logo
08 TEMMUZ 2025

Paralel yapı ve KATAR

12.06.2017 00:00:00
Paralel bütçeye yüz milyon dolarlarla (600 milyon dolar olduğu iddia ediliyor) giriş yapan KATAR, en az siyasette olduğu kadar ekonomimizde de ele alınması gereken bir konuyu ,"Türkiye Varlık Fonu" nu yeniden gündeme taşımıştır.
Başlıktaki "paralel yapı", FETÖ takımını değil, maliye politikasını ilgilendiren ve adeta Devlet Bütçesine paralel şekilde oluşturulan Varlık Fonu'nu ifade etmektedir.
19 Ağustos 2016'da 6741 sayılı yasa ile oluşturulan Türkiye Varlık Fonu Anonim Şirketi karma bir yapıya sahiptir.
Yapısı ve işleyişinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmesi ve stratejik yatırım kararlarının Bakanlar Kurulu onayına bağlı olması açılarından kamusal; piyasa kuralına göre faaliyette bulunma yetkisiyle özel; vergi muafiyeti ve kamu personel mevzuatı dışında tutulması ile de karma bir yapısı bulunmaktadır.
1950'li ve sonraki yıllarda Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar gibi Körfez ülkeleri yanında, Norveç, Çin, Rusya ve Kazakistan gibi petrol, doğal gaz ya da sair gelir kaynakları yüksek bazı ülkelerin Bağımsız Varlık Fonları veya benzer adlarla kurdukları fonlar, özel yatırımların finansmanında kullanılır.
Günümüzde toplam değeri yaklaşık 11 milyar dolara ulaşan yukarıda saydığımız ülkelerdeki varlık fonunun % 60'ı petrol ve doğal gaz gibi devamlı gelir sağlayan kaynaklara dayanmaktadır.
Bizde kurulan Varlık Fonu, doğal kaynaklara ya da cari fazlalık gibi devamlı gelir sağlayan kaynaklara dayalı olmayıp, çeşitli kamu kuruluşları bünyesinde atıl olduğu ve "ekonomiye kazandırılması"(!) düşünülen kaynakların işletilerek ya da ipotek edilerek gelir sağlanması mantığına dayandırılmaktadır.
Hemen her tür vergi, resim ve harçtan muaf tutulmakla beraber, kamusal koruma çemberi avantajına da sahip olan fon işletmesi, kamu bütçesine, özel sektör sermayesine ve kamu iktisadi teşebbüslerine karşı da olağanüstü avantajlı konumdadır.
Böyle imkânlara sahip şirket fonuna, Ziraat Bankası, PTT, BİST, BOTAŞ, ÇAYKUR, ETİ Maden, TÜRKSAT, THY ve Halkbank gibi önemli varlıklar yanında Hazineye ait bazı taşınmazların da dahil edilmesiyle, siyasi otoriteye muazzam güç sağlayacağı ortadadır.
Bu güç nasıl denetlecek? Böylesi avantajlara sahip kurum SAYIŞTAY denetimi dışındadır. Denetim vardır, ancak siyasidir; Parlamento Plan ve Bütçe Komisyonu bu denetimi yapacaktır.
Bunu nasıl yorumlayabiliriz?
"Bağımsız Varlık Fonları" sistemine vurduğumuzda şunları görebiliyoruz:
Kamu açığı ve cari açık veren Türkiye, petrol ya da gaz gibi doğal kaynaklar itibariyle de değerlendirilemediğinden, fonun akım halinde karşılığı yoktur.
Fona devredilen stok halindeki kamu varlıklarının parlamento denetiminde kamu yararı gözetilmeden, siyasi rant amaçlı her türlü ekonomik faaliyete sokulması ya da ipotek altına alınması riskleri vardır.
Fon gelirlerinin Sayıştay denetimi dışında tutulması ve genel bütçeye aktarılmaması bütçede birlik ilkesine aykırı olduğu gibi, genel bütçeye katılmayan kamu geliri olarak, paralel bütçe oluşturma potansiyeli oluşturur.
Katar'ın 600 milyon dolarla fona girişine karşılık ÇAYKUR gibi önemli bir varlığımız teminat gösterilmiştir. Maliye Bakanı açıklama yapacak mı bilinmez; ama bilinen odur ki, bugünün ve geleceğin varlıklarının siyasi erke güç sağlama pahasına riske edilmesi kabul edilemez. 
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
BRICS Liderler Zirvesi'nin ardından Luiz Inacio Lula da Silva
'Dünya değişti. Biz bir imparator istemiyoruz'
ABD, HTŞ'yi terör örgütü listesinden çıkardı
Sırada PKK mı var?
Kartalkaya duruşmasının ilk günü bitti
İl Özel İdaresi Ruhsat Müdürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tepkili
"(Gazzeliler) Ayrılmak isterlerse ayrılabilmeliler"
Netanyahu'nun 'özgürlük' anlayışı!
Trump gümrük tarifelerinde noktayı koydu
"Mektuplar nihai teklifimiz"
Özel: Kavgada yumruk sayacak değiliz
"Her gün bir soruşturma açıyorlar"
Rusya'dan İran'a nükleer destek
"Yardımcı olmaya hazırız"
İçişleri Bakanlığı yazılı açıklama ile duyurdu
Muhittin Böcek görevden uzaklaştırıldı
Kritik görüşme sona erdi
Erdoğan DEM heyetini kabul etti
Menajer Ayşe Barım hakim karşısında
Üye hakimden niyet okuma sorusu
12 eve ateş düştü
6 şehit memleketlerine uğurlandı
'Terörsüz Türkiye Projesi başka bir amaç için perde mi?'
BTP liderinden çok kritik sorular
Şehit sayısı 12'ye yükseldi
4 askerimiz daha şehit oldu
Şehit sayısı 8'e yükseldi
Tedavi altındaki askerlerimizden acı haber
BRICS Liderler Zirvesi'nin ardından Luiz Inacio Lula da Silva
'Dünya değişti. Biz bir imparator istemiyoruz'
ABD, HTŞ'yi terör örgütü listesinden çıkardı
Sırada PKK mı var?
Kartalkaya duruşmasının ilk günü bitti
İl Özel İdaresi Ruhsat Müdürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tepkili
"(Gazzeliler) Ayrılmak isterlerse ayrılabilmeliler"
Netanyahu'nun 'özgürlük' anlayışı!
Trump gümrük tarifelerinde noktayı koydu
"Mektuplar nihai teklifimiz"
Özel: Kavgada yumruk sayacak değiliz
"Her gün bir soruşturma açıyorlar"
Rusya'dan İran'a nükleer destek
"Yardımcı olmaya hazırız"
İçişleri Bakanlığı yazılı açıklama ile duyurdu
Muhittin Böcek görevden uzaklaştırıldı
Kritik görüşme sona erdi
Erdoğan DEM heyetini kabul etti
Menajer Ayşe Barım hakim karşısında
Üye hakimden niyet okuma sorusu
12 eve ateş düştü
6 şehit memleketlerine uğurlandı
'Terörsüz Türkiye Projesi başka bir amaç için perde mi?'
BTP liderinden çok kritik sorular
Şehit sayısı 12'ye yükseldi
4 askerimiz daha şehit oldu
Şehit sayısı 8'e yükseldi
Tedavi altındaki askerlerimizden acı haber
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.