Yurtiçi tasarruflarda daralma

Türkiye'deki toplam yurtiçi tasarruflar, temmuzda bir önceki aya göre 7.1 milyar YTL'lik bir daralmayla 389 milyar YTL'ye kadar geriledi.

Temmuzda özellikle bankalardaki mevduatlarda yüksek düzeydeki azalışa karşın Hazine iç borçlanma kağıtlarında değerlendirilen tasarruflardaki hızlı büyüme dikkat çekti. İç borçlanma kağıtlarının gelirleri üzerindeki stopajın indirilmesi ve faiz artırımlarıyla birlikte Hazine yeniden bankaların rakibi oldu. Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) gibi kuruluşların verilerinden yapılan belirlemelere göre haziran sonunda 396.7 milyar YTL düzeyinde bulunan bankalar ve değer mali kuruluşlar dışındaki tüzel kişilerle bireysel tasarruf sahiplerinin yurt içinde çeşitli araçlarda değerlendirdikleri toplam tasarrufları temmuz sonunda 389.5 milyar YTL'ye kadar geriledi.Azalış mevduatlardanTemmuzda en yüksek azalma tasarrufların çok büyük bir bölümünün tutulduğu bankalardaki mevduatlarda yaşandı. Yurt içi yerleşiklerin bankalarda mevduat ve katılım bankalarında katılma ve cari hesap olarak tutulan toplam tasarruflar temmuzda 9.7 milyar YTL azalarak 259.4 milyar YTL'ye geriledi. Haziran sonunda bu tutar 269.1 milyar YTL düzeyinde bulunuyordu. Bu azalış büyük ölçüde tüzel kişilerin (şirketler ve resmi kuruluşların) YTL ve hem gerçek hem de tüzel kişilerin döviz hesaplarındaki azalmadan kaynaklandı. YTL mevduatlar 6 milyar YTL azalarak 160 milyar YTL'ye inerken, döviz mevduatları ise 3.5 milyar YTL'lik azalmayla 89.1 milyar YTL'ye indi. YTL mevduatlardaki azalışın mevduat çekilişlerinden, döviz mevduatlarındaki azalış ise döviz kurlarındaki gerilemeden kaynaklandı. Katılım bankalarındaki hesaplar ise 158 milyon YTL'lik azalmayla 9.9 milyar YTL'ye geriledi.Faiz artışı ve stopajın etkisiTemmuzda en yüksek büyüme ise bankacılık sektörü dışındaki kesimlerin sahip olduğu Hazine iç borçlanma kağıtlarında yaşandı. Hem Hazinenin iç borçlanma faizlerinin uzun bir aradan sonra yeniden mevduat faizlerinin üzerine çıkması hem de mevduat faizinde yüzde 15 olan gelir vergisi stopajının, hazine iç borçlanma kağıtlarında yüzde 10'a indirilmesi tasarruf sahiplerinin tahvil ve bonoya olan ilgisini yeniden artırdı. Yılın ilk altı aylık döneminde azalma eğiliminde tahvil ve bonoda tutulan tasarruflar temmuzda 3.2 milyar YTL artarak 69.8 milyar YTL'ye yükseldi. Bu artışın 1.2 milyar YTL'si gerçek kişi, 2 milyar YTL'si ise tüzel kişi tasarruf sahiplerinin portföyündeki büyümeden kaynaklandı.Yurtiçi yerleşik tasarrufçuların Hazinenin dış borçlanma için ihraç ettiği Eurobondlardaki tasarruflarında ise temmuzda bir değişiklik yaşanmadı ve 6.3 milyar YTL'lik düzeyini korudu.Buna karşılık yatırım fonlarındaki tasarruflarda 1.7 milyar YTL'lik bir küçülme yaşandı. Yatırım fonlarının 24.3 milyar YTL'ye gerilediği temmuzda, emeklilik yatırım fonları büyümesini sürdürerek 2 milyar YTL'yi geçti. Yatırım ortaklıklarında tutulan tasarruflar ise 94 milyon YTL daha büyüyerek 1.7 milyar YTL'ye çıktı.Yurt içi yerleşiklerin, hisse senetlerindeki tasarrufları ise temmuzda hisse senedi fiyatlarındaki artışın etkisiyle 223 milyon YTL artarak 22.8 milyar YTL olurken, repoda tutulan tasarruflar ise 547 milyon YTL artarak 3.2 milyar YTL'ye çıktı.