Sadaka sorumluluğu -2-

Yapılan bağışlar, genellikle Allah rızasına yönelik olduğu için bağışta bulunanlar iyi niyet göstergesi olarak kimseden hesap da sormaz, verdiği bağışların gittiği yerini ve şeklini de bilmez. Bundan dolayı da "Kontrolsüz güç, güç değildir" mantığına  göre kontrolsüz büyüyen nice kurumlar, kuruluşlar oluşmuştur.Deniz feneri işin görünen beklide en basit örneğidir. Benzeri kurum ve kuruluşlar ve yanlış davranış sergileyenler, asıl hesabı Yüce Allah'a vereceklerdir.Sadaka; varlıklı olanın, varlığından, muhtaç olana sadece Allah rızası için verilmesi gerekendir. Yani sadaka; muhtaç olanın hakkıdır. Hadis-i Şerif de;"İslâm beş temel üzerine kurulmuştur. Bunlardan birisi de zekât vermektir" (Buhârî, İmân, 1, 2) buyurulmuştur. Kur'an da da zekâtın kimlere verilmesi gerektiği şöylece bildirilmiştir;"Zekâtlar; ancak, yoksulların, miskinlerin, zekât tahsili işinde çalışanların, kalpleri İslâm'a ısındırılmak istenenlerin, kölelerin, borçluların, Allah yolunda cihad edenlerin ve yolcuların hakkıdır. Bu, Allah tarafından farz kılınmıştır" (et-Tevbe, 9/60).

Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), Muaz b. Cebel (r.a)'i Yemen'e vali olarak gönderirken kendisine şöyle buyurmuştur:"Onlara bildir ki, Allah Teâlâ kendilerine zekâtı farz kılmıştır. Zekatı oranın zenginlerinden al, yoksullarına ver" (Buhârî, Zekât, l; Tevhîd, 1; Ebû Dâvud, Zekât, 5; Nesâî, Zekât, 46; İbn Mâce, Zekât, 1).Alemlere Rahmet Hazreti Muhammed(sav)  Hadisi şeriflerinde, sadakanın en faziletlisinin yakınlara verilen sadaka olduğunu bildirmiştir:"Bir kimsenin sarf edeceği en faziletli dinar, kendi aile fertlerine infak ettiği dinarla, Allah yolunda hayvanına ve yine Allah yolunda cihad edecek olan arkadaşlarına harcadığı dinardır" (Müslim, Zekât, 38; Tirmizi, Birr, 42; İbn Mace, Cihâd, 4; Ahmed b. Hanbel, V, 279, 284)

Bu kadar ciddi uyarılara rağmen, sadaka konusunda gereken ciddiyet maalesef gösterilmemiş, ihtiyaç sahipleri bizzat araştırılmamış, işin kolayına kaçılmış, yada istismar sahiplerinin oyununa gelinerek, sadakanın amacı dışına çıkmasına zemin hazırlanmıştır. Eline çantasını alan; falan hizmete, falan kursa, falan camiye, falan derneğe bağış adı altında sadaka avcılığına çıkılmış, neticede de "kimin eli kimin cebinde" bir hale dönüşmüştür. Böylece sadakalar, bilerek yada bilmeyerek gerçek muhtaçlardan çok, toplayanların arzuları istikametinde yerlere kaymıştır. Bağış adı altında toplanan sadakalar yerine ulaşamadığı için; bazılarını hak etmedikleri halde güç yetmez hale getirmiş, asıl ihtiyaç sahiplerini de maalesef daha yoksul hale gelmiştir.

Sadakalar,Yüce Peygamberimiz tarafından tavsiye edildiği gibi yakın akrabalara ve komşulara verilseydi; gerçek ihtiyaç sahipleri ihmal edilmeyecek, aslı önemlisi; yakın akrabalar ve komşular arasında yakınlaşma sağlanmış olacaktı. Herkes kendi çevresindeki aç ve muhtaçları bularak kollasaydı, gencine ihtiyarına baksaydı, toplumsal uzlaşı daha rahat sağlanacak, İnsanlar dinimiz İslam'ın güzellikleriyle daha yakından şahit olacaklardı... Yaşanan olumsuzlardan ders alıp, herkes kendi sadakasını, hayrını hasenatını kendi eli ile gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırmalıdır.Sadakanın yerine varmasının temin edilmesi, toplumsal ve dini bir sorumluluktur. Sadakalarınız kabul, kazancınız bereketli olsun?