Resûlullah'ın İslam'a davet mektupları

Prof. Dr. Haydar Baş Bey, "Rahmeten li'l Alemin Hz. Muhammed" isimli eşsiz eserinde Resûlullah'ın (s.a.v.) gayrimüslim liderlere yazdığı mektuplar hususunda şu bilgileri veriyor:
"Hicret'in 6. senesinde Resûlullah (s.a.v.) Arap Yarımadası'nın muhtelif yerlerine, İslam'a davet için elçiler göndermeye başladı. Yine Hudeybiye sulhünden sonra girilen barış dönemini çok iyi değerlendiren Allah Resulü, bazı hükümdarlara da elçiler ve mektuplar gönderdi. O dönem, İslam siyasî diplomasi trafiğinin belki de en yoğun olduğu dönemdir. Resûlullah'a, meleklerin, mühürsüz mektupları okumadıkları söylenmişti. Bunun üzerine Resûlullah Efendimiz üç satır halinde "Muhammedü'r-Resûlullah" yazılı bir yüzük yaptırıp, bunu mühür olarak kullanmışlardır.
Gönderilen davetçilerin hepsi gittikleri milletin dil, örf ve âdetlerini bilen, yetenekli, anlatma kabiliyeti yerinde, görünüş olarak göze güzel görünen vasıflı kişilerdi. Amr b. Umeyye ed-Damri, ilk elçi olarak Habeş Necaşisi'ne gönderildi. Necaşi mektubu saygı ve tevazu ile yüzüne sürdü ve şehadet getirerek Müslüman oldu. Dihyetü'l-Kelbî, Bizans hükümdarı Herakl'e gönderildi. Rivayete göre, Herakl, etrafındaki ileri gelenleri Peygamberimize uymaya davet etti. Onlar, hoşlanmayıp karşı çıktılar. Herakl, bunu görünce onlardan ümit kestiği gibi kendi hayat ve mülkünden de endişe etti ve çevresindekilere şunları söyledi: "Ben sizin dininizdeki samimiyetinizi denemek için bu şekilde konuştum. Dininize bağlılığınız beni çok memnun etti." Bu sözlerden sonra gene ona secde ettiler.
Abdullah b. Huzâfe es-Selimi, İran Kisrası Hüsrev Perhiz'e gönderildi. Kisra, mektubu okuyunca yırtıp attı. Kendisine bağlılığı olan Bazan'a bir mektupla iki kişi gönderdi: "Bu yeni çıkan peygamberi yakalayıp bana gönder" dedi. Resûlullah onlarla karşılaşınca sadece gülümsedi ve "Yarın görüşürüz" dedi. Ertesi gün bu adamlara, "Siz, reisinize Ben'den şu haberi iletin: Benim Rabbim, onun ilahının canını bu gecenin yedinci saatinde aldı" dedi. Nitekim, Allah, oğlu Şiruyen'i musallat kıldı ve oğlu, Kisra'yı öldürdü. Onlar bu haberi Bazan'a ulaştırınca, Bazan, Yemenlilerle birlikte Müslüman oldu. Şiruyen'in, babasını öldürüşünü saatiyle bildiren Resûlullah Efendimiz, bu mucizevî haberiyle bir kavmin Müslüman olmasına sebep olmuştu.
Hâris b. Umeyr el-Ezdi, Busra meliki Şurabhil b. Amr el-Gassani'ye gönderildi. Şurahbil, elçiyi hapsedip sonra da öldürdü. Resûlullah'ın elçilerini başka öldüren olmamıştır. Ayrıca, Mısır Mukavkısına, Hâtıb b. Ebi Beltea; Umman rüesasına Amr b. Âs; Yemâme rüesasına Süleyt b. Amr; Suriye hududunda yaşayan Gassan'a Şücâ' b. Vehb, Bahreyn hükümdarlarına Alâ' b. Hadramî, Yemen rüesasına Muhacir b. Umeyye ile mektuplar gönderildi. Bu mektuplara bir örnek verelim:
Resûlullah'ın Bizans İmparatoru'na gönderdiği mektubu: 
"Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla, Allah'ın kulu ve elçisi Muhammed'den, Rumların başbuğu Heraklius'a... Allah'ın selamı hidayet yoluna girmiş bulunan kimseye olsun. Buna göre, Ben, seni tam bir İslam daveti ile (İslam'a) çağırıyorum. İslam'a gir, sonunda emniyet ve selamet içinde olursun ve Allah sana iki defa sevap verecektir. Şayet bundan kaçınacak olursan, köylülerin (yani tebaanın) günahı senin üzerinde toplanacaktır. Ve (siz) ey kitap sahipleri! Gelin, sizinle bizim aramızda bir tek kelimede, (yani) Allah'tan başka hiçbir ilaha tapmamak, O'na hiçbir şeyi ortak koşmamak, Allah'tan başka aramızda hiç kimseyi âmir ve efendi yapmamak (hususunda) birleşelim. Şayet, onlar sırtlarını dönüp (bundan) kaçınacak olurlarsa şöyle deyiniz: Siz şahit olun ki, kesinlikle bizler, (Allah'a) itaat edip teslim olan Müslümanlarız."
Bizans İmparatoru kendisine yapılan daveti tebaasının Hıristiyanlığa olan bağlılığını gerekçe göstererek reddetmiştir. Buhari'de nakledildiğine göre; hiç beklemediği bu davet karşısında Heraklius şaşkınlığa düşmüş ve o sırada Bizans topraklarında bulunan Mekkeli tüccarları huzuruna çağırmıştır. 
İran Kisrası'na gönderilen mektup:
"Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla, Allah'ın Resulü Muhammed'den, İranlıların büyük başkanı Kisra'ya... Hidayet yoluna girip ona tâbi olana; Allah'a, O'nun kulu ve Resulü'ne iman edene; Allah'tan başka ilah olmadığına, O'nun bir tek ve ortaksız bulunduğuna, Muhammed'in O'nun Resulü ve kulu-kölesi olduğuna şehadet edip, bunu kabul edene selam olsun. Buna göre, Ben, seni tam bir İslam davetiyle (İslam'a) çağırıyorum. Zira, Ben, kim olursa olsun, can taşıyan herkese belli bir tehlikeyi haber verip bunları uyandırmak ve inanmayanlar üzerinde Allah'ın sözünü gerçekleştirmek için istisnasız bütün insanlara gönderilmiş bir Allah Resulü'yüm. O halde sen, İslam'a gir. Sonunda emniyet ve selamet içinde olursun. Şayet kaçınacak olursan, bu halde hiç şüphesiz Mecusilerin günahı senin üzerinde olacaktır." (el-Vesâiku's-Siyâsiyye, no: 53).
Rivayete göre; Kisra, mektubun baş kısmındaki hitabe bölümünün kendi imparatorluk şanına ters düştüğünü görerek öfkeye kapılmış ve mektubu elçiden alarak yırtmıştır. Bu haber kendisine eriştiğinde Resûlullah, "Allah da onun hükümranlığını öylece yırtsın!" buyurmuşlardır. Nitekim, yukarıda belirtildiği gibi bizzat kendi oğlu tarafından öldürülmek zilletiyle hükümranlığı da yıkılmış oldu."