Mü'mini bayıltan Mü'min tarifi!

 Velayetin şahı İmam Ali, kendisinden, mü'mini gözlerimizle görüyormuşuz gibi bize anlatır mısın, talebinde bulunan Hemmam'a, mü'mini anlatmaya şöyle devam etti:
"Mü'min insan, insanların mazeretlerini kabul eder, insanlardan güzellikle bahseder. 
Müslümanlar hakkında iyi zan besler. Gizli kusurlardan dolayı nefsini suçlar.
Derin kavrayış ve ilme dayalı olarak insanları Allah için sever. 
Biriyle Allah rızası için ilişkisini kestiği zaman kararlı ve azimli davranır. 
Sevinmek onu çığırından çıkarmaz, varlık içinde olmak onu şımartıp azgınlaştırmaz.
Âlimlerle müzakere eder, cahillere öğretmenlik eder. 
Felaketler onu sarsmaz, musibetler onu korkutmaz. 
Ona göre her çaba kendisinin çabasından daha içtenliklidir. Onun nazarında her nefis onun nefsinden daha iyidir. 
Kendi kusurlarını bilir, kendi kederiyle meşguldür. 
Rabbinden başkasına güvenmez. Gariptir, yalnızdır, mahzundur. 
Sevdi mi Allah için sever, Allah için cihad eder, O'nun razısını elde etmek için? 
Nefsi için, nefsinin emri doğrultusunda intikam almaz. 
Rabbini öfkelendirip iş yapan kimselerle dostluk kurmaz. 
Yoksullarla oturup kalkar, doğruların yoldaşıdır. Hak ehlinin destekçisidir. 
Akrabalara yardım eder. 
Yetimlerin babası, dulların hâmisidir. Düşkünlere iyilik eder, lütufkârdır. 
Kimin başına bir kötülük gelir, bir zorlukla karşılaşırsa, işte o Mü'minin yardımını umar. Her zorlukta yardım elini uzatması beklenir. 
İyilik yapmaya koşar ve yüzünden tebessümü eksik etmez. Asık suratlı değildir.
Tecessüs etmez, onun-bunun kusurunu araştırmaz.
Din söz konusu oldu mu kararlılık âbidesi kesilir. 
Öfkesini yutkunur. Öfkelenmesine rağmen sevecenliğinden bir şey kaybetmez.
Keskin bakışlıdır. Teenniyle (dikkatli) hareket eder, alabildiğine tedbirlidir. 
Anında öfkelenip harekete geçmez. Biri ona karşı öfkelenip parlarsa o, ağırbaşlılık eder. 
Cimrilik etmez. Biri ona karşı cimrilik etse, sabreder. 
Düşünür, istemekten hayâ eder. Kanaatkârlık eder, böylece kimseye muhtaç olmaz. Utanması, hayâsı, şehevî arzularına baskın çıkar. 
Sevgisi kıskançlığını yener. Bağışlayıcılığı kinini söndürür. 
Doğrudan başka bir şey söylemez. Giyiminde son derece iktisatlı davranır. 
Yürüyüşünde mütevazidir. 
İtaatinde Rabbine boyun eğer. Her halinde Rabbinden hoşnuttur. 
Niyeti hâlistir. Amellerinde hainlik ve aldatma unsurları bulunmaz. 
Bakışı ibret alma amaçlıdır, sessizliği tefekkürdür. Konuşması hikmettir. Öğüt vericidir, görüş alışverişinde bulunur ve niyeti her zaman olumludur. Gizli açık hep iyilik diler.
Kardeşini terk etmez, onun gıybetini etmez. Ona tuzak kurmaz. 
Elinden kaçırdığı şeyden dolayı hayıflanmaz, başına gelen bir şeyden dolayı da üzülmez. 
Dilenmemesi gereken bir şeyi temenni etmez. 
Zorluk karşısında paniğe kapılıp kaçmaz. 
Varlık ve refahtan dolayı şımarıp azmaz. 
Ağırbaşlılığı ilimle, aklı sabırla yoğurur. 
Tembellikten çok uzak, daima hareket halinde görürsün onu. 
Umudu hep yakın hisseder. 
Sürçmesi pek azdır.
Tevekkül içinde ecelini bekler. Kalbi her zaman derin bir ürpertiiçindedir, Rabbini durmadan anar. Nefsini ikna etmiştir, cehaletini kendinden uzaklaştırmıştır. 
İşi kolaydır. Dininden dolayı hüzünlüdür.
Öfkesi yutkunmuş, ahlakı berraktır. 
Komşusu ondan emindir, büyüklenmesi son derece zayıftır. Kendisi için takdir edilene kanaat getirir.
Sabrı sarsılmaz, işleri sağlamdır. 
Çok düşünür.
Öğrenmek için insanların arasına karışır. 
Gerçeği teslim etmek için susar. Anlamak için sorar. Bilgide her fırsatı değerlendirmek için derine dalar. 
Günah işlemek maksadıyla bir haberi susup dinlemez.
Başkasına zorbalık etmek amacıyla konuşmaz; nefsinin ona ihtiyacı yoktur, insanlar ondan yana güven ve rahat içindedirler.
Ahireti için nefsini çok yorar. Bu yüzden insanlar, onun nefsinin kötülüğünden emin olurlar. 
Biri ona saldırsa sabreder. Öyle ki, saldırganlara karşı Allah ona yardım eder. 
Kendisinden kin, öfkeyle uzaklaşanlardan uzaklaşması nezihtir. 
Kendisine yaklaşanlara yaklaşması,yumuşaklık ve merhamettir. 
Kibir ve büyüklenme duygusundan hareketle birinden uzaklaşmaz.
Birine yaklaşması da hile ve aldatma nitelikli bir yaltaklanma şeklinde gerçekleşmez. 
Daha doğrusu kendisinden önceki iyilere uyar. Bu yüzden kendisinden sonraki iyilerin önderi olur."
Hz. Ali sözlerini tamamlamak üzere iken Hemmam bir çığlık atarak bayıldı, olduğu yere yığılıverdi.