Dünyanın en köklü milletlerinin başında gelen Türkler, devlet kurma, devlet yönetmede de tüm dünya'ya yol göstermişleridir. Kurdukları devletlerle insanlara hizmet eden Türk hakanları, kendilerinden sonra geleceklere de aynı yoldan gitmeleri konusunda nasihatlerde bulunmuşlardır.Binlerce yıl önceki Türk devletlerine ve halkına bakınca insanın, "keşke" demesi geliyor. Keşke o dönemlerde yaşasaydık. Adaletin, merhametin, insanlığın, yardımlaşmanın, kardeşliğin doya doya yaşadığı o dönemlerde yaşasaydık.O dönemde yaşasaydık, zamane yöneticilerinin becerisizliklerini, adaletsizliklerini, merhametsizliklerini görmezdik.O dönemde yaşasaydık, zamane yöneticilerin koltukta kalmak için bütün değerlerden vazgeçtiklerini, düşmanla işbirliği yaptıklarını görmezdik. O dönemde yaşasaydık, yöneticilerimizin etraflarını, akrabalarını nasıl beslediklerini, onlara nasıl iltimas geçtiklerini, yandaşlar olunca adalet mefhumun nasıl ortadan kalktığını görmezdikO dönem yaşasaydık, Müslüman gözüken yöneticilerin, Hıristiyanlarla bir olup Müslümanları öldürdüğüne şahit olmazdık.Bu keşkeleri sayfalarca yazabiliriz ama gelin biz geçmişe gidelim, bakalım Türk devletlerinde Hükümdarlar nasıl olmalıymış ve çocuklarına ne nasihatler veriyorlarmış?Büyük devlet adamı Nizamülmülk'ün yazdığı Siyasetnameye göre hükümdar: "Hükümdarlar güzel yüzlü, iyi huylu, mert, cesur, iyi ata binen, her türlü silahı kullanabilen, sanattan anlayan, verdiği sözleri yerine getiren, fakirlere iyi muamele eden, emri altındakilerle iyi geçinen, halkın üzerinden zalimlerin zulmünü kaldıran kimseler olmalıdır."Gazne Devletinin kurucusu Sebuk Tigin'in, oğlu Gazneli Mahmut'a şöyle nasihat etmiş; "Hükmetmek için hazinenin dolu olması gerekir. Zulüm ve haksızlıkla bir malı alır ve hazinene koyarsan dünya ve ahret düşmanım sen olursun. Yönetimle ilgili hiçbir işte ihmal gösterme, adalet ve hakikat yolundan çıkma? Yöneticilerini kontrol et, ordunun silahlarından, maaş ve yiyecek durumlarından haberdar ol. Yiğit kimselere iyi davran. Ta ki sana karşı müşfik olsunlar. Hak sahibinin hakkını ver. İktayı adaletli dağıt. Malı senin ülken menfaati için çalışana bağışla. Yol güvenliğini sağla. Bil ki soyulan tüccarın her malı hazineden götürülmüştür. Kendi Divan- Mezalimine otur ve bu işte dikkatli davran. Çünkü zülüm yapmış olan çok kimse huzurunda öyle görünürler ki, ondan daha mazlumu yoktur. Halkın ekonomik durumundan haberdar ol ve ekonominin istikrarı için güvenilir adamlar tayin et. Halk fakir olduğu zaman ülke fakir olur. Kendi dostunu ve düşmanını tanımalısın. Hükümdarın en büyük düşmanın kendini beğenmişlik ve baskıcı yönetim olduğunu bil. Karar verirken dürüst dostlarının tavsiyelerini al. Fakat kararı kendi aklınla ver. Yakınlarını ve akrabalarını sevmelisin? Memleketin her tarafına haberciler tayin etmelisin ta ki, gece gündüz durmadan seni haberdar etsinler. Zira hükümdarın başına gelen her olumsuzluk gaflet ve ihmalden gelir. Ülkenin gelir ve giderine vakıf olmalısın. Bunları yaparsan iyi bir hükümdar olur, devletini güçlü kılarsın. Eğer yapmaz isen kötü bir hükümdar olur devletini ve milletini ölüme sürüklersin?"Yazıya keşke diyerek başladık ama dün geçti, yarın meçhul. Bizler bugünün kıymetini bilelim. Araştıralım, soruşturalım. Neyi? Yarın bizlere "keşke" dedirmeyecek, milletimizi, devletimizi kâinatın zirvesine taşıyacak planı, modeli, projesi olan bir lider var mıdır? İşte bu araştırmayı yaptığımızda karşımıza tek isim çıkacaktır; Prof. Dr. Haydar Baş. İşte bu ismi görüp, anladığınız vakit, "keşkelerinizin" bittiği, huzur ve güvenin başladığı vakittir?
Tahsin Aydın / diğer yazıları
- Devlet ve Hüseyin Baş / 26.09.2022
- Tarihi dizilerden öğrenmek / 07.12.2020
- Baba acısı nasıl tarif edilebilir ki! / 20.04.2020
- Terhis edilen ordu / 28.05.2019
- 31 Mart Vakası / 27.05.2019
- ‘Bozkurtların Ölümü’ / 21.05.2019
- Devlet nasıl yıkılır? / 16.05.2019
- İstibdat / 14.05.2019
- O, tarihi çok iyi analiz ederdi / 08.05.2019
- Atatürk diyor ki / 07.05.2019
- Tarihi dizilerden öğrenmek / 07.12.2020
- Baba acısı nasıl tarif edilebilir ki! / 20.04.2020
- Terhis edilen ordu / 28.05.2019
- 31 Mart Vakası / 27.05.2019
- ‘Bozkurtların Ölümü’ / 21.05.2019
- Devlet nasıl yıkılır? / 16.05.2019
- İstibdat / 14.05.2019
- O, tarihi çok iyi analiz ederdi / 08.05.2019
- Atatürk diyor ki / 07.05.2019