Peygamber Efendimiz "Biriniz iftarını açmak istediğinde, onu hurma ile açsın, çünkü hurma berekettir" buyurarak iftarımızı hurmayla açmamızı tavsiye etmektedir. Resulullah (SAV), namaz kılmazdan önce birkaç taze hurma ile orucunu açardı. Eğer taze hurma yoksa kuru hurma ile açardı. Eğer kuru hurma da bulamazsa birkaç yudum su yudumlardı. Peygamberimizin her tavsiyesinde bir hikmet bulunduğu gibi iftarı da hurmayla açmamızda pekçok hikmetler vardır. İftarda birşeyler yediğimizde şekerimiz önce aniden yükselir, sonrasında salınan insülin sebebiyle de aniden düşer ve bu durum halsizlik başağrısı ağırlık basması gibi şikayetlerle bizi özellikle de şeker hastalarını rahatsız eder. İşte burda sanki oruç tutacaklar için yaratılmış olan hurma devreye girmektedir. Vücuttaki şeker oranını ayarlayan bir meyvedir hurma. Hurmada bol enerji kazandıran, vücutta parçalanıp kullanılması kolay olan bir şeker türü bulunmaktadır.
Üstelik bu şeker kan şekerini hızla yükselten glikoz değil, yavaş yavaş yükselten meyve şekeri fruktozdur. 100 gram (5 - 6 hurma) yaş hurma 127 kalori içerirken, 100 gram kuru hurma 277 kalori içermektedir. Diğer meyvelere göre oldukça fazla kalori içermesine rağmen hurma yendiğinde insülin salınması daha yavaş olur. O nedenle hurma orta-düşük glisemik indeks kategorisindedir. Hurmanın glisemik yükü de yüksek değildir. Düşük bir glisemik indekse sahip olduğu için kan şekeri seviyesini birden arttırmadığından hurma, diyabetli insanlar için de oruç tutabilmek adına güvenli bir limandır.
Hurmadaki zengin lifler, vücudumuzun karbonhidratı daha yavaş emmesine yardımcı olmakta, kan şekerinin yemekten sonra yükselme olasılığını düşürmektedir. Palmiye ailesine ait bir ağacın meyvesi olan hurma bol lif içeren bir besindir. Dört kuru hurmada 6-7 gram lif vardır ve bu günlük lif ihtiyacının yüzde 25-30 una denk düşer.Tıpkı lif bakımından zengin badem ve ceviz gibi uzun süre tok tutma özelliğine sahiptir. Özellikle sahur vaktinde yenen hurmanın sindirimi geç yapıldığından, uyanıp güne başladığımızda vücudumuz hâla sindirim yapmakla meşgul olur. Bu durum hem tokluk hissiyatımızı korur hem de sindirim sistemimizin normal akışında çalışmasını sağlar. Hurma, başta pektin olmak üzere çözünür diyet lifleri bakımından zengin bir meyve. Çözünür diyet lifleri su çekici özellikleri sayesinde mide içeriğinin akışkanlığını değiştirerek mide boşalmasını geciktirir, doygunluk hissi sağlar. Hurma bol lifli yapısıyla sindirimi de rahatlatır.
Mide asidini dengeleyip acıkma ve mide yanmalarını önler. Hem yüksek lif içermesiyle kabızlık ve hazımsızlığa iyi gelirken hem de oruç tutarken uzun süreli açlık sebebiyle bozulan bağırsak faaliyetlerinin düzenlenmesinde etkilidir. Küçük bir porsiyon hurma bile midemizde şişerek sandığımızdan daha çok yer kaplar ve hurma bu sebeplerle diyet listelerinin de vazgeçilmezlerindendir.
Hurmada bol miktarda bulunan B1, B2, B3 niacin ve B6 vitaminleri karbonhidrat, protein ve yağların metabolize edilmesi ve bu besin öğelerinden enerji elde edilmesinde görev alırlar. Aynı zamanda sinir sistemin sağlıklı işleyişinde önemli yere sahipler. Yeterli miktarda alınmaları, özellikle besin tüketiminin azaldığı bu oruç döneminde enerji seviyesinin düşüşü, halsizlik, yorgunluk ve konsantrasyon bozuklukları gibi şikayetlerin görülmemesi adına sahurda hurma yemek önem taşımaktadır. Yapılan araştırmalar, zengin beta glukan içeriğiyle hurmanın bağışıklık sistemini uyarıcı etkilere sahip olabileceğini ortaya koymaktadır. B6 vitamini magnezyum minerali ile birlikte çalışır ve kasların çalışmasında önemli rol oynar. Bu sayede kalp krizine karşı koruyucudur. B6 ve magnezyum minerali hurmada yüksek miktarda bulunmaktadır. Hurma içerdiği magnezyumla baş ağrısını hafifletmeye yardımcı olmaktadır. Oruç tutarken baş ağrısı sorunu yaşıyorsanız özellikle sahurda hurma tüketmenizde fayda var.
Hurmalar A vitamininin bir türü olan ve tüketildiğine bağırsaklarda Retinal'e dönüşen ve hafıza kaybını önleyen β-karoten içermektedir. Hurmanın bol miktarda içerdiği demir, kan hücrelerinde bulunan hemoglobin sentezini dengeleyerek kansızlığa çare olabilmektedir. Normal besinlerde pek rastlanılmayan organik kükürt varlığı sayesinde allerjik hastalarda hurmanın olumlu etkileri saptanmıştır. Hurmanın kötü huylu kolesterolü azalttığı bilinmektedir. Arap ülkelerinde yaşayanların yaygın hurma diyetinden dolayı kalp damar hastalığına ve kanser hastalığına yakalanma oranları çok düşüktür. Bir gece boyunca suda bekletilerek laksatif etkisi arttırılmış hurmalar bağırsak temizleyici ve kabızlık giderici özellik kazanmaktadır. Çayla beraber tüketildiğinde bağırsakların daha iyi çalışmasını sağlar. Kanser hastalığına yakalanma riskini azaltan selenyum açısından da zengin bir meyvedir hurma . Yüksek derecede antioksidan içeren hurma, diğer meyvelerden çok önemli bir farkı vardır. Diğer meyveler belirli bir süre bekledikten sonra antioksidan özelliğini kaybetmeye ve çürümeye başlarken hurmanın bekledikçe antioksidan özelliğinin gücü artmaktadır.
Hurma, bir insanın yaşamını devam ettirebilmesi için gereken vitamin ve minerallerin pek çoğunu içinde barındırır. Bilim adamları, insanın sadece hurma ve suyla yıllarca yaşayabileceğini belirtmektedirler. Bu konuda tanınmış uzmanlardan biri olan V. H. W. Dowson , bir hurma ve bir bardak sütün bir insanın günlük besin ihtiyacını karşılamaya yeteceğini söylemektedir. Bu muhteşem özelliklerin sağlanması için hurmanın düzenli kullanımı ve aç iken yenilmesi daha uygundur. Uzmanlara göre, günde sadece 3 adet hurma tüketilmesi, saydığımız bu faydaların görülmesi için yeterli olmaktadır. Sonuç olarak tam bir şifa kaynağı olan hurma, iftardan hemen sonra ve gün boyu şekerimizi dengede tutarak tokluk süremizin uzamasına, orucun başağrısı, halsizlik gibi bazı yan etkilerinin önlenmesine yardımcı olmakta, oruçlarımızı çok daha rahat bir şekilde tutabilmemizi sağlayarak bu ibadetimizi kolaylaştırmaktadır.
