2025’te retro ve nostalji rüzgarı

90'lar ve 2000'ler estetiği müzikten modaya, dijital içeriklerden dekorasyona kadar her alanda yeniden yükseliyor.

Uzmanlara göre bu dönüş, sadece bir moda tercihi değil modern çağın belirsizlikleri karşısında insanların "geçmişe sığınma" refleksi.

NOSTAJİ İNSAN İÇİN BİR SIĞINAK

Bilimsel araştırmalar, nostaljinin insan psikolojisinde güçlü bir yer tuttuğunu gösteriyor.

ScienceDaily'de Mart 2025'te yayımlanan bir çalışmada, nostalji eğilimi yüksek bireylerin sosyal bağlarının daha güçlü olduğu, stresle daha kolay başa çıktıkları saptandı.

Arisa Foundation'ın raporuna göre ise, nostalji "kimlik hatırlama" işleviyle insanlara aidiyet duygusu kazandırıyor.