Paslanmaz sektörü soruşturma kıskacında

Paslanmaz Sanayici ve İş İnsanları Derneği (PASİD) Yönetim Kurulu Başkanı Arslan Küçükemre, düzenlediği basın sohbet toplantısında, 2024 yılındaki gelişmeleri değerlendirdi ve 2025 yılına yönelik beklentilerini anlattı. Küçükemre, Türkiye'de yaklaşık 5 milyar dolarlık bir sektörde faaliyet gösteren 150'den fazla üyeyi temsil ettiklerini kaydederek, paslanmaz çeliğin mutfak araç gereçlerinden beyaz eşyaya, tekne imalatından endüstriyel makina parçalarına, santral üretiminden araba parçalarına, havacılık ve uzay sanayisinden inşaat demirlerine kadar akla gelebilecek her alanda kullanıldığını ifade etti. Küçükemre, Türkiye'nin dünyada paslanmaz çelik tüketimde en büyük 9. sırada yer aldığını vurguladı.

İşler geçen yıl normale döndü


Küçükemre, 2023 yılındaki yüzde 20'ye yakın daralmadan sonra sektörün geçtiğimiz yıl yüzde 16'lık artışla normal seyrine dönmeye başladığını hatırlatarak, "Bir önceki yıl 607 bin ton ithalattan geçtiğimiz yıl 703 bine çıksak da hala 2021'deki 745 bin tona ulaşamadık. 2024 yılının ilk yarısında nispeten istikrarlı bir fiyat varken, yılın ikinci yarısında tekrar düşen fiyatlar ilk yarıda elde ettiğimiz kârları eritti. Talebin normale dönmesine rağmen gerileyen fiyatlar yüzünden sektör 2024 yılını çok düşük kârlarla kapattı" dedi.



Gümrük vergileri olumsuz etkiliyor

Türkiye'de paslanmaz çelikte ergitme (sıfırdan üretim) formunda üretim olmadığını, ihracatın ise hem hurda paslanmaz çelik hem de ham madde olarak yapıldığını belirten Küçükemre, sektörün son dönemdeki en büyük problemlerinden birinin de yüzde 12 olarak uygulanan ek gümrük vergisi ile birlikte anti damping soruşturması olduğunu söyledi.  Küçükemre, şöyle devam etti: "Türkiye'de paslanmaz çelikte uygulanan gümrük vergisi yüzde 8'den ani bir kararla yüzde 12'ye çıkarıldı. Bu karar paslanmaz çelik kullanan her sektörü derinden etkiledi, fiyatların yükselmesine ve ihracatta rekabetçiliklerini kaybetmelerine neden oldu. Üstüne de paslanmaz çelik soğuk haddelenmiş yassı ürünler için anti damping soruşturması açıldı ve bu soruşturma devam ediyor. İş birliği yapmak isteyen Çin'den ve Endonezya'dan firmalar, soruşturma dosyaları için talep edilen bilgileri Ticaret Bakanlığımızla paylaştı, soruşturma yerinde denetim aşamasına geçti. Bakanlığımızın çalışma performansına göre Ağustos veya Eylül ayında soruşturmanın sonuçlanmasını bekliyoruz."

Fiyat artışları kaçınılmaz

Küçükemre, bu soruşturmanın aleyhte sonuçlanması halinde mutfak araç gereçlerinden beyaz eşyaya, araba parçalarından makina imalatına kadar çok fazla sektörü son derece olumsuz etkileyebileceğini, fiyat artışlarının yanında istihdamda ve üretimde ciddi kayıplara neden olabileceğini ifade etti. Paslanmaz çelik ihracatında Suriye'nin tüm sektör için önemli bir fırsat yaratabileceğine işaret eden Küçükemre, "Suriye kapısının açılmasıyla paslanmaz çelik ihracatı da başladı. Suriye pazarı, tüm paslanmaz çelik ürünlerinde ve ürünlerinde paslanmaz çelik kullanan tüm üreticiler için büyük bir fırsat. Pazara başka ülkeler girmeden çok yoğun bir pazarlama çalışmaları yapmalıyız. Şu anki talep daha çok tüketim malları üzerine olmasına rağmen, altyapı ve inşaat faaliyetlerinin başlamasıyla, sektörün en çok ihracat yaptığı ilk 5 ülke arasına girebilir" dedi. Küçükemre, Türk satıcı ve üreticilerinin halihazırda, Türki Cumhuriyetler ve Ortadoğu ülkelerine ihracat yaptığını belirterek; bunu artırmak için dernek olarak çalışmalarını sürdürdüklerini kaydetti. Yeni Mesaj'ın edindiği bilgiye göre paslanmaz çelikte gümrük vergisinin yüzde 12'den yüzde 25-30'a çıkma ihtimali bulunuyor. Paslanmaz sektörü temsilcileri "Ödediğimiz vergiyi müşteriye yansıtıyoruz. Yüzde 20 daha ek vergi gelirse, mesela endüstriyel mutfak nasıl rekabet edecek?" diye sordu. 

