Türkiye-Rusya ilişkileri Batılıları rahatsız etti

Türkiye ile Rusya'nın birçok meselede yakın çalışmasının başta ABD ve Avrupa Birliği (AB) olmak üzere birçok Batılı ülkeyi rahatsız ettiği ortaya çıktı. Bu rahatsızlık 5 Ağustos'ta Rusya'nın Soçi kentinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rus lider Putin'in katılımıyla gerçekleşen zirveden sonra çok daha fazla belirginleşti. Avrupa medyasında eş zamanlı olarak yayımlanan haberlerde Batılı ülkelerin Ankara ile Moskova arasında gittikçe derinleşen ekonomik işbirliğinden endişe duymaya başladığı ve Rusya'nın yaptırımlardan kaçınmasına yardımcı olması halinde Türkiye'ye yönelik cezalandırıcı önlemler alınabileceği belirtildi. Uzmanların 'Türkiye'ye yönelik yaptırımların ayak sesleri' olarak yorumladığı haberlerde bazı ABD'li ve Avrupa Birliği (AB) yetkililerinin de görüşlerine yer verildi. Haberlerde isimleri açıklanmayan Batılı yetkililer, Türk ve Rus liderlerin Soçi'de yaptıkları dört saatlik görüşmenin ardından ticaret ve enerji alanlarındaki işbirliğini genişletme yönünde attıkları adımlardan endişe duyduklarını söyledi. Yetkililerden biri, AB'nin Ankara-Moskova işbirliğini artık daha yakından izlediğini belirterek, Türkiye'nin Rusya ile ticarette bir platforma dönüşmesine karşı duydukları endişeyi dile getirdi. Bir başka yetkili ise Türkiye'nin Rusya'ya yönelik yaklaşımını "fırsatçı" olarak nitelendirdi.

Soçi Zirvesi dikkatleri çekti

Özellikle ABD yönetimi, Rusya'ya yönelik yaptırımların delinmesine yardımcı olunmaması konusunda ülkeleri uyarıyor. Bu uyarılardan nasibini zaman zaman Çin de alıyor. Haziran ayında Ankara'ya bir ziyaret gerçekleştiren ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, ziyarette Türkiye'nin yaptırımlara tabi Rus sermayesinin bir üssü haline gelmemesi konusunun da görüşüldüğünü belirtilmişti. Bu bağlamda ABD de Türk-Rus ilişkilerine dikkat kesilmiş durumda. İngiltere'de gazetecilere açıklamalarda bulunan yine ismi gizli tutulan üst düzey bir başka Batılı yetkili, Türkiye'ye örtülü bir tehdit de savurdu. Söz konusu yetkili, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Soçi'de Rusya ile vardığı mutabakatı yürürlüğe koyması halinde AB ülkelerinin Türkiye'deki şirket ve bankalarına ülkeden çıkması yönünde çağrıda bulunabileceğini söyledi. Aynı yetkili ayrıca, Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerini derinleştirmesinin yaratacağı risk ışığında Batılı ülkelerin firmalarına Türkiye'deki ilişkilerini sonlandırmaları ya da faaliyetlerini daraltmaları çağrısında bulunabileceğini de ifade etti. AB'nin Türkiye'ye yönelik resmi bir yaptırım kararı almasının blok içindeki bölünmeler göz önüne alındığında zor olabileceğini ifade eden uzmanlar, bazı AB üyesi ülkelerin tek tek harekete geçebileceğini düşünüyor. Uzmanlara göre önümüzdeki dönemde Türk şirketler Batılı ülkelerden finansman bulma konusunda zorluk yaşayabilir.

Soçi mutabakatında neler var?

Geçen hafta Soçi'de buluşan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin'in görüşmesi sonrasında ortak bir bildiği yayımlanmıştı. Ortak bildiride, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin genişletileceği ifade edilmişti. Bildiride, "Liderler, iki ülke arasındaki ticaret hacminin tespit edilen hedefler doğrultusunda ve dengeli bir temelde artırılması, ekonomi ve enerji alanlarında iki ülkenin birbirlerinden beklentilerinin mütekabiliyet çerçevesinde karşılanması, ulaştırma, ticaret, tarım, sanayi, finans, turizm ve inşaat gibi sektörlerde uzun süredir iki ülke gündeminde bulunan konularda işbirliğinin güçlendirilmesi yönünde somut adımlar atılması üzerinde mutabık kalmışlardır" ifadelerine yer verilmişti.