Kasım ayı zamlarla girdi

EYÜP KABİL / DETAY HABER

Doğalgazda sanayi aboneleri için geçerli olacak tarifeye yaklaşık yüzde 49, elektrik üretim amaçlı tarifeye ise yaklaşık yüzde 47 zam yapıldı. BOTAŞ, Kasım ayına ilişkin satış tarifesini yayımladı. Buna göre Ekim ayının ardından Kasım'da da konut abonelerinin tarifesi değişmezken, sanayi ve enerji santralleri tarifelerine büyük oranda zam yapıldı. BOTAŞ'ın internet sitesinden açıkladığı tarifeye göre konut tüketicileri için gaz dağıtım şirketlerine uygulanan satış fiyatı bir önceki ayın tarifesiyle aynı kaldı ve bin metreküp doğalgaz için 1.488 lira olarak belirlendi. Kasım ayı sanayi aboneleri için geçerli olacak tarife ise önceki tarifeye göre bin metreküp doğalgaz için yüzde 48.4 artışla 3.500 lira, elektrik üretim santrallerinin kullandığı bin metreküp doğalgaz için ise yüzde 46.8 artışla 4.000 lira oldu. Söz konusu ayda organize sanayi bölgesi veya kullanıcı birliği abonelerinin tükettiği 1000 metreküp doğal gazın fiyatı ise yaklaşık yüzde 48 artarak 3 bin 483 liraya yükseldi. Ekim ayında konut abonelerine zam uygulanmazken, sanayi ve elektrik üretim santrallerinin kullandığı doğalgaz fiyatına yüzde 15 zam yapılmıştı.

BOTAŞ zammı savundu

Yüzde 49'luk zammın ardından BOTAŞ'tan açıklama geldi. BOTAŞ, Evsel Enerji Fiyat Endeksi'ne göre konutlarda Avrupa'nın en ekonomik doğal gazının Türkiye'de kullanıldığını belirtti. BOTAŞ'tan yapılan açıklamada, "Konutlarda kullanılan doğalgaz tarifesinde kasım ayında bir değişiklik yapılmamıştır. Artan maliyetlerden dolayı büyük sanayi ve ticari kuruluşları abone grubuna yüzde 48.4 ve elektrik üretim amaçlı kullanılan doğalgaz tarifesine yüzde 46.8 oranında artış yapılmıştır" dendi.

Zamların yansıması nasıl olacak?

Konut abonelerine zam yapılmamış olması vatandaşın zamlardan etkilenmeyeceği anlamına gelmiyor. Sanayide kullanılan doğalgaza yapılan zam sanayicinin maliyetini artıracağı için zamlar dolaylı olarak vatandaşa satın aldığı ürünler üzerinden yansıyacak. Aynı şekilde elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza da yaklaşık yüzde 47 zam gelmesi yine vatandaşa yansıtılacak. Öte yandan ihracatçılar da zamlardan şikayetçi. Ne zaman, hangi oranda zam yapılacağının belli olmadığını söyleyen sektör temsilcileri anlaşmaların genellikle yıllık bazda yapıldığını ve bu yüzden fiyat belirlemekte büyük sıkıntı çektiklerini ifade ediyorlar.

Enerjide tamamen dışa bağımlıyız

Doğalgazda Türkiye yüzde 99 oranında dışa bağımlı iken elektrik üretiminde kullanılan kaynakların ise yüzde 44.8'i ithal ediliyor. Avrupa'da arz, talep ve piyasa tarafında yaşanan gelişmeler yüzünden doğalgaz fiyatlarında bu yıl yüzde 600'e varan bir yükseliş yaşandı. Diğer yandan kuraklığın da etkisiyle Türkiye'nin gaz ithalatında yüzde 30-35 artış bekleniyor. Hatta bazı uzmanlara göre bu yıl elektrik kesintileri bile yaşanabilir. Enerji Uzmanları ise maliyeti son zamanlarda yüzde 50 oranında azalan güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının maliyet ve dışa bağımlılık gibi başlıklarda çözüm olabileceğini belirtiyorlar.

LPG de zamdan nasibini aldı

Uluslararası fiyatlar ve dolar/TL kurundaki artışlar nedeniyle akaryakıtta zam yağmuru devam ediyor. Ekim ayında toplamda 93 kuruş zamlanan otogaza 49 kuruşluk bir zam daha geldi. Benzin ve motorin gibi otogazda da özel tüketim vergisi (ÖTV) eşel mobil sistemi kapsamında sıfırlandığı için zamlar doğrudan pompa fiyatına yansıyor. Otogaza en son 20 Ekim'de 22 kuruş zam yapılmıştı. İstanbul'da 6.10-6.18 liradan satılan otogaz fiyatı zam sonrasında 6.59-6.67 liraya, Ankara'da 6.74, İzmir'de 6.53 liraya yükselmiş oldu.

Erken seçim habercisi mi?

Ekim ve Kasım aylarında sanayi ve elektrik üretim santrallerinin kullandığı doğalgaz fiyatına yapılan toplam yüzde 64 oranındaki zammın konut abonelerine yansıtılmaması "acaba erken seçim mi geliyor?" tartışmalarını da beraberinde getirdi. Önceki yıllarda yapılan doğalgaz zamlarının konutlara da yansıtıldığı hatırlatılırken, bugün doğalgazda konutlara zam yapılmamasının 'sandık politikası' olduğu vurgulanıyor. Bazı çevreler 2022 yılının ortası veya en geç sonbaharında erken seçim olacağını savunurken, Cumhur İttifakı ise erken seçim olmayacağını, seçimlerin 2023'ün haziran ayında yapılacağını söylüyor.