Uyku şifadır

75 yıl  yaşayan birisinin  ortalama 25 yılı  uykuda geçtiği  düşünülürse  uykunun  ne kadar önemli bir olay olduğu anlaşılır. Uyku belli bir uyarı eşiğinin altında olan dış uyaranlara yönelik tepkilerin büyük oranda baskılandığı, bilincin neredeyse tamamen kapalı olduğu, istemli kas faaliyetlerinin bazı istisnalarla birlikte baskılandığı ancak özellikle beynin ve hormonal sistemin son derece aktif olduğu, vücudun genel olarak dinlendirildiği, bakımının yapıldığı, sorunlarından arındırılması ve süreçlerin düzenlendiği bir durumdur.

Vücudumuza bir sonraki gün ya da genel olarak ömrümüz boyunca lazım olacak çok sayıda kimyasal madde genellikle uyku döngüleri sırasında üretilir. Ayrıca bu süreçte büyüme faaliyeti gerçekleştirilir ve savunma, sinir, kas ve iskelet sistemlerinin yeni güne hazırlanması sağlanır. Uyku sırasında adeta bir "temizlik" yapılır ve vücudun fonksiyonlarını olumsuz olarak etkileyen birçok faktör vücuttan uzaklaştırılmak üzere bir sonraki güne hazırlanır. Tüm bunlar uykunun neden kritik derecede önemli olduğunu anlamamıza yarayan faktörlerin sadece ufak bir kısmıdır.

Uyku sırasında beynimiz gerçek anlamda tam bir  iş başı yapar, gece olduğunda müthiş bir faaliyet göstererek beden ve zihnimizi adeta yeniler. Uyku sırasında büyüme hormonları salgılanarak büyümemiz sağlanır. Gün içerisinde öğrenilenlerin düzenlenmesi yapılır ve bellek güçlendirilir. Uyku sırasında olan en bariz değişim, vücudumuzun algısal işlevlerinin yavaşlatıldığıdır. Karaciğer, böbrek, bağırsak ve hatta kalp gibi organlarımızın faaliyetleri yavaşlar.

Böylelikle dinlenmeleri mümkün olur.   Uykunun  %80'i NREM döneminde geçer. NREM evresi  en fazla 90 dakika sürer. Rüyaları gördüğümüz REM  dönemi ise sadece 10 dakika civarında sürer. REM evresinde beyin çok daha aktiftir. En derin ve en tamir edici uykudur.
 

Kan basıncı düşer.

Nefes alımı yavaşlar.

Kaslar gevşer.

Kaslara gönderilen kan miktarı artar.

Doku büyümesi ve tamiri hızlanır.

Enerji yenilenir.

Büyüme hormonu, gelişim hormonları (özellikle kas ile ilgili olanlar) salgılanır.

Uykunun %15-20'sini oluşturur. Remde Beyne ve vücuda enerji sağlanır.

Gündüz performansına arttırmaya yönelik düzenlemeler yapılır.

Beynin farklı bölgeleri aktive edilir ve rüyalar görülür.

Gözler hızlıca hareket eder.

Vücut gevşer ve hareket edemez, kaslar tamamen kapatılır.

Ayrıca ghrelin ve leptin hormonları sayesinde mutluluk, tokluk gibi durumlar düzenlenir.
 

Karanlıkta salgılanabilen melatonin hormonu salgılanır.         

Her gün eşit miktarda uyumak gerekir . Bazı günler uzun, bazı günler kısa uyumak iyi bir çözüm değildir. Daha az uyuyarak da idare edebildiğini iddia edenlerin büyük bir kısmı, aslında ne kadar ciddi anlamda bir uyku borcu içerisinde olduklarının farkında olmayan insanlardır. Bu durum, kişileri içten içe zayıflatıp birçok fizyolojik faaliyetlerini düzensizleştirmektedir.

Bazen uyanmak için  alarm kurmamak gerekir, beyin  yeterli hissettiğinde uyanmalı ve varsa uyku açlığı kapanmalıdır. Metabolizmamızın en yavaş olduğu ve uyku kimyasallarının tavan yaptığı gece 12 ile 03 arasını mutlaka uyuyarak geçirmemiz gerekir. Ayrıca çok aç karnına uyumaya çalışırsanız  muhtemelen uyku ihtiyacınızı karşılayamadan uyanacaksınızdır; çünkü beyniniz sağlıklı fonksiyonlarını sürdürebilmek için beslenmeniz gerektiğini bilecek ve sizi uyandıracaktır. Kaliteli bir uyku için sessiz, karanlık ve serin  ortamlar tercih edilmelidir.

Tam olarak sağlıklı  bir uyku için yetişkinlerde enaz 6 saat zaman ayrılmalıdır.6 saatin altında uyumak özellikle hormonal kanserler denilen  meme , kolon ve prostat kanserlerini  artırmaktadır. Gece uyumayan, gece nöbet tutan hemşirelerde kanserin yüzde 200 daha fazla arttığı gösterilmiş. 6 saatin altında uyuyan erkeklerde  erkeklik hormonu testesteron  seviyesi, kendilerinden 10 sene daha yaşlı bir erkeğin erkeklik hormonu seviyesine düşer, dolayısıyla kısırlığa da sebep olabilir. Çocuklarda  çok ciddi öğrenme problemlerine sebep olabilir.

Sonuç olarak uyku sağlık açısından çok önemli bir hadise olup  kaç saat uyunursa uyunsun gündüz uykusu gece  uykusunun yerini  asla  tutamamaktadır, ciddi bir görev halinde olan uyku halindeki  bedenimizin konsantrasyonunu bozacak her türlü dış erkenden korumamız gerekmektedir.