Mesneviden/ Kuşkunun kötülüğünü anlamak

Yerde yarım arşınlık genişlikte bir yol olsa, insan hiç kuşkuya düşmeden rahatça yürür;... Fakat yüksek bir duvarın üstünde gitsen, yolun genişliği de iki arşın olsa, yine eğribüğrü gidersin;Hatta içindeki kuşku yüzünden belki de düşersin. İşte kuşkudan gelen bu korkuya iyice dikkat et de kuşkunun kötülüğünü anla!Bu dünyanın direği Sığır, kasapların ne yapacağını bilseydi, hiç onların peşine düşer, dükkana gider miydi?Veya kasapların elinden kepek yer miydi? Yahut da onların gülücüğüne aldanıp, onlara süt verir miydi?Hatta ot yese bile, niçin beslendiğini bilseydi, hiç otu hazmedebilir miydi?Şu halde bu dünyanın direği gafletten, bilmezlikten ibarettir. Doğruyu söyle; ama gereği gibi!Birisi şehâdet getirdi, imanını gösteren bir şey yaptı mı, dış görünüşe önem verenler, o adamın mümin olduğuna hükmederler.Bu şekilde nice münafıklar şekle, gösterişe sığınmışlar; böylece de yüzlerce gerçek iman sahibinin kanını gizlice dökmüşlerdir.Doğruyu söyle; ama gereği gibi!Kaynayan yağın üstüne su dökersen ocağı da yıkarsın tencereyi de.Söyle; ama yumuşak söyle, sakın doğrudan başka da bir şey söyleme; yumuşak sözlerle de vesveseler satmaya kalkışma!Hayırlı çığır açmakYiğidim! Kim kötü bir gelenek koyarsa, ondan sonra halk cahilliğinden bu geleneğe uysa, bütün bu adeti işleyenlerin günahı, o adeti ilk koyana da yazılır. Çünkü o baştır, diğerleri kuyruk.