Kuşlar, insanlar, ölümler ve panik - 12

Bunun dışında alınan tedbirlerin çok geniş tutulması gerekmektedir. Mesela 1983-84 yıllarında ABD-Pensilvanya eyaletinde böyle bir kuş gribi enfeksiyonu söz konusu oldu. Bu bölgede yaklaşık olarak 17 milyon kanatlı hayvanın itlafına ve yaklaşık olarak 65 milyon dolar zarara sebep olmuştu. Bu durum özellikle gelişmiş olan ülkelerdeki kümes hayvanlarının geliştirme ve bakımlarının büyük kurumlarda yapılması ve binlerce hayvanın bir arada bulunması çok daha pahalıya mal olmaktadır. Diğer taraftan bu hastalığın çok yerde görülmesi ve gelişmesinden sonra onun önüne geçilmesi çok zor olmaktadır. Mesela Meksika da görülen bu kuş gribi hastalığı 1992 yılından 1995 yılına kadar devam etmiş ve ancak üstesinden gelinebilmiştir. Kuş gribi hastalığı özellikle çiftlikten çiftliğe çok daha kolay geçebilmektedir. Virüs taşımaları toz toprak ve dışkılar yoluyla oluşmaktadır. Ayrıca uçan kuşlarla da bu oldukça kolay taşınabilmektedir. İtlafla görevli elemanların da tüm elbiseleri, özellikle ayakkabıları, vasıtalar, beslenme bölgeleri, yemlikler, örtüler, perdeler, duvarlar, zemin ve tavanlar. Ayrıca çiftliklere uğrayan fareler ve diğer kemirici hayvanlar ve böcekler de bu virüsü kolaylıkla aktarabilmektedirler. Bu virüsü kuşların ve özellikle göçmen kuşların da su içtikleri kanallardan ve diğer sulaklardan çiftlik kanatlıların da aynı suda içmeleri takdirde, bulaştırılması ve taşınması kolayca husule gelmektedir. Bunun yanında kuşların kontrolsüz bir şekilde yapılan satış yerlerinden de bu virüs kolaylıkla etrafa taşınabilmektedir. Ülkeden ülkeye taşınmalarda ise: A - Ticaret yoluyla, B - Göçmen kuşlarla, özellikle sulak bölgelerde, birlikte su içen göçmen kuşlarla yerli kuşları kolaylıkla sirayeti mümkün olmaktadır. Mesela yaban kazlar ve ördekler suyu sevdikleri için ideal taşıyıcı olabilmektedir. Böylece çok uzak mesafelerden dahi bu sari hastalık kolaylıkla gelişebilmektedir. Fakat bunlar genellikle kısa ve hafif tipte olmaktadır! Ancak evcil ördek ve kazlardaki bu hastalık öldürücü vasıflar taşıyabilmektedir. Onların da taşınması ve bulaşması ticari yoldan husule gelmektedir. Türkiye kuşların buluşma merkezi Türkiye Dünyanın adeta merkezi sayılmaktadır. Aslında Kuzey ve soğuk bölgeler ülkemizin kuzeyinde ılık ve sıcak bölgeler ise ülkemizin güneyinde bulunan kısımları kapsamaktadır. Göçmen kuşların göçleri de Türkiye'nin üzerinden oluşmaktadır. Onun için yılda iki kez biri kuzeyden güneye ve diğeri de güneyden kuzeye kuş göçleri üzerimizden geçmektedir. Ancak bu kuşlar bizim sulak arazilerimizde ve göllü bataklık bölgelerimizde mola vermekte ve dinlenmektedir. Böyle bu kuşların taşıdıkları hastalıklar da bizim bölgelerimize onlarla beraber gelmektedir. Bunlar bir tabiat olayıdır ve bunu değiştirmek mümkün değildir. Onun için alınan tedbirlerin bu olaylara uygun olarak planlanması gerekmektedir. Eğer bunun planlamasında bazı yetersiz tedbirlerin olayın kapatılması için yeterli olacağı sanılıyorsa bu bize ilerde çok pahalıya mal olabilir. Çünkü ülkemizde bu sefer endemik hastalık odakları oluşabilir ki onları temizlemek çok zor olabilir! Kış aylarındaki tedbirlerin daha yoğun olması gerekir çünkü virüsler soğuğa ve neme karşı çok daha dayanıklıdır.