Türkiye'de 'iş yapmak' kolay değil

YALÇIN ERKOL / İSTANBULEkonomik hayatın önündeki en büyük engellerin bürokrasi ve aşırı düzenlemecilik olduğu söylenir. Gerçekten de dünya ortalamasına göre bir işadamının çalışmaya başlayabilmesi için yeni dilekçe verip en az 25 gün beklemesi gerekiyor. Dünya Bankası'nın '2014 İş Yapma' raporunda 189 ülkedeki yatırım yapma imkânları karşılaştırılıyor. Yeni Zelanda'da iş kurmak için yarım mesai günü yeterken bu süre Venezüella'da 144, Surinam'da ise 208 günü bulabiliyor. Yatırıma en elverişli ülkeler sıralamasının başında Singapur, Hong Kong ve Yeni Zelanda geliyor. ABD 4. sırada, Danimarka ise 5. sırada. Mesela dünyanın en fazla ihracat yapan ikinci ülkesi Almanya, Litvanya, Tayland ve Mauritius'un ardından 21'inci sırada yer alıyor. Bütün dünyada reform temposunun arttığı belirtilen raporun hazırlayıcılarından Dünya Bankası Direktörü Rita Ramalho gelişmenin memnuniyet verici olduğunu söylüyor: "Bir yıl zarfında özel teşebbüsü özendirici 238 reform saydık. Bir önceki yıla göre yüzde 18'lik artış kaydedilmiş. Bu, 2009 finans krizinden sonra ulaşılan en büyük ikinci rakam."Rapora göre, yoksul ülkeler açığı kapatıyor. En yüksek reform temposu sergileyen OECD ülkeleri dışında Avrupa ve Orta Asya ülkeleri de Dünya Bankası'ndan yüksek not almış. Dünyanın bu bölgelerindeki 19 ülkede bir yıl zarfında yatırımları kolaylaştırıcı 65 kapsamlı reform yürürlüğe girmiş. Ukrayna, Kosova ve Rusya da reformculukta öne çıkan ülkeler arasında. 2009 yılından bu yana ekonomik hayatı düzenleyicilikte ilerleme kaydeden 20 ülkeden dokuzunun Avrupa ve Orta Asya'da yer alması kadar, Ermenistan, Belarus, Gürcistan, Makedonya, Moldova ve Polonya'nın yatırımcıların işlerini kolaylaştırıcı adımlar açısından hamle yapmış olması da dikkat çekiyor. Dünya Bankası Direktörü Rita Ramalho, dünyanın en fakir ülkelerini barındıran Afrika'daki gelişmenin de memnuniyet uyandırdığını söylüyor: "Ruanda, Burundi ve Fildişi Sahili gibi ülkeler büyük reform adımları attı. Dokuz yıldır Afrika ülkelerindeki ekonomik reform temposu ileri sanayi ülkelerinin üç katını aşıyor."Dünya Bankası'nın iş ve yatırım yapma kolaylığı araştırmasına katılan akademik kuruluşların saptamalarına göre geçen yıl bütün dünyada 3 milyondan fazla şirket kurulmuş. Bu şirketlerin faaliyete geçebilmesi için ise bürokrasi nedeniyle toplam 47 milyon işgününe gerek duyulmuş. Rita Ramalho, "Her devlet şirket kuruluşlarına Yeni Zelanda gibi yardımcı olsa 45,5 milyon işgücü tasarruf edilir" diyor.İş yapmanın en zor olduğu ülkelerİş yapma kolaylığı sıralamasına ilk kez Libya, Myanmar, San Marino ve Güney Sudan da dâhil edilmiş. Minik San Marino 81'incilikle, bürokratik kolaylık sıralamasının ilk yarısında yer alırken, Myanmar 182'inci. Libya ve Sudan ise sondan bir önceki sırayı paylaşıyorlar. Yatırım ve iş yapmak isteyenlere en fazla zorluk çıkarılan ülkeler ise Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad.