Türkiye'de her 10 kişiden 1'i göçmen

Türkiye, akın akın gelen kaçak göçmen ve sığınmacı konusunda adeta kusma noktasına gelmiş durumda. Resmi verilere göre ülkemizde Suriyeli sığınmacılar da dahil yaklaşık 5 milyon 'düzenli göçmen' bulunuyor. Ancak ülkemizde kaçak yollardan gelmiş halihazırda izinsiz bulunan düzensiz göçmen ve sığınmacılar sayısı tam olarak bilinmiyor. 2011 yılında başlayan savaştan dolayı milyonlarca Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapan ülkemizde bunların yanı sıra, Irak, Afganistan, İran, Somali, Eritre ve diğer birçok ülkeden gelen kaçaklar da bulunuyor. Göç İdaresi verilerine göre Türkiye'de yakalanan en çok kaçak göçmen Afganistan uyruklu. Sadece 2023'ün ilk beş ayında ülkemizde 17 bin 258 kaçak Afgan yakalanmış.

Afganlardan sonra en çok yakalanan kaçak göçmen grubunu ise Pakistanlılar. Uzmanlara göre Türkiye'de kayıt dışı olarak bulunan yabancıların sayısını kestirmek zor. Ancak yakalanan düzensiz göçmen sayıları ile bilinçli bir tahminde bulunmanın mümkün olduğunu aktaran uzmanlar, bu alandaki akademik araştırmalar ışığında Türkiye'deki kayıt dışı yabancı sayısının 2 milyona ulaşabileceğini ifade ediyor. Tahmini kaçak göçmen sayısını da eklediğimizde ülkemizde yaklaşık 7 milyon düzenli veya düzensiz göçmen bulunduğunu görüyoruz. Bu da ülkemizde neredeyse her 10 kişiden birinin göçmen olduğunu gösteriyor ki, bu uzmanlara göre tehlike arzeden çok yüksek bir oran.

Hani sığınmacılar geri gönderilecekti?

Ülkemizde kaçak ya da izinli bulunan mülteci ve sığınmacıların artan sayısı, hükümeti son seçimlerde çok zor duruma düşürdü. Zira seçim öncesinde yapılan çoğu anket seçmelerin sığınmacı sorununu Türkiye'nin ekonomiden sonra en önemli ikinci sorunu olarak gördüğünü ortaya koymuştu. Bu yüzden hükümet, sığınmacı ve mültecileri geri gönderme konusunda vatandaşlara çeşitli sözler de verdi. Ancak seçimlerin üzerinde üç ay gibi bir süre geçmiş olmasına rağmen bu konuda atılabilmiş ciddi bir adım yok. Üstelik hükümet, ülkemizdeki en büyük göçmen nüfusu oluşturan Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönüşü için gerekli olan Suriye hükümeti ile planlanan diplomatik süreci de seçim sonrası sürüncemeye terk etmiş durumda. Hal böyle olunca önümüzdeki yıl yapılacak mahalli idareler seçiminde ülkemizdeki göçmen ve sığınmacılar nedeniyle büyük bir hezimet yaşamak istemeyen hükümet, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde işi daha sıkı tutmaya karar vermiş görünüyor. Ancak özellikle Suriyeli sığınmacıları geri göndermekte başarısız olan hükümet, en azından İstanbul gibi büyük şehirlere göçmen yığılmasının önüne geçmek için çabalıyor. 

İstanbul pilot bölge

Anlaşıldığı kadarıyla hükümet, ülkemizde izinsiz bulunan özellikle Afgan ve Pakistanlı göçmenleri tespit ettiğinde sınırdışı etmeyi hızlandırdı. İkamet izni olan kentler dışında bulunan Suriyeli sığınmacıların da kayıtlı oldukları şehirlerde bulunmaları sağlanmaya çalışılacak. Bu kapsamda açıklamalarda bulunan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İstanbul'un kaçak göçle mücadelede pilot bölge olduğunu kaydetti. Açıklamasında göçmenlerin "düzenli" ve "düzensiz" olarak ikiye ayrıldığını ifade eden Yerlikaya, şunları kaydetti: "Yani ülkemizde kalışları yasal olan yabancılar ve yasal olmayan yabancılar. Ülkemizde halihazırda düzenli göçmen olarak 4 milyon 843 bin 594 yabancı bulunmaktadır. Bunların 1 milyon 243 bin 423'ü ikamet izni alarak ülkemizde yasal bir şekilde yaşayan yabancılardan oluşmakta. Bunun yanında 292 bin 289 uluslararası koruma statüsü sahibi yabancı bulunmakta. Yine ülkemizde geçici koruma kapsamında 3 milyon 307 bin 882 Suriyeli bulunuyor. Ama diğerleri, yani düzensiz göçmenler, ya kaçak yollarla ülkemize gelmiş ya da vize alarak ülkemize girmiş ancak yasal kalış süresini ihlal edip vizesiz duruma düşmüş olanlardır." İstanbul'u kaçak göçmenlerle mücadelede pilot bölge yaptıklarını kaydeden Bakan Yerlikaya, son 1 ayda İstanbul'daki denetlemelerde 21 bin kaçak göçmen tespit ettiklerini söyledi. Yerlikaya, "İstanbul'u pilot bölge yaptık, göç mobil noktaları kurduk. 1 aylık süre zarfında göç noktalarında sorgulaması yapılan yabancılardan 21 bininin yasal kalış hakkı olmadığını, yani düzensiz göçmen konumunda olduğunu tespit ettik. Haklarında idari gözetim kararı alınan bu kişilerin daha sonra sınır dışı işlemlerini gerçekleştirdik. 1 Ekim'de İstanbul'daki geri gönderme merkezimiz bittiğinde, Türkiye çapında aynı anda çalışma yürüteceğiz. Her şey çok farklı olacak" dedi. Bakan Yerlikaya açıklamasında, Türkiye'de kaçak olarak bulunan yasadışı göçmen ve sığınmacıların sayısıyla ilgili bir veri paylaşmadı.