Prof. Dr. Haydar Baş, "Büyük İslam İlmihali" eserinde namaza manevî olarak hazırlanmak hususunda şu bilgileri veriyor:
"Cenab-ı Hak, Kur'an-ı Kerim'de, "üphe yok ki, Allah Teâlâ Hazretleri sizin sûretlerinize ve mallarınıza bakmaz. Fakat o sizin ancak kalplerinize ve amellerinize bakar" buyurdu. (Ömer Nasuhi Bilmen, 500 Hadis Tercüme ve İzahı; Müslim, Sahih; İbn-i Mace, Taberani, Camiu's-Sağir). Namazların farzlarını teşkil eden, namazların sahih olması için birtakım şartları ve rükünleri vardır. Bunlar yerine getirilmeden kılınan namaz sahih olmaz.
Fadl b. Abbâs (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Namaz ikişer ikişerdir. Kişi için her iki rekâtta bir teşehhüd vardır. Ayrıca huşû vardır, yakarma ve temeskün vardır. Ellerini zillet içinde kaldırırsın. Ellerini Rabbine, ayaları yüzüne doğru dönmüş olarak kaldırırsın ve şöyle dersin: 'Yâ Rabbi! Ya Rabbî!' Kim böyle yapmazsa şöyle şöyle (olur)." (Tirmizî, No. 385).
Bedenî hadesten taharet, necasetten taharet gibi farzlarla namaza hazır etmek namazın şartıdır. Bunları yerine getirmeden namaza duran Cenab-ı Hakk'ın rızası dışında bir fiil işlemiş olduğu gibi, mânen namaza hazır olmayanın, yani kalbi ile namaza hazır olmayanın namazının kabul olmayacağını Peygamber Efendimiz (s.a.a.) bildirmiştir.
Mâlik'ten rivayetle; Bana ulaştığına göre Peygamber (s.a.a.), cemaate sesli namaz kıldırırken, bir âyeti okumayarak atladı. (Namazdan) sonra sordu: "Ey fülan! Bu sûreden bir şey eksilttim mi?" "Bilmiyorum" deyince, başka birine, hatta iki veya üç kişiye daha aynı soruyu sordu, hepsi de, "Bilmiyoruz!" deyince, "Übeyy aranızda mı?" diye sordu. "Evet" dediler. "Bunu ancak o bilir" buyurdu ve sordu: "Ey Übeyy! Okumadığım bir âyet oldu mu?" "Evet, falan âyeti." "Neden hatırlatmadın?" "Onun neshedildiğini ya da ref edildiğini sandım" dedi. Peygamber (s.a.a.) daha sonra şöyle buyurdu: "Ne oluyor bu insanlara ki, kendilerine Allah Kitabı okunuyor da, kendilerine ne okunduğunu bilmiyor ve okunmadan unutulanın da farkında olamıyorlar. İşte tıpkı bunun gibi İsrailoğullarının kalplerinden, Allah'ın azameti çıkartıldı, yalnız bedenleri hazır bulundu da kalpleri başka yerlerde dolaştı. Şu kesindir ki: Kalbi bedeniyle birlikte hazır bulunmadıkça, Allah kulun amelini kabul etmez." (Rezîn.)
Namaz esnasında bütün dikkatin bu ibadete verilmesini tavsiye buyuran İmam Musa Kâzım şöyle buyurdu: "Kaç rekât namaz kıldığını bilmiyorsan ve bir tarafa zan da edemiyorsan, namazı tekrar kılmalısın." (Kurbu'l-Esnad, s.310, H. No:1208; Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Mûsa Kâzım, s.120).
Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Nice oruçlu vardır ki oruçtan nasibi, sadece açlık ve susuzluktur. Nice gece namaz kılan vardır ki, nasibi sadece uykusuzluktur." (Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr'de. Mecma' III, 202).
(devam edecek…)
"Cenab-ı Hak, Kur'an-ı Kerim'de, "üphe yok ki, Allah Teâlâ Hazretleri sizin sûretlerinize ve mallarınıza bakmaz. Fakat o sizin ancak kalplerinize ve amellerinize bakar" buyurdu. (Ömer Nasuhi Bilmen, 500 Hadis Tercüme ve İzahı; Müslim, Sahih; İbn-i Mace, Taberani, Camiu's-Sağir). Namazların farzlarını teşkil eden, namazların sahih olması için birtakım şartları ve rükünleri vardır. Bunlar yerine getirilmeden kılınan namaz sahih olmaz.
Fadl b. Abbâs (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Namaz ikişer ikişerdir. Kişi için her iki rekâtta bir teşehhüd vardır. Ayrıca huşû vardır, yakarma ve temeskün vardır. Ellerini zillet içinde kaldırırsın. Ellerini Rabbine, ayaları yüzüne doğru dönmüş olarak kaldırırsın ve şöyle dersin: 'Yâ Rabbi! Ya Rabbî!' Kim böyle yapmazsa şöyle şöyle (olur)." (Tirmizî, No. 385).
Bedenî hadesten taharet, necasetten taharet gibi farzlarla namaza hazır etmek namazın şartıdır. Bunları yerine getirmeden namaza duran Cenab-ı Hakk'ın rızası dışında bir fiil işlemiş olduğu gibi, mânen namaza hazır olmayanın, yani kalbi ile namaza hazır olmayanın namazının kabul olmayacağını Peygamber Efendimiz (s.a.a.) bildirmiştir.
Mâlik'ten rivayetle; Bana ulaştığına göre Peygamber (s.a.a.), cemaate sesli namaz kıldırırken, bir âyeti okumayarak atladı. (Namazdan) sonra sordu: "Ey fülan! Bu sûreden bir şey eksilttim mi?" "Bilmiyorum" deyince, başka birine, hatta iki veya üç kişiye daha aynı soruyu sordu, hepsi de, "Bilmiyoruz!" deyince, "Übeyy aranızda mı?" diye sordu. "Evet" dediler. "Bunu ancak o bilir" buyurdu ve sordu: "Ey Übeyy! Okumadığım bir âyet oldu mu?" "Evet, falan âyeti." "Neden hatırlatmadın?" "Onun neshedildiğini ya da ref edildiğini sandım" dedi. Peygamber (s.a.a.) daha sonra şöyle buyurdu: "Ne oluyor bu insanlara ki, kendilerine Allah Kitabı okunuyor da, kendilerine ne okunduğunu bilmiyor ve okunmadan unutulanın da farkında olamıyorlar. İşte tıpkı bunun gibi İsrailoğullarının kalplerinden, Allah'ın azameti çıkartıldı, yalnız bedenleri hazır bulundu da kalpleri başka yerlerde dolaştı. Şu kesindir ki: Kalbi bedeniyle birlikte hazır bulunmadıkça, Allah kulun amelini kabul etmez." (Rezîn.)
Namaz esnasında bütün dikkatin bu ibadete verilmesini tavsiye buyuran İmam Musa Kâzım şöyle buyurdu: "Kaç rekât namaz kıldığını bilmiyorsan ve bir tarafa zan da edemiyorsan, namazı tekrar kılmalısın." (Kurbu'l-Esnad, s.310, H. No:1208; Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Mûsa Kâzım, s.120).
Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Nice oruçlu vardır ki oruçtan nasibi, sadece açlık ve susuzluktur. Nice gece namaz kılan vardır ki, nasibi sadece uykusuzluktur." (Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr'de. Mecma' III, 202).
(devam edecek…)
Gökhan Demir / diğer yazıları
- Mustafa Kemal ile beraber hareket dönemi-II / 10.12.2020
- Mustafa Kemal ile beraber hareket dönemi-I / 09.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-VI / 08.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-V / 07.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-IV / 04.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-III / 03.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-II / 02.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-I / 01.12.2020
- Millî Mücadele’de din adamları-XI / 30.11.2020
- Millî Mücadele’de din adamları-X / 29.11.2020
- Mustafa Kemal ile beraber hareket dönemi-I / 09.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-VI / 08.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-V / 07.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-IV / 04.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-III / 03.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-II / 02.12.2020
- Ankara millî şahlanışa katılıyor-I / 01.12.2020
- Millî Mücadele’de din adamları-XI / 30.11.2020
- Millî Mücadele’de din adamları-X / 29.11.2020