22 Aralık 1914 Sarıkamış faciasının yaşandığı, 90 bin Mehmetçiğin donarak Şehit olduğu büyük bir felaket. Erzurum merkezli, 3. Ordu kış şartlarında niçin böyle bir harekete kalkıştı. 3. Orduya ölüm emrini kim verdi?Osmanlı Devletinde 1908 yılında, II. Meşrutiyet ilan edildi. Meşrutiyetin ilanında aktif rol oynayan Yarbay Enver'in demokrasi kahramanı olarak yıldızı parlamaya başladı. 1913 Bab-ı Ali baskınından sonra Yarbay Enver, Enver Paşa olarak Başkumandan vekilliği ve Harbiye Nazırlığına geldi. Enver Paşa bu tarihten sonra Alman subaylarından oluşan bir heyet ile çalışmaya başladı Türk Subaylarını etrafından uzaklaştırdı. Almanların önemli bir plânı vardı. "İpek Yolu" diye de adlandırılan bir yol ile Berlin-Budapeşte-Belgrad, Boğaziçi-Bağdat-Basra'yı takiben Bombay'a kadar uzanan bu yol sayesinde doğunun zengin kaynaklarını Almanya'ya aktarmak ve Cihan Harbinde Osmanlı'yı savaşa sokarak, Ruslara karşı cephe yükünü hafifletmek istemekteydi.Alman subaylarından oluşan bir heyet ile çalışmaya başlayan Enver Paşa, Almanya'nın isteği doğrultusunda Padişah'tan habersiz Almanya ile gizli bir antlaşma yaparak, Osmanlı'yı Cihan Harbine soktu. Enver Paşa, Kafkas cephesini de açarak Kars ve Ardahan'ı, Ruslardan almak, Ruslara karşı cephe açıp Almanya'nın yükünü hafifletmek istiyordu.Enver Paşa, Almanlardan silah ve levazım konusunda yardım ister. Almanların gönderdiği yardım sandıklarında ise askerin giymesi için yazlık elbiseler vardır. 29 Ekim 1914'te, Enver Paşa "çevirme, kuşatma ve Rusları imha" plânını hazırlar. Erzurum'daki, 3. Orduya harekât emrini verdi.3. Ordu komutanı Hasan İzzet Paşa, Enver Paşa'nın Harbiye'den hocası idi. İzzet Paşa, "kış başlangıcında yapılacak olan harekâtın, hazırlıksız, tedbirsiz bir harekât olacağını" söyler. Enver Paşa'nın cevabı ise "Eğer hocam olmasaydınız sizi idam ettirirdim" şeklinde olur.Rusların asker sayısı 60 binin üzerinde. Üçüncü Ordunun mevcudu ise 90 binin üzerinde. Ordunun çoğu tecrübesiz ve araziyi hiç tanımayan subay ve erlerden oluşmakta. Piyade tüfekleri, makineli tüfek ve dağ topları ile donatılmış olan bu ordunun erlerinin üzerinde mevsimin kış olmasına rağmen yazlık elbise var. Ayakkabıları eski. Yiyecekleri peksimet ve haşlanmış buğdaydan ibaret. Kasım 1914'te hareket emri verilir. Aralık 1914'te ordu, yorgun ve bitkin olarak Allah-u Ekber Dağları'nın eteklerine gelir. Başkumandan Vekili Enver Paşa'nın acele ve kesin emri "Asker hiç durmadan dağı aşıp Sarıkamış'a gelsin!"Bu emirle yazlık elbiseleri olan 90 bin askerin, (-30) derecede ölüme doğru yürüyüşü başlamıştır. 22 Aralık'ta felaket yaşanır Allah-u Ekber dağlarına çıkan 90 bin asker donarak şehit olur.Almanya'nın yükünü almak için cihan Harbine giren Enver Paşa, sadece Sarıkamış Cephesinde 90 bin askerin şehit olmasına neden olmuş ve savaş bitiminde ise hain Enver olarak ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştır.Günümüzde, Gülenleri yanına alanlara, Amerika ile dost olanlara, ülkeyi NATO toprağı yapanlara, Avrupa Birliği'ne girip Avrupa'nın yükünü almaya çalışanlara diyoruz ki, dikkat edin sonunuz hain Enver gibi olmasın.
Tahsin Aydın / diğer yazıları
- Devlet ve Hüseyin Baş / 26.09.2022
- Tarihi dizilerden öğrenmek / 07.12.2020
- Baba acısı nasıl tarif edilebilir ki! / 20.04.2020
- Terhis edilen ordu / 28.05.2019
- 31 Mart Vakası / 27.05.2019
- ‘Bozkurtların Ölümü’ / 21.05.2019
- Devlet nasıl yıkılır? / 16.05.2019
- İstibdat / 14.05.2019
- O, tarihi çok iyi analiz ederdi / 08.05.2019
- Atatürk diyor ki / 07.05.2019
- Tarihi dizilerden öğrenmek / 07.12.2020
- Baba acısı nasıl tarif edilebilir ki! / 20.04.2020
- Terhis edilen ordu / 28.05.2019
- 31 Mart Vakası / 27.05.2019
- ‘Bozkurtların Ölümü’ / 21.05.2019
- Devlet nasıl yıkılır? / 16.05.2019
- İstibdat / 14.05.2019
- O, tarihi çok iyi analiz ederdi / 08.05.2019
- Atatürk diyor ki / 07.05.2019