logo
08 TEMMUZ 2025

Plasebo etkisi sadece insanlarda mı olur?

Plasebo etkisi sanıldığı gibi sadece insanlara özgü değil! Hayvanların da bu şaşırtıcı etkiyi deneyimlediğine dair yeni bulgular, zihin-beden bağlantısını yeniden düşündürüyor

19.06.2025 17:50:00
Eyüp Kabil
Plasebo etkisi sadece insanlarda mı olur?
Plasebo etkisi sadece insanlarda mı olur?
Plasebo etkisi, bir tedaviye inanmanın veya bir tedaviyi almanın sonucunda fizyolojik veya psikolojik semptomlarda gerçek bir iyileşme gözlemlenmesidir.

Uzun süredir insanlara özgü bir fenomen olduğu düşünülse de, son yapılan araştırmalar hayvanların da plasebo etkisi yaşayabileceğine dair şaşırtıcı bulgular ortaya koyuyor. Bu durum, plasebo etkisinin altında yatan mekanizmalar hakkında bildiklerimizi yeniden düşünmemize neden oluyor.

HAYVANLARDA PLASEBO ETKİSİNİ GÖSTEREN KANITLAR

Hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalar, plasebo benzeri yanıtların varlığını destekliyor. Bu çalışmalar genellikle ağrı kesici veya anksiyete giderici tedavilerin test edildiği deneylerde gözlemleniyor. İşte bazı dikkat çekici örnekler:

Farelerde Ağrı Kesici Yanıtlar: Bir araştırmada, farelere ağrıya karşı etkili olduğu söylenen (ancak aslında etkisiz olan) bir madde enjekte edildiğinde, farelerin ağrıya karşı toleranslarının arttığı gözlemlendi. Bu, ilacın farmakolojik etkisi olmamasına rağmen, "tedavi" beklentisinin farelerin fizyolojik tepkilerini değiştirdiğini gösteriyor.

Köpeklerde Anksiyete Azalması: Ayrılık kaygısı olan köpekler üzerinde yapılan bir başka çalışmada, köpek sahiplerine, köpeklerinin kaygısını azaltacağı söylenen bir "ilaç" (aslında bir plasebo) verildi. Köpek sahiplerinin, ilaç verildikten sonra köpeklerinin anksiyete davranışlarında bir azalma bildirdikleri görüldü. Burada, sahiplerinin beklentisi ve köpeklerine olan tutumlarındaki değişiklik, köpeklerin davranışlarını etkilemiş olabilir.

At Yarışlarında Performans Artışı: Bazı anekdot niteliğindeki kanıtlar, at sahiplerinin atlarına "performans artırıcı" olduğuna inandıkları (fakat bilimsel olarak kanıtlanmamış) maddeler verdiklerinde, atların yarış performanslarında beklenmedik artışlar yaşandığını öne sürüyor. Bu durum, atların sahiplerinin beklentilerine veya at üzerindeki ilgiye bir tür yanıt verebileceğini düşündürüyor.

HAYVANLARDA PLASEBO ETKİSİNİN OLASI MEKANİZMALARI

Hayvanlarda plasebo etkisinin nasıl ortaya çıktığı hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, birkaç olası mekanizma üzerinde duruluyor:

Klasik Koşullanma: Hayvanlar, belirli bir uyarana (örneğin, bir iğne veya bir hap) belirli bir sonucu (örneğin, ağrının azalması) ilişkilendirmeyi öğrenebilirler. Gerçek tedavi uygulandığında salgılanan endorfinler veya dopamin gibi kimyasallar, daha sonra sadece uyaranın kendisiyle ilişkilendirildiğinde bile salgılanabilir.

Bakıcının Beklentileri ve Davranışları: Hayvanların sahipleri veya bakıcıları, bir tedaviye inandıklarında, hayvanlarıyla etkileşimlerinde bilinçli veya bilinçsiz değişiklikler yapabilirler. Bu değişiklikler (örneğin, daha fazla ilgi gösterme, rahatlatıcı ses tonu kullanma), hayvanın iyilik halinde bir iyileşmeye yol açabilir. Bu, "bakıcı etkisi" olarak da adlandırılabilir.

Hormonal ve Nörolojik Değişiklikler: Tıpkı insanlarda olduğu gibi, hayvanlarda da beklenti ve inançlar, stres hormonlarının azalması veya endorfin salgılanması gibi fizyolojik değişikliklere yol açabilir.

PLASEBO ETKİSİNİ ANLAMANIN ÖNEMİ

Hayvanlarda plasebo etkisinin varlığı, hem veterinerlik tıbbı hem de temel bilimler açısından önemli çıkarımlara sahip. Bu bulgular:

Veterinerlik Tedavileri: Hayvanlarda uygulanan tedavilerin etkinliğini değerlendirirken, plasebo etkisini göz önünde bulundurmanın önemini vurguluyor. Klinik deneylerde kontrol gruplarının kullanılması, gerçek ilaç etkisini plasebo etkisinden ayırmak için kritik.

Evcil Hayvan Sağlığı: Evcil hayvan sahiplerinin hayvanlarına gösterdiği ilgi ve inancın, hayvanlarının iyileşme süreçlerinde ne kadar etkili olabileceğini gösteriyor.

Plasebo Mekanizmalarının Anlaşılması: Hayvan modelleri, plasebo etkisinin altında yatan biyolojik ve nörolojik mekanizmaları daha iyi anlamak için değerli bir araç olabilir. Bu, insanlardaki plasebo etkisini anlamamıza da katkıda bulunabilir.

Sonuç olarak, plasebo etkisinin sadece insanlara özgü bir fenomen olmadığına dair kanıtlar giderek artıyor. Hayvanların da bu etkiyi deneyimleyebiliyor olması, zihin-beden bağlantısının ne kadar karmaşık ve yaygın olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bu alandaki araştırmalar, hem hayvan refahı hem de tıp bilimleri için yeni kapılar aralamaya devam edecektir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Rusya'dan İran'a nükleer destek
"Yardımcı olmaya hazırız"
Sıcaklarda hayatta kalma rehberi
Termometreler yükseliyor
Havalimanları güvenliğinde şaşırtan incelikler var
Uçaklara neden sıvı madde alınmıyor?
Türkiye'ye üçüncü sınıf ülke muamelesi
Avrupa, Türkiye'den her 3 vize başvurusundan birini reddediyor
Bu gece yarısından itibaren geçerli olacak
Motorine bir zam daha
Haziranda elektriklide yeni lider şaşırttı
Togg zirveden indi
Uzmanlardan sıcak uyarısı
11.00-16.00 arası dışarı çıkmayın
Konu, 4+4+4 eğitim sistemi
Araştırma sonuçları açıklandı
Ölü sayısı arttı
Texas'ta selin bilançosu ağırlaşıyor
BRICS Liderler Zirvesi'nin ardından Luiz Inacio Lula da Silva
'Dünya değişti. Biz bir imparator istemiyoruz'
ABD, HTŞ'yi terör örgütü listesinden çıkardı
Sırada PKK mı var?
Kartalkaya duruşmasının ilk günü bitti
İl Özel İdaresi Ruhsat Müdürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tepkili
"(Gazzeliler) Ayrılmak isterlerse ayrılabilmeliler"
Netanyahu'nun 'özgürlük' anlayışı!
Trump gümrük tarifelerinde noktayı koydu
"Mektuplar nihai teklifimiz"
Özel: Kavgada yumruk sayacak değiliz
"Her gün bir soruşturma açıyorlar"
Rusya'dan İran'a nükleer destek
"Yardımcı olmaya hazırız"
Sıcaklarda hayatta kalma rehberi
Termometreler yükseliyor
123456789101112131415
Rusya'dan İran'a nükleer destek
"Yardımcı olmaya hazırız"
Sıcaklarda hayatta kalma rehberi
Termometreler yükseliyor
Havalimanları güvenliğinde şaşırtan incelikler var
Uçaklara neden sıvı madde alınmıyor?
Türkiye'ye üçüncü sınıf ülke muamelesi
Avrupa, Türkiye'den her 3 vize başvurusundan birini reddediyor
Bu gece yarısından itibaren geçerli olacak
Motorine bir zam daha
Haziranda elektriklide yeni lider şaşırttı
Togg zirveden indi
Uzmanlardan sıcak uyarısı
11.00-16.00 arası dışarı çıkmayın
Konu, 4+4+4 eğitim sistemi
Araştırma sonuçları açıklandı
Ölü sayısı arttı
Texas'ta selin bilançosu ağırlaşıyor
BRICS Liderler Zirvesi'nin ardından Luiz Inacio Lula da Silva
'Dünya değişti. Biz bir imparator istemiyoruz'
ABD, HTŞ'yi terör örgütü listesinden çıkardı
Sırada PKK mı var?
Kartalkaya duruşmasının ilk günü bitti
İl Özel İdaresi Ruhsat Müdürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tepkili
"(Gazzeliler) Ayrılmak isterlerse ayrılabilmeliler"
Netanyahu'nun 'özgürlük' anlayışı!
Trump gümrük tarifelerinde noktayı koydu
"Mektuplar nihai teklifimiz"
Özel: Kavgada yumruk sayacak değiliz
"Her gün bir soruşturma açıyorlar"
Rusya'dan İran'a nükleer destek
"Yardımcı olmaya hazırız"
Sıcaklarda hayatta kalma rehberi
Termometreler yükseliyor
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.