Türkiye, Azerbaycan'a taahhütlerini bir tarafa bırakarak, 18 yıldır kapalı tuttuğu Ermenistan sınırını açmaya hazırlanıyor. Dahası iki ülke jet hızıyla karşılıklı elçilik de açacak!

 

Recep BAHARABD Başkanı Obama'nın Nisan ayınının ilk haftasında Türkiye'ye yaptığı ziyaret, ülkemizin gündemini belirlemeye devam ediyor. Obama, TBMM'de yaptığı konuşmada Türkiye'nin Ermenistan'la olan sorunlarını halletmelerini istemiş, ayrıca Güneydoğu Sorunu'nun çözümü için Kuzey Irak'taki Barzani - Talabani yönetimiyle temas kurmasını talep etmişti. Washington'da çizilen ve TBMM'de Obama tarafından Türk kamuoyuna duyurulan bu proje kapsamında yaklaşık bir aydır Kürt açılımını tartışan Türkiye, dün kaşla göz arasında kendini 'Ermeni açılımı'nın içinde buldu.

2 kritik protokolCumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan arasında 6 Eylül 2008'de Erivan'da oynanan Dünya Kupası Eleme Maçı öncesinde atılan adımlar, dün kamuoyuna açıklanan 2 kritik Protokol ile farklı bir noktaya ulaştı. Tarafların kabul ettiği ve Meclis onayı sürecine sokmak için harekete geçtiği protokollerin adları, aslında tüm realiteyi gözler önüne seriyor: Ermenistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulması Hakkında Protokol ve Ermenistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında İlişkilerin Geliştirilmesi Hakkında Protokol...Ermenistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulması Hakkında Protokol'e göre, taraflar birbirlerinin toprak bütünlüğü ile sınırların ihlal edilmezliği ilkelerini karşılıklı olarak taahhüt ediyor. Protokol'e göre, taraflar anlaşmazlıkların barışçıl bir şekilde çözüme kavuşturulması ve güç kullanımı tehdidinden kaçınmak için kararlı bir tutum sergileyecekler.

Sınırlar karşılıklı tanınıyorProtokol'e göre, ayrıca Türkiye ile Ermenistan, uluslararası hukukun öngördüğü ilgili anlaşmalar kapsamında iki ülke arasındaki mevcut sınırın karşılıklı tanınmasını teyit etmekte. Ortak sınır kapısının açılması vurgulanan Protokol'de, taraflar; karşılıklı anlayış, uyum, barış ilkeleri çerçevesinde ortak çıkarlar ve iyi niyet temelinde ilişkilerini yeni bir anlayışla şekillendirme isteğini teyit etmekte.  Protokolün yürürlüğe girmesiyle birlikte iki ülke diplomatik ilişki kuracak.

Bu da 2. ProtokolErmenistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında İlişkilerin Geliştirilmesi Hakkında Protokol'e göre Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınır kapısı, Protokol'ün yürürlüğe girmesini takiben 2 ay içinde açılacak. Protokol'e göre, ayrıca iki ülke arasında 'soykırım iddiaları'nı araştırmak için tarih komisyonları oluşturulacak. Bu komisyonlar, mevcut tarihi belgeleri ve arşivleri tarafsız bir biçimde inceleyerek, tavsiyelerde bulunacak! İki ülke arasında ilişkilerin geliştirilmesi maksadıyla hukuki bir çerçevenin oluşturulmasını da öngören Porotokol, iki ülke arasında akademisyen ve öğrenci değişimini de içeriyor.

Azerbaycan'ın esamesi okunmuyorHer iki Protokol dikkatlice incelendiğinde, metinlerde topraklarının yüzde 20'si Ermenistan işgali altında bulunan Azerbaycan ile ilgili tek bir ifadenin yer almadığı görülüyor. Türkiye, Ermenistan'ın Azeri topraklarını işgalinin devam ettiği bir ortamda iki ülke arasındaki sınır kapısınının kilidini kaldıracak ve Erivan'da büyükelçilik açacak. Bu durum karşısında Azerbaycan'ın nasıl bir tutum izleyeceği merak ediliyor.

Ermenistan Anayasası'na neşter vurulmuyorÖte yandan Porotokollerde Ermenistan Anayasasının 11. ve 13. maddelerinde yer alan Türkiye'den toprak taleplerini içeren maddelerin değiştirilmesi istikametinde bir 'atıf' yer almıyor. Buna karşılık protokollerde, tarafların karşılıklı toprak bütünlüğüne ve sınırların dokunulmazlığına saygı göstereceği gibi temel diplomatik ilkelere yer veriliyor.