Su dengesi ne âlemde?

Bugün "Dünya Su Günü";
İnsanoğlu, uzaydaki gezegenlerde hayat var mı araştırmasında ilk baktığı şey orada su olup olmadığıdır. Su olmayan bir gezegende hayatın devam etmesi imkânsızdır. Dünyamızın böyle güzel, böyle zengin canlı türleriyle dolu olmasını su gibi bir nimete borçluyuz. Allah'ın (c.c.) bu büyük lütfuna karşı ne yapıyoruz!?
Yaşamın kaynağı olan suyu israf boyutunda tüketiyoruz. Dahası, kirletip kullanılamaz hale getirmek için de elimizden geleni ardımıza koymuyoruz.
Denizler meselâ? dünyanın yüzde 70'i denizlerden oluşuyor. Fakat denizler hakkındaki bilgimiz uzay konusundaki bilgimizden daha az. Bu bilgi açığını kapatmak için 2000-2010 yılları arasında 80 ülkeden 2700 bilim insanı "Census of Life" adlı tarihi bir deniz araştırması yaparak bilinmeyen binlerce canlı türünü buldular ve yepyeni bir sualtı dünyasını keşfettiler. Ayrıca kırk yıl öncesine kadar bilinmeyen deniz altı dağları da şimdi inceleniyor. Bu deniz altı dağları biyoçeşitlilik açısından çok zengin ve birçok balık türü için zengin bir besin kaynağı oluşturuyor.
Bu kaynakları sadece bilim insanları değil, son radar teknolojisiyle donatılmış, dev balıkçı tekneleri ve troller de keşfettiler. Sonuç olarak sorumsuz ve zararlı balıkçılık faaliyetleri yüzünden balık türleri hızla tüketiliyor. Deniz kaynaklarını tüketmenin yanı sıra denizleri de kirletiyoruz. Deniz kirliliğinin başlıca nedenlerini, gemi kaynaklı (%10), kara kaynaklı (%80), atmosfer kaynaklı ve denizde petrol arama faaliyetleri olarak sıralayabiliriz. Kötü idare nedeniyle kıyılardaki yapılaşma ve doğanın tahribi, denetimsiz turizm tehditlerini de siyaseten söyleyebiliriz.
Ya "çılgın projeler"?Kanal İstanbul Projesi bir su yolu. Bu su yolu açılırsa bir başka su yolu olan İstanbul Boğazı etkilenir mi? Bu hususun projeyi tasarlayanlar tarafından araştırılıp araştırılmadığını bilmiyoruz.
Konunun uzmanları endişeli;
Kanal İstanbul, Boğaz'daki akımın debisi ve tuzluluğunu değiştirerek Boğaz'daki ekosistemi de değişecektir. Ayrıca gerekli akım hızları sağlanamazsa İstanbul Boğazı yeterli şekilde temizlenmeyecek, Haliç'in eski durumuna benzer kokulu bir hal alacaktır. Koku problemi Kanal İstanbul için de geçerlidir.
Gelelim iklim değişikliğine; Gezegen elden gidiyor, her yerde ve tabii ülkemizde de? Batı'da ve Doğu'da kavurucu orman yangınları, Karadeniz'de ve Akdeniz'de ani seller, Güneydoğu'da sinsi kuraklık, tüm ülkede azalan yeraltı suları.
Doğanın acımasızca yağmalanması yüzünden Mezopotamya'da, Avrupa'da, Orta Amerika'da birçok eski uygarlık yeryüzünden silinip gitti. Eğer şimdi harekete geçmez, doğaya bakışımızı değiştirmezsek, bizim de çocuklarımıza bırakacağımız bir uygarlık olmayacak.
Toprağın sağlığı ve suyun saflığı, yeryüzü toplumlarının ayakta kalıp kalmayacağını gösterecek olan son ölçüler artık?
Bir başka açıdan da konuyu yokladığımızda; kişi başına düşen su talebinin gün geçtikçe artmasıyla su önemli bir ticaret ve uluslararası politika malzemesi haline gelmektedir. Bu açıdan özellikle Türkiye'nin kaynak başını çektiği Dicle, Fırat, Aras su toplama havzalarının önemi giderek artmaktadır. Bu havzaları paylaşan bölge ülkeleri arasında ortaya çıkabilecek bir uzlaşma, çok uzaklardaki bazı ülkelerin çıkarlarına dokunduğundan, her yer ve zamanda, bilhassa Dicle ve Fırat nehir sularının paylaşımı üzerinde, sanki o ülkelerin de hakkı varmışçasına burunlarını sokmaları böyle bir uzlaşmanın önünde bir engel olarak bulunmaktadır.
Ülkemizde sınır aşan suların bulunması nedeniyle jeopolitik olduğu kadar hidropolitik konumunun da önemi ortadadır.
Neyse, iklim daha fazla değişmeden biz değişelim, çözümün parçası olalım.
Dünya Su Günü'nün bu konudaki bilincimizi su gibi berrak hale getirmesini diliyoruz.