Salgın Delta ile depara kalktı

 

RECEP BAHAR / DETAY HABER

    

Koronavirüs salgını yeniden hızlandı. ABD; 21 ve 22 Temmuz tarihlerinde vaka sayısında yine dünya liderliğini ele geçirdi. Ülkede özellikle aşılamanın yüzde 30'un altında kaldığı eyaletlerde Delta varyantı kol geziyor. 21 Temmuz'da 58 bin 367 yeni vakanın görüldüğü ABD'de, vaka sayısı 22 Temmuz'da 61 bin 651'e ulaştı. Böylece dünyada en çok vakanın ve ölümün görüldüğü ülkede 5. dalga da uç vermiş oldu. ABD'de en yüksek vaka sayısı 305 bin 5 ile 8 Temmuz'da, en yüksek ölüm sayısı da 4 bin 449 ile 12 Ocak'ta saptanmıştı. Ancak aşılamayla birlikte ABD'de ölümler azaldı. 21 Temmuz'da 413, 22 Temmuz'da ise 356 kişi salgın nedeniyle öldü. Ölenlerin yüzde 99'unun aşılanmamış olduğu resmi makamlarca açıklandı. Buna karşılık 21 Temmuz'da 54 bin 748 vakanın tespit edildiği Brezilya'da 1388 kişi, 33 bin 772 vakanın görüldüğü Endonezya'da ise 1383 kişi hayatını yitirdi. Günlük vaka sayısı son bir haftadır 40 binden fazla olan İngiltere'de ise ölümler 90'ının altında kaldı. ABD'de iki doz aşılama oranı yüzde 48.5, İngiltere'de ise yüzde 50 civarında. Her iki ülkede de salgın yoğunlukla aşılanmayan kitle arasında yayılıyor! Avrupa'da ise 22 Temmuz'da İspanya'da vaka sayısı 29 bin 535'e, Fransa'da 21 bin 909'a yükseldi. İspanya'da 28, Fransa'da ise 11 kişi öldü! Veriler 'aşılamanın farkı'nı ortaya koyuyor. 

 

Türkiye'de son durum

 

Türkiye'de vaka sayısı 22 Temmuz'da 9 bin 586 kişiye çıkarken, 52 kişi hayatını kaybetti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, illere göre 10-16 Temmuz'da her 100 bin kişide görülen Covid-19 vaka sayılarını da açıkladı. "Son bir haftada vaka sayısı en çok artan illerimiz; Siirt, Giresun, Bingöl, Diyarbakır ve Kırıkkale" bilgisini paylaşan Koca, "Aşı ile toplumsal bağışıklık elde edilene kadar tedbirlere uymak zorundayız. Sevdiklerinizi tehlikeye atmayın" ifadesini kullandı. İllere göre her 100 bin kişide görülen Covid-19 vaka sayısı haritasına göre Siirt'te 100 bin kişide 471.57, Ağrı'da 188.96, Bitlis'te 122.13, Van'da 120.68, Diyarbakır'da 117.79 vaka tespit edildi. Söz konusu 5 ilimizde de aşılama oranı yüzde 52'nin altında ve hepsi kırmızı listede. Buna karşılık vaka sayısının nüfusa oranla en düşük olduğu iller sırasıyla şunlar: Kilis (8.32), Gümüşhane (11.88), Hatay (12.71), Uşak (13.4), Adıyaman (13.93),  Aydın (16.05). Aşılama oranı açısından bu illerden Gümüşhane ve Adıyaman kırmızı kategoride, Kilis ve Hatay, turuncu kategoride; Uşak ve Aydın sarı kategoride yer alıyor. 

 

Üçüncü doz şart mı?

 

Öte yandan dünya genelinde Delta varyantının yayılması nedeniyle 'üçüncü doz aşının gerekli olup olmadığı' da tartışılmaya başlandı. Kimi uzmanlara göre üçüncü doz aşılamanın yapılması için henüz erken. Ancak bazı ülkelerde risk grubunda olanların üçüncü kez bağışıklık sağlamaları için üçüncü doz aşı vurulmaya başlandı. Temmuz ayı başında aşı üreticisi BioNTech/Pfizer gelecek haftalarda Avrupa Birliği ve ABD'de üçüncü doz için başvurunun yapılacağını açıklamıştı. Şirketin verdiği bilgiye göre iki doz aşı ilk altı ay boyunca hastalığın seyrinin ağır geçmemesi için koruma sağlıyor. Zamanla, özellikle de yeni varyantların oluşmasıyla aşının koruyuculuğunun azalmasından yola çıkılıyor. Bu nedenle üçüncü dozun altı ay ile 12 ay içinde etkili olacağı belirtiliyor.

Beyaz Saray'ın sağlık danışmanı Anthony Fauci, Biontech/Pfizer'ın üçüncü doz başvurusunu muhtemel bir ihtiyaç halinde hazır olmak adına uygun bir adım olarak değerlendirdi. Ancak bu durumun üçüncü bir dozun gerekli olduğu ve herkesin üçüncü doz aşıyı olacağı şeklinde yorumlamaması gerektiğini ifade etti. Fauci henüz ikinci doz aşısı vurulmamış çok fazla kişi olduğuna dikkat çekti.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) Korona Acil Durum Komitesi Başkanı Didier Houssin de benzer görüşte. Üçüncü doz aşıların, özellikle de ilk doz aşıları temin etmekte dahi zorluk çeken ülkeler için 'aşıya erişimde eşitsizliğe yol açabileceği' uyarısı yaptı. 

 

Uygulayan ülkeler var

 

Macaristan Başbakanı Victor Orban, ikinci doz aşılarının üzerinden en az dört ay geçen vatandaşlara üçüncü doz aşı olabileceklerini duyurmuştu.     

Fransa'dan sonra İsrail de özellikle organ nakledilenlere, kanser ya da ağır böbrek hastalarına üçüncü doz aşı uygulamaya başladı. Her iki ülkede de iki doz aşıya rağmen zayıf bağışıklık sistemleri nedeniyle yeteri kadar antikor üretemeyen hastalar olduğu bildiriliyor. Türkiye'de de ilk iki doz Sinovac aşısı olanlara üçüncü doz aşı uygulanmaya başlandı.