Zindanda geçen yıllar-II

(dünden devam…)

Prof. Dr. Haydar Baş Bey, 'İmam Musa Kazım' eserinde, İmam (a.s)'ın zindanda geçen yıllarını şöyle anlatıyor:

"Fadl'ın zindanında iken İmam Kâzım ettiği bir dua ile zindandan kurtulmuştu. Bir gece abdest aldıktan sonra dört rekât namaz kılmış ve şu duayı okumuştur: "Ey efendim! Beni Hârun'un zindanından kurtar. Onun elinden kurtar beni… Ey ağacı, kum ve toprağın arasından çıkarıp kurtaran! Ey ateşi, demirle taşın arasından çıkarıp kurtaran! Ey sütü, işkembedeki yem kalıntılarıyla kanın arasından çıkarıp kurtaran! Ey çocuğu, meşime ile rahim arasından çıkarıp kurtaran! Ve ey ruhu, bağırsaklar ile iç organlar arasından çıkarıp kurtaran Beni Hârun'un elinden kurtar!" Bu duanın hürmetine Hârun, bir gece İmam'ı serbest bırakmıştır. (el-Menâkıb, c.4, s.330).

Bağdat'tan ayrılmayan İmam, burada yârenlerini arttırdı. Halkın arasında sevgisinin artmasından korkan Hârun bir kez daha onu Fadl'ın zindanına gönderdi. Fadl da, İmam'a saygısından ona çok iyi davranmaktaydı. Hârun Reşid, İmam'ı rahat ettirmeye çalışan Fadl b. Yahya'ya yazdığı mektupta, onu öldürmesini emretti. Emrine itaat etmediğini görünce de, özel uşağı Mesrur'u Bağdat a gönderdi. Eğer İmam Kâzım o gidene kadar ölmemişse, yazdığı iki mektubun birini Abbâs b. Muhammed'e diğerini de Sindi b. Şahek'e vermesini emretti. Mesrur, İmam'ı sağ görünce, emri yerine getirdi ve mektupları yerlerine teslim etti.

"Abbâs b. Muhammed'in gönderdiği adam acele ile Fadl b. Yahya'nın evine gitti. Fadl b. Yahya biraz sonra korkulu bir hâlde evinden ayrılıp Abbâs b. Muhammed'in adamı ile Abbâs'ın yanına gitti. Abbâs, Fadl b. Yahya'nın elbiselerini çıkarttırıp ona yüz kırbaç vurdu. Fadl, Abbâs'ın evinden ayrılırken, rengi solmuş ve çok zor yürüyordu. Bundan sonra, Hârun, İmam'ın Sindi b. Şahek'e teslim edilmesini emretti." (el-İrşad, s.352).

Emrine karşı gelinmesine sinirlenen Hârun, Fadl b. Yahya'nın lanetlenmesi için saraydaki adamları ile lanet okumaya başladı. Oğlunun başına bir şey gelmesinden endişe duyan Yahya b. Bermekî, Hârun'a, İmam Kâzım'ı kendisinin öldürebileceğini söyledi. Yahya Bermekî, izin alarak hemen Bağdat'a gitti. Sindi b. Şahek'e ulaşıp, İmam'ı öldürmek zorunda olduklarını söyledi. İmam, Sindi b. Şahek'in zindanında iken, çok sıkıntılar çekti. Hârun, ayağına demir bağlanmasını ve abdest dışında dışarı gönderilmeden zindanda kalmasını emretti. Ehl-i Beyt düşmanı Sindi b. Şahek, Hârun'un dediklerini tam mânâsıyla yerine getirdi. İmam Kâzım, bu zindanda şehit edildi. Ancak, bu çilelerin içinde dahi, İbn-i Şahek'in kölesi Beşşar gibi, kerametlerini görerek, İmam'a inanmaya başlayan kişiler de kazanmıştır. Burada da, kendinden ilim tahsil etmeye çalışan yârenleri olmuştur.

Mûsâ b. İbrahim el-Mervezî, Sindi'nin zindanında İmam'la görüşebiliyor, kendisinden ilim tahsil ediyordu. Yine Ali b. Suveyd, İmam'a çeşitli meselelerle ilgili yazılmış mektupları getirir, cevaplarını alırdı. Hârun Reşid, onun zindandaki hâlinden haberdar olmak için içeri bir câriye gönderdi. Bir zaman sonra câriyenin durumunu sordu. Onu, "Kuddus'un! Kuddus'un!" diyerek, Allah'a secde eder bir hâlde buldular. Hârun Reşid'in önüne getirilen câriye, durmadan Allah'ı zikrediyordu. Reşid, "Nedir bu hâlin" diye sordu. Câriye, "Hâlim çok güzel. Ben onun yanında duruyordum. O ise gece ve gündüz ayakta namaz kılıyordu. Namazını tamamlayınca ona, 'Bir ihtiyacın var mı?' dedim. Dedi ki: 'Benim sana ne ihtiyacım olabilir?' Dedim ki: 'Beni senin ihtiyaçlarını karşılamak için gönderdiler.' İmam (a.s.), 'Peki bunlar ne yapacaklar o hâlde?' diye eliyle bir tarafı işaret etti. O tarafa döndüğümde, göz kamaştırıcı bir bahçe gördüm. Başı var sonu yoktu. Göz alabildiğine uzanıyordu. Atlas ve güzel kumaşlarla süslenmiş meclisler gördüm. Üzerlerinde daha güzelini görmediğim kızlar oturuyordu. Yeşil ipekten elbiseleri vardı. Başlarında taçlar, inciler ve yakuttan süsler vardı. Ellerinde ibrikler ve mendiller bulunuyordu. Her çeşit yiyecek sunuyorlardı. Bu manzarayı gördüğümde hemen secdeye kapandım şu hizmetçi beni kaldırıncaya kadar o hâldeydim." Hârun, "Ey pis kadın! Belki de rüya gördün!" dedi. Cariye dedi ki: "Hayır efendim! Allah'a yemin ederim ki, bunları gördükten sonra secdeye kapandım. (Menâkıb-ı Ali b. Ebi Tâlib, Halebî, c.4, s.322).

Hârun Reşid, İmam'ı hapiste tutmakla beraber, halkın nazarında hiçbir haklı gerekçesi olmadığını biliyordu. Bu sebeple, veziri Yahya b. Halid'e, İmam Kâzım'ı serbest bırakın telkinlerinde bulunuyordu. Reşid, Yahya ile ona şu haberi gönderdi: "Onun yanına git, demirlerini çöz ve benden ona selâm söyle. De ki, amcanın oğlu diyor ki; daha önce seninle ilgili olarak bir yemin ettim. Sen suç işlediğini ikrar edip benden af dilemedikçe seni serbest bırakmayacağım. Suçu ikrar etmende senin için bir utanç benden af dilemende de bir günah yoktur. Bu Yahya b. Halid'dir. Güvendiğim birisi ve vezirimdir. Benim adıma iş yapma yetkisine sahiptir. Beni yeminimin kefaretinden kurtaracak sözleri ona söyle ve doğruya dön." Eğer İmam Kâzım (a.s.) bu oyuna gelir ve olmayan bir suç için af dilerse, Hârun, İmam'ı hapiste tutmak için halkın nazarında meşru bir sebep kazanacaktı. İmam Mûsâ b. Ca'fer, haberi getiren Yahya'ya şöyle buyurdu: "Öncelikle sen ve ailen Hârun'dan gelen nimetlerin zevâline uğrayacaksınız. Onun zorbalığından sakın. Ey Ebû Ali! Ona benden bildir ki; Mûsâ b. Ca'fer sana şunları söylüyor: Cuma günü elçim sana gelecek ve o gün göreceğini (ölümünü) sana haber verecektir. Yarın Allah'ın huzurunda zâlimin ve arkadaşına haksızlık edenin kim olduğunu göreceksin. Vesselâm." (Bihâru'l-Envâr, c.48, s.231, hadis 37; el-Gaybet, Şeyh Tûsî, s. 24-25).