Karanlıkta zam oyunu

Çok sayıda kenti karanlığa boğan kesintiler, Türkiye'nin enerji politikasını yeniden tartışmaya açtı. Uzmanlara göre temel sorun bilimsel bir enerji politikasının olmaması

Ege ve Akdeniz Bölgesi'nde son iki ay içinde iki kez yaşanan ve çok sayıda kentin saatlerce karanlığa gömülmesine neden olan elektrik kesintilerinin arkasından zam oyunu çıktı. Maliyet artışları nedeniyle zarar ettiklerini savunan elektrik üreticileri, "Ya elektriğe zam yapın, ya maliyetlerimizi düşürün" diyerek vergi indirimi ve zam taleplerini yüksek sesle dile getirdi. Üreticilerin maliyet hesaplarının doğru olmadığını savunan Elektrik Mühendisleri Odası, ilginç bir ayrıntıya dikkat çekti: "Elektrik kesintisinin, Danıştay'ın özel sektöre ait bir santralın kapatılması kararını baypas eden yasanın Meclis'teki görüşüldüğü saatlere denk gelmesi, akla, özel sektör üreticilerinin toplu eylem yapmış olabileceği ihtimalini getiriyor."

55 kuruş için kesinti Ege Bölgesi, 24 Mayıs'ta yedi ili saatlerce elektriksiz bırakan kesintinin ardından 1 Temmuz gecesinde de 13 ilde beş saat süreyle kesinti yaşadı. Türkiye'nin turizm bölgelerinin neredeyse tamamını elektriksiz bırakan kesintiye ilişkin açıklama yapan Bakan Güler, sorunun, kendi üretim maliyetleri pahalı olan otoprodüktörlerin, gece saat 22.00'den sonra şalter indirerek üretimlerini durdurup, ihtiyaçları olan elektriği 55 kuruşluk indirimli tarifeyle kamudan satın almak istemelerinden kaynaklandığını açıkladı.

'Şalter indirme sürpriz değil' Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Yılmaz da, Ege ve Marmara bölgelerinin bir kısmına elektrik verilememesinden sorumlu tutulan otoprodüktör şirketlerin şalter indirmesinin sürpriz olmadığını belirtti. Aynı zamanda BOSEN Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi de olan Yılmaz, "Her doğalgaz zammının ardından, bakanlığı defalarca uyardık" dedi. Özel sektöre ceza gündemde Mustafa Koç, Güler Sabancı ve Ahmet Nazif Zorlu'nun da aralarında bulunduğu bir grup elektrik üreticisi geçen Ocak ayında Bakan Güler ve Başbakan Tayyip Erdoğan'a mektup göndererek krizi haber vermişti. İşadamları mektupta, hükümetin elektriğe hiç zam yapmama politikasının hem serbest piyasanın oluşmasını, hem de yeni yatırımların yapılmasını önlediğini belirtmişti.

Kesinti toplu eylem olabilir Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Kemal Ulusaler zam isteyen özel sektörü eleştirdi. Ulusaler'in değerlendirmesi şöyle: "Elektrik üreticilerinin maliyet hesabı tam gerçeği yansıtmıyor. Ama maliyetlerinin bir miktar arttığı doğru. Özel sektör bir yandan elektrik piyasasına devletin girmemesini istiyor, diğer taraftan da kamudan destek talep ediyor. Bu çelişkinin giderilmesi lazım. Asıl çözüm, elektrik üretiminin kamu eliyle ve yerli kaynaklarla yapılmasıdır. Elektrik kesintisinin, Danıştay'ın özel sektöre ait bir santralın kapatılması kararını baypas eden yasanın Meclis'te görüşüldüğü saatlere denk gelmesi, üreticilerin toplu eylem yapmış olabileceği ihtimalini getiriyor." Fatura tüketiciye Tüketici Dernekleri Federasyonu Başkanı Turhan Çakar, Türkiye'nin doğru bir enerji politikası olmamasının faturasını tüketicinin ödediğini söyledi.