Kriz, fabrikaların köküne kibrit suyu döktü

Türk kibritinin ateşi sönüyor...Ekonomik krizin giderek derinleşmesi, fabrikaları kapatıyor. Yüksek girdi maliyetleri, pazardaki daralma ve kurdaki dengesizlik üretimi baltalıyor Tekel'e ait Gümüşhane- Kelkit Kibrit Fabrikası'nın 2004'te ÖYK kararı, Bursa-Orhangazi'de "Kav" markasıyla üretim yapan İsveçli Swedish Match'ın da girdi maliyetleri ve düşük döviz kuru gerekçe gösterilerek geçen ay sonunda kapatılmasının ardından, sektörde tek oyuncu olarak kalan Malazlar Kibrit Fabrikası da zarar ettiğini açıkladı.  Malazlar Kibrit Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Malaz, kibrit pazarındaki daralmanın otomatik ateşlemeli ocakların yaygınlaşmasıyla başladığını,ancak çabuk atlatıldığını ifade ederek, bugün yaşanan ağır sorunların ise fabrikaları kapanmaya sürüklediğini söyledi. Malaz, düşük döviz kuru, yüksek işçi maliyetleri ve son 2 yılda fiyatı yüzde 100 oranında artırılan kavak fiyatlarının rekabet güçlerini ortadan kaldırdığını dile getirerek, ABD'de yasaklanmasına rağmen, son 10 yıldır iç piyasada satılan ucuz Çin çakmaklarının ise sektöre öldürücü darbeyi vurduğuna işaret etti.     Romanya başta olmak üzere, Macaristan, Haiti, İsrail ve Lübnan'a ihracat yaptıklarını, ancak kar edemediklerini anlatan Malaz, şöyle konuştu:  "Döviz kuru, işçi maliyetleri malum. 3 yıldır zarar ediyoruz. Kav, iki yıl zarar etti kapattı, bu kararı alan koskoca İsveç firması.Biz aile şirketiyiz, diğer faaliyet alanlarımızdan durumu finanse ediyoruz, ama nereye kadar. Bu girdilerle, bu kurla olmaz. Böyle giderse 2-3 yıla kalmaz biz de kapatırız. Rekabetten dolayı zam yapamadık, tersine indirim yaptık. İçinde 2 bin kutunun bulunduğu bir koli kibritin fabrika çıkış fiyatını 75 YTL'den 35 YTL'ye düşürdük, düşünün artık. Piyasa; ucuz, denetimsiz Çin malı çakmaklara kaldı."  Kapanan fabrikalarKelkit Kibrit Fabrikası: Sümerbank Ayakkabı Üretim Tesisleri olarak planlanırken, Yüksek Planlama Kurulu'nun 2 Ağustos 1989 tarihli kararıyla kibrit fabrikası kurulmak üzere Tekel Genel Müdürlüğü'ne devredilen tesisler, yılda 100 milyon kutu kibrit üretimi yapıyordu.  Gümüşhane'nin Kelkit ilçesine bağlı Çiftlik köyü yakınlarında 87 bin 600 metrekarelik alanda kurulu fabrika, 7 Nisan 2004'te zarar ettiği gerekçesiyle Özelleştirme Yüksek Kurulu kararıyla kapatıldı.  Kav: Vehbi Koç tarafından Bursa'nın Orhangazi ilçesinde temeli atılan Kav Kibrit Fabrikası, 1970 yılında  kuruldu. Kav Orman Şirketi çatısı altında faaliyet gösteren fabrikanın yüzde 60 hissesi, 21 Nisan1998'de İsveçli Swedish Match AB'ye satıldı ve Swedish Match Kav Kibrit ve Çakmak Endüstri A.Ş. kuruldu.  Koç Grubu, 24 Şubat 2000'de şirketteki yüzde 40'lık hissesini de Swedish Match ile aynı grupta yer alan Svenska Tandstickbolaget AB'ye sattı. Böylece Koç Grubu, kibrit üretimi işinden tamamen çekildi. Orhangazi'deki tesisler, geçen ay sonunda ticari faaliyetine son verdi.