Çinli firma ithal edecek, biraz da üretecek!

Türkiye'de paslanmaz çelik sektöründe ham madde üreticisi olan Posco Assan'ın 'zarar ediyoruz' açıklamaları ve ardından gelen anti damping soruşturması sürecine karşın Türkiye'ye yeni yatırımlar geldiğini belirten Küçükemre, "Bir yandan Posco Assan tarafı zarar ediyoruz diyor, diğer taraftan Türkiye'ye Çin'den yeni yatırım geliyor. Yongjin Technology Group ve ortakları, Türkiye'de ve Avrupa genelinde talebi karşılamak için paslanmaz çelik tesisi kurmak üzere 257 milyon dolar tutarında bir yatırım kararı aldı. Bu firmanın Çin'de beş, Vietnam'da iki üretim üssü bulunuyor. Şimdi de Türkiye'de yılda 400 bin ton soğuk haddelenmiş çelik sac ve şerit üretebilecek yeni bir fabrika kuruyorlar. Sıfırdan bir üretim değil, soğuk haddeleme yapacaklar. İthal edilen paslanmazı inceltecekler. Bunun sağladığı katma değer yüzde 12 civarında. Fabrika Yalova Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi'nde inşa edilecek" dedi.

Faizler çok yüksek

Türkiye'nin mevcut ekonomik durumunda yüksek faizlerin üretimin ve büyümenin önündeki en büyük engel olduğunu vurgulayan Küçükemre, "Faizlerin geldiği nokta üretim ve yatırım iştahını son derece olumsuz etkiliyor. Sanayiciler yatırım yapmak yerine beklemeyi tercih ediyor, bu da üretimde ve istihdamda kayıplara neden oluyor. Döviz baskı altında, maliyetler artıyor. Bakalım nereye gideceğiz? Sanayiciye transfer desteği lazım. Sanayiciler gerçekten zor durumda" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de sıfırdan paslanmaz üretimi şart

Türkiye'de paslanmaz çelik üretiminin stratejik olarak son derece önemli olduğunu ve bunu daha önce de çeşitli platformlarda dile getirdiklerini anlatan Küçükemre, Türkiye'de 700 bin tona yakın iç talebin tamamının ithalatla karşılandığını ve yılda yaklaşık 2 milyar dolarlık ithalat yapıldığını ifade etti. Küçükemre, "Toplam tüketimde dünyadaki ilk 10 ülkeden biriyiz. Ayrıca AB başta olmak üzere, 2 milyon ton civarı ihracat potansiyeli olan pazarın ortasında konumlanıyoruz. Biz Türkiye'de entegre paslanmaz çelik yatırımı için tüm koşulların mevcut olduğunu düşünüyoruz. Üretim tesisi kurulduğunda 2 milyar dolarlık ithalatın Türkiye'de kalmasının yanında üretiminde paslanmazı kullanan sanayiler daha fazla ihracat yapabilecek. Bu yatırımın bir an önce başlaması ülkemiz için çok önemli Burada öncelikle, entegre paslanmaz çelik yatırımı yapabilecek kabiliyetleri olan firmaları, bu yatırımla ilgili daha fazla bilinçlendirmek gerekiyor. Örneğin bazı çelik üreticileri çok yüksek olan ilk yatırım maliyetini düşürecek altyapı ve makine altyapısına sahip. Türkiye'de entegre paslanmaz çelik tesisi bulunmuyor. Olan tesis haddeleme yapıyor. Paslanmaz çelik üretimi için 2-2.5 milyar dolarlık yatırım gerekiyor. Sektörde farklı ülkelerden yabancı yatırımcılar da var. Çinliler de geliyor. Örneğin Fransız ve Tayvanlı yatırımcılar bulunuyor. Paslanmaz kullanımı gelişmişlik göstergesi. Almanya'da kişi başı tüketim 16 kg, bizde 10 kg…" dedi.