Nobel'i hak etti

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen 2. Uluslararası Milli Ekonomi Kongresi'nde tebliğ sunan bilimadamları, Prof. Dr. Haydar Baş'ı Nobel Ekonomi Ödülü'ne aday gösteridiler. Bilimadamları bu minval üzere gerekli çalışmaların başlatılacağını vurguladılar Bakü'de düzenlenen tarihi kongrede Prof. Dr. Haydar Baş Nobel Ekonomi Ödülü'ne aday gösterildi. 1969 yılından bu yana dünya çapında öne çıkan iktisatçılara verilen ödüle böylece ilk kez bir Türk de uluslararası bir toplantıda aday gösterilmiş oldu. Kongrede tebliğ sunan bilimadamları, "İktisat teorisi, istatistik, matematik ve enformasyonun gerçek sentezi olan çalışmasıyla Profesör Haydar Baş'a da bir Nobel ödülü gerekecektir. Bunda milli sistemi ve modeli mühim rol oynayacaktır" dediler. Bilimadamlarının bu çerçevedeki görüşleri şu ana başlıkları ihtiva ediyorduOrtak kaderTarihi gelişim süreci açısından da, dünya ekonomisinde ve günümüzün sosyal-ekonomik süreçlerde yerini belirleme açısından da Türkiye ile Avrasya coğrafyasının kaderi benzerdir. Bu coğrafyanın önüne küreselleşme süreci katı seçenek koymuştur. Ya sanayileşmiş ve gelişmiş ülkeler arasında layıklı yeri almak, ya da ikinci sınıf ülkesi olarak, doğal kaynak ve iş gücü gibi ucuz kaynak satıcısı olmaktır. Batının ülkelerimize empoze ettiği gelişim yolu, ülkelerimizin jeopolitik, tarihi, milli ve dini gelişim özelliklerini dikkate almamaktadır. O yüzden, bağımsızlığı kayıp etmeden ve kendi gelenek, değer ve prensipleri koruyarak bizi iktisadi elite dahil edecek öz modeli oluşturmak aktüellik kazanmaktadır.Teorik araştırmaların ötesindeProf. Dr. Haydar Baş'ın çalışması, dünya tecrübesine, en iyi beynelmilel iktisadi düşünce kazançlarına dayanan, manevi ve sosyal, insani faktörleri dikkate alan ve insan için çalışan bir modeli çizmektedir. Bizce, bu çalışma ekonomi düşüncesi teorik araştırmaların ötesindedir. Kanaatimizce, bu çalışma güncel iktisat felsefesinin parlak izahıdır. Çalışma Profesör Haydar Baş'ı önde gelen iktisatçılar sırasına dahil etmektedir. Ekonomik model çalışmaların önem ve değerini, iktisat-matematik bilişiminde araştırma yapan Nobel ödülü sahip sayısına göre anlayabiliriz. İktisat üzerine Nobel ödülü 1969 yılında verilmeye başlandı. Hesaplarımıza göre bu ödüle 36 (aralarında 26'sı iktisat-matematik bilişiminde araştırma yapan) iktisatçı layık görülmüştür. Lakin iktisat teorisi, istatistik, matematik ve enformasyonun gerçek sentezi olan çalışmasıyla Profesör Haydar Baş'a da bir Nobel ödülü gerekecektir. Bunda milli sistemi ve modeli mühim rol oynayacaktır.Evrensel bir modelBakü'de düzenlenen Uluslararası 2. Milli Ekonomi Modeli Kongresi'nde tebliğ sunan bilim adamları, çarpıcı saptamalarda bulundular. Tebliğciler, MEM'in evrensel bir model olduğunda ve iktisat tarihinde yeni bir çığır açtığında birleştilerMilli ve manevi değerleri sentezleyen modelBakü Devlet Üniversitesi Doç. Dr. Hüsrev Kerimov: "Milli Ekonomi Model, çağdaş ekonomi oluşumunu yeni bakış açısından değerlendiren önemli bir model gibi çözülmesi zor olan enflasyon, istihdam, yoksulluk, devamlı gelişme, sosyal adaletsizlik, global güçlerin kendi menfeati için zayıfların haklarını ezmesi gibi sorunları çözebilen, genellikle insanlara refahı getiren bir ekonomik mekanizma, ekonomik yönetim sistemi geliştirmiştir. Bu modelde insan bir toplum üyesi, birey, biyolojik varlık ve özellikle bir manevi varlık gibi kendisini gerçekleştirebiliyor. 21. yüzyılda yeni ekonomi modellerinden yararlanılması gerektiğini gösteriyor. İşte Prof. Dr. Haydar Baş'ın bu modeli bu yolun uğurlu bir başlangıcıdır. Kitapta çağdaş ekonomiden farklı olarak kaynakların sınırsız ve bilakis tüketimin sınırlı olduğunu kabul ediyor. Kitapta değer, arz ve talep anlamları tartışılıyor. Özel mülkiyet öne çekiliyor, liberal ekonomi eleştiriliyor. Pazar emisyonuna üstünlük kazandırılmasıyla birlikte faiz kabul edilmiyor. Dış borçlara karşı para emisyonu destekleniyor. Ücretlerin artmasıyla talep enflasyonu yaşanması fikrinin doğru olmadığını söylüyor. İşçilerin minimum gelir oranına, emeğe olan talep ve arza, onların dengelenmesiyle ilgili fikirler söyleniyor. Ekonomide üretim değil tüketim öne çekiliyor, tüketim ve istihdam arasındaki ilişkiler zamanla ilişkilendiriliyor. İnsan homo-economicus gibi değil, aynı zamanda manevi bir varlık gibi yansıyor. Senyoraj gelirleri ve paranın yeni fonksiyonları ile ilgili fikirler söyleniyor."Rusya Devlet Üniversitesi Kibernetica Enstitüsü Kürsü Başkanı Prof.Dr. A.M. Katavlin: "Prof. Dr. Haydar Baş'ın küreselleşme ile ilgili fikirlerini ve aynı zamanda Milli Ekonomi Modeli'nin dünya ekonomi sisteminde oluşan evrensel bir model olduğunu destekliyorum. Bu model dünya ekonomisine yeni bir düzen getirecektir." Dünyayı sarsan modelBakü Devlet Üniversitesi Prof.Dr. Rövşan Guliyev: "Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli, Maltus ve Howard'ın 'kaynaklaın sınırlı, insan ihtiyaçlarının sınırsız' olması ile ilgili teorilerini büsbütün kaldırdı. Müellif kendi eserinde sömürücülerin Türkiye ekonomisini nasıl çöktürdüğünü ispat etmiştir. Biz böyle örnekleri başka ülkelerde görüyoruz. Prof. Dr. Haydar Baş, mevcut ekonomi teorilerini yalnız eleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda mevcut sorunların çözüm yollarını da gösteriyor."Çözüm yolu bu modeldeKazakistan Ekonomi Enstitüsü Başkanı Kazakistan Bilimler Akademisi Prof. Dr. O. S. Sabden: "Gelişmiş ülkeler Kazakistan ekonomisine yatırım yapıyorlar. Bu bir yandan Kazakistan'da işsizlik sorununun kaldırılmasına neden oluyorsa, diğer yandan ülke ekonomisinin dış yatırımlara bağlanmasını sağlıyor. Ülkeye dışarıdan yapılan yatırımların çoğu ülkenin Milli ekonomisinin temelini oluşturan kaynaklara yönelmiştir. Ülkeyi Milli ekonomisine entegre etmek gerekiyor. Ülke ekonomisine dışarıdan yapılan yatırımlar ülkenin borcunu artırıyor. Bu ülke ekonomisine çok kötü sonuçlar sağlayabilir. Prof. Dr. Haydar Baş, Milli Ekonomi Modeli'nde bu sorunların çözüm yolu görülüyor." Kongre'de Avrasya buluştuAzerbaycan'ın başkenti Bakü'de 25-26 Mart'ta düzenlenen Milli Ekonomi Modeli Kongresi'nde 10 ülkeden 50'yı aşkın bilim adamı tebliğ sundu. Kongre'nin ilk günkü oturumları Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi'nde, ikinci günkü oturumları da Bakü Toplantı Sarayı'nda gerçekleştirildi. Milli Ekonomi Modeli Kongresi'nde tebliğ sunan bazı bilimadamları şunlar: 1. Prof. Dr. Vasim Memmedaliyev    Bakü Devlet Üniversitesi2. Prof. Dr. Valeri Lebedev: Rusya Tabiat            Bilimleri Akademisi Öğretim Üyesi3. Prof. Dr. Korkmaz İmanov     Matematik Enstitüsü4. Prof. Dr. Batima Mukaşeva   Kazakistan Cumhuriyet İdarecilik Enstitüsü5. Prof. Dr. Tevfik Guliyev    Azerbaycan Devlet     İktisat Üniversitesi6. Prof. Dr. Ruşen Guliyev    Bakü Devlet Üniversitesi7. Prof. Dr. Vilademir Lişişkin    Moskova Devlet Üniversitesi8. Prof. Dr. Hidayet Sarı    İstanbul Üniversitesi9. Prof. Dr. Mirdamat Sadıkov    Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi10. Prof. Dr. Memmedhasan Meybullayev      Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi11. Prof. Dr. Şolpan Esimova      Kazakistan İdarecilik Akademisi12. Prof. Dr. Vilademir Lepskiy,       Rusya Felsefe Enstitüsü13. Selim Kotil      Ekonomist-Yazar14. Prof. Dr. Yuri Kovrilets      Rusya Merkezi İktisat Enstitüsü15. Prof. Dr. Ömer Eyercioğlu       Gaziantep Üniversitesi16. Prof. Ahiyar Katavlin      Moskova İlimler Akademisi17. Prof. Dr. Ali Alirzayev     Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi18. Prof. Dr. Larisa Şibarşova      Taşkent Devlet Üniversitesi19. Prof. Dr. Teymuraz Beridze      Taşkent Devlet Üniversitesi20. Harun Kayacı      İktisatçı-İşadamı21. Prof. Dr. Cahit Babuna      İstanbul Üniversitesi22. Prof. Dr. Kudret Abdulsemedzade      Bakü İşletme Üniversitesi23. Adalet Cebiyev: Rusya Federasyonu                Fort Bank'ın Genel Müdürü24. Prof. Dr. Mehiş Ahmedov      Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi25. Prof. Dr. Linara Katarova       Taşkent Devlet Üniversitesi26. Prof. Dr. Elşad Semedzade      Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi27. Prof. Dr. Ömer Saraçoğlu       İstanbul Üniversitesi28. Prof. Dr. Valeri Vorotin       Ukrayna Devlet İdarecilik Akademisi29. Prof. Dr. Ali Ahmedov      Azerbaycan Üniversitesi30. Prof. Dr. Anara Aldeşeva      Kırgizistan Teknik Üniversitesi31. Prof. Dr. Sadık Ahmedov     Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi32. Prof. Dr. Ravşen İtalmasava      Kazakistan Akademisi33. Prof. Dr. Rauf Memmedov    Felsefi ve Hukuki Tebligatlar Enstitüsü34. Prof. Dr. Leonid Murayev      Moskova Devlet Üniversitesi35. Prof. Dr. Ata Selçuk       Fırat Üniversitesi36. Prof. Dr. Gülşen Yüzbaşıova      Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi37. Prof. Dr. Sabder Orazalı       Kazakistan İktisat Enstitüsü38. Prof. Dr. İrina Muhammedova      Aşkabat Devlet Üniversitesi39. Prof. Dr. Şehnezar Şamsitinov      Tacikistan Sosyoloji Üniversitesi40. Prof. Dr. Hüsrev Kerimov      Bakü Devlet Üniversitesi41. Prof. Dr. Huzankaya Adnev      Cuvaşiya Üniversitesi (Rusya )42. Prof. Dr. İbrahim Aslanoğlu       Gazi Üniversitesi 43. Prof. Dr. Saksal Yunuşova       Kırgızistan Üniversitesi44. Prof. Dr. Larisa Demuşkina      Kazakistan Devlet Üniversitesi45. Prof. Dr. Ahmet Kaşamoğlu      Bakü Devlet Üniversitesi46. Prof. Dr. Bünyamali Aliyev         Azerbaycan Üniversitesi47. Prof. Dr. Gülnür Baltanova      Kazan Devlet Üniversitesi