da fiyat denetimini zorlaştırdığını ifade etti.

Ekşi, geçmişte devletin demir-çelik, şeker, tütün gibi birçok stratejik sektörde doğrudan üretici konumunda olduğunu hatırlatarak, "Bu fabrikalar sayesinde devlet ekonominin içindeydi ve piyasayı yönlendirebiliyordu. Özelleştirmelerle birlikte devletin elindeki bu araçlar ortadan kalktı" dedi. Üstelik bu özelleştirmelerden beklenen düzeyde gelir elde edilemediğini de vurguladı.

Devletin piyasadan çekilmesiyle birlikte özel sektörün fiyatlama gücünün arttığını belirten Ekşi, "Özel sektör meydanı boş buldu. Fiyatlar üzerinde etkili bir denetim kalmadı. Devlet bugün yalnızca yasal düzenlemeler ve cezalarla müdahale etmeye çalışıyor, ancak bu yöntemler sınırlı sonuç veriyor" değerlendirmesinde bulundu.

Gıda sektörüne özel bir parantez açan Ekşi, sık sık yaşanan gıda zehirlenmeleri ve kaçak ürün vakalarının da denetim eksikliğinin bir sonucu olduğunu söyledi. Cezaların caydırıcı olmamasının bu sorunları derinleştirdiğini ifade eden Ekşi, devletin üretim ve denetim mekanizmalarında yeniden aktif rol alması gerektiğini savundu.

Tarımın stratejik önemine dikkat çeken Prof. Dr. Ekşi, buğday ve arpa gibi temel ürünlerin üretiminin mutlaka desteklenmesi gerektiğini belirtti. "Tarım ayakta kalmadan hiçbir sektör ayakta kalamaz. Savunma sanayisini geliştirebilir, uzaya gidebilirsiniz ama gıda üretimini garanti altına alamazsanız bunların hiçbir anlamı kalmaz" dedi.

Gelişmiş ülkelerin tarımı ve diğer sektörleri güçlü biçimde desteklediğini hatırlatan Ekşi, devlet desteklerinin üretim maliyetlerini düşürdüğünü ve bunun enflasyonu aşağı çektiğini söyledi. Türkiye'de ise tarım başta olmak üzere özel sektörün yeterince desteklenmediğini belirten Ekşi, artan maliyetlerin doğrudan fiyatlara ve enflasyona yansıdığını ifade etti.

Prof. Dr. İbrahim Halil Ekşi, devletin ekonomiye müdahale kapasitesinin zayıflamasının ve üreticiye verilen desteklerin yetersizliğinin, Türkiye'de fiyat artışlarının temel nedenleri arasında yer aldığını belirterek, kalıcı çözüm için kamunun yeniden güçlü bir ekonomik aktör haline gelmesi gerektiğini vurguladı.