"VAR yokmuş gibi yönetiyorlar"

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Merkez Hakem Kurulu (MHK), hakemliğin her adımında Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB) ile UEFA tarafından yayımlanan kuralların ve güncel talimatların uygulandığını bildirdi.

MHK, Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemi ve uygulamalarıyla ilgili sezon başından beri devam eden, özellikle son haftalarda daha da artan tartışmalar üzerine bir açıklama yayımladı. Açıklamada, "Öncelikle TFF ve MHK, hakemliğin her adımında IFAB ile UEFA tarafından yayımlanan kuralları, güncel talimatları uygulamaktadır. Futbol oyunu içinde asıl önemli olan, sahadaki hakem performansıdır. Bu yüzden VAR protokolü de hakemlerin 'VAR yokmuş gibi maç yönetmesi' gerekliliği üzerine kurulmuştur." denildi.

VAR sistemi ve protokolü için dikkate alınması gereken noktalara vurgu yapılan açıklamada, "Sistem, hakem kararlarında yüzde 100 bir doğruluk için değil, açık ve bariz hakem hatalarını sıfırlamak için oluşturulmuştur. Aksi zaten oyun kurallarına göre mümkün değildir. Çünkü çoğu karar hakemin kanaatine göre verilmektedir, yani kişiseldir. Bu yüzden protokolün ana felsefesi, minimum müdahale ve maksimum faydadır." ifadeleri kullanıldı.

Sistemin başlangıç noktasının, "Hakemin kararı daha doğru olabilir mi?" değil, "Hakemin kararı açık ve bariz yanlış mıdır?" sorusu olduğu aktarılarak, "Sistem sadece şu dört konuda müdahil olur, bunun aksi yayımlanan protokole göre yanlıştır. Goller (Öncesinde atak başlangıç fazında oyun kurallarına göre açık ve bariz bir hata var mı?, Ofsayt kontrolleri, vb.), penaltılar (Verilen veya verilmeyen penaltılarda hakemin açık ve bariz bir hata yaptığı durumlarda ya da temas içeride mi dışarıda mı kararlarında), direkt kırmızı kartlar (İkinci sarı kart pozisyonları incelenemez. Sadece direkt kırımızı kart olan ve hakemin açık ve bariz hata yaptığı pozisyonlar), yanlış kişiye gösterilen kartlar." değerlendirmesinde bulunuldu.

Sistemdeki önemli noktanın "açık" ve "bariz" kavramları olduğu kaydedilerek, şu görüşlere yer verildi: "Ceza sahası içinde defans oyuncusu tarafından rakip oyuncunun formasının çekilmesi ve bırakılması: Bu tip pozisyonlar açıktır, yani formanın tutulduğu ve çekildiği açık bir şekilde tespit edilebilir. Ancak bariz olmayabilir, yani yorumsuz bir şekilde cezalandırılması gereken bir ihlal oluşmamış olabilir. Çekmenin hızı ve şiddeti, diğer oyuncunun hareketini ve oyun oynamasını engelleme gibi kriterler, bariz olması konusunda hakemleri yönlendirmektedir. Ceza sahası içinde defans oyuncusunun kolunu açması ve topun elle teması: Bu tip pozisyonlarda da topun ele teması olabilir ancak bariz olması için topun ele net temasının kanıtlanabilmesi (kamera görüntülerinden), temasın olduğu anda ve pozisyonun akışında ekran görüntüsünden alınan verilerin elle oynama pozisyonları için dikkate alınan kriterlerle değerlendirildiğinde hakemin bariz bir hata yaptığının anlaşılması gerekmektedir. Fotoğraf olarak elle temas net bir şekilde belgelendiğinde, pozisyonun bariz, yani kriterlerle tartışmasız penaltı olarak nitelendirilmesi durumunda, VAR hakemi pozisyona müdahil olabilir. Ceza sahası içinde defans oyuncusunun rakip oyuncuya teması sonrası gerçekleşen ve penaltı beklentisi olan pozisyonlar: Bu tip pozisyonlarda da temas net olabilir. Pozisyondaki kamera görüntülerinden temas kanıtlanabilir. Ancak bariz olması için VAR hakeminin maçı yöneten hakemin ilgili pozisyonda yorum gerektirmeyecek bir hata yaptığını tespit etmesi gerekmektedir."

Hakemlerin VAR müdahalesi sonrasında puanlarının düştüğü tartışmalarına da açıklık getirilirken, "Hakem açık ve bariz hata yaptığında, VAR müdahalesi olsa da olmasa da puanı düşmektedir. Ayrıca hakem açık ve bariz hata yaptığında eğer VAR hakemi müdahil olmazsa, onun da puanı düşmektedir. Bu anlayış hem UEFA'da hem de Avrupa'nın VAR sistemi kullanılan ülkelerinde aynı şekilde uygulanmaktadır. Son olarak, VAR, hakemlik tartışmaları için değil, daha adil futbol oyunu için oluşturulmuş bir sistemdir. Sadece net ve bariz hataları (büyük skandalları) oyunun içinden çıkarabilmek adına oluşturulmuştur. Futbolun doğal akışına ve hızına zarar vermeyecek şekilde uygulanması için titizlikle çalışmalar yapılmaya devam edilmektedir." şeklinde görüş belirtildi.