Yabancılar bankalarımızı sevmeye başladı

BDDK Başkanı, "Bankacılık sektöründe yabancı payının 2005 yılı sonunda yüzde 15-20 olacağını tahmin ediyoruz" demişti.Hükümetin de bankacılık sektöründe yabancı payını yüzde 20 ile sınırlama niyetinden söz ediliyor.Bankacılık sektöründe yabancı payını yüzde 20 ile sınırlamak ne demek? Neyin yüzde 20'si? Banka sayısının mı, şube sayısının mı, özkaynağın mı, bankaların kredilerdeki ve mevduattaki payının mı, her banka sermayelerinde yabancı sermaye payının mı, toplam banka sermayelerinde yabancı sermaye payının mı yüzde 20'si?Türkiye Bankalar Birliği tarafından yayımlanan Bankacılık dergisinin son sayısında Türkiye'deki yabancı bankalar üzerine geniş bir araştırma var. Bu araştırmada verilen bilgilere göre, 2004 yılı sonunda yabancı bankaların Türk bankacılık sektörünün toplam aktiflerindeki payı yüzde 3.4, kredilerindeki payı yüzde 4.7, mevduattaki payı yüzde 2.5, özkaynaktaki payı yüzde 4.5, istihdamdaki payı yüzde 5, şube toplamındaki payı yüzde 3 dolayında.Bankalar halka açık ise, banka sermayeleri borsada yerliye yabancıya serbestçe satılıyor ise, halka açık bölüme ait hisse senetlerinin borsadan yabancılar tarafından satın alınmasından doğal bir şey olamaz.Banka hissesi alıyorlarHalka açık bankalarımızın (ki bunlar en büyükleri), toplam hisse senetlerinin yüzde 48 oranındaki bölümü yabancılar tarafından satın alınmış durumda. Bankalar Birliği'nin yayımladığı bilgilere göre, 48 bankamızın 5'i (Arap Türk Bankası, Bank Europa, Citibank, Deutsche Bank, HSBC Bank) "Türkiye'de kurulmuş yabancı banka", 7'si (ABN AMRO Bank NV, Banca di Roma, Bank Mellat, Habib Bank, JP Morgan-Chase, Societe Generale, West LB AG) "Türkiye'de şube açan banka".Bankalar Birliği Genel Sekreteri Dr. Ekrem Keskin, "hâkim ortağın (bankanın yönetimini elinde tutan sermaye grubunun) yabancı olması halinde bu bankalara yabancı banka denilebileceğini" söylüyor.Kredideki payları yüzde 4.7Dışbank'ı satın alan Fortis grubu, bankanın hâkim ortağı olacağından bundan sonra Dışbank yabancı banka tanımına girecek. Fakat Koç grubuyla birlikte Yapı Kredi'nin belli hisselerini satın alan İtalyan Uni Credito, banka yönetiminde hâkimiyeti sağlayamadığı sürece Yapı Kredi yabancı banka sayılmayacak.Bankacılık sektörünü yabancı sermayeye tamamıyla kapamak imkânsız. Bankaların borsada işlem gören hisse senetlerinin yabancılar tarafından satın alınmasını sınırlamak imkânsız... Yabancı bankaların Türkiye'de yeni bir banka kurmalarını, şube açmalarını sınırlamak imkânsız.Bu çerçevede yapılabilecek olan iki şey var: (1) Hükümet, esnaf ve sanatkâr için önemli olan Halk Bankası ile, tarım için önemi olan Ziraat Bankası'nı herhangi bir banka gibi görmemek zorunda... (2) BDDK ve Merkez Bankası, mevcut bankalara hâkim ortak olarak katılmaya istekli yabancıların durumunu bankacılık sisteminin dengelerini dikkate alarak değerlendirmek zorunda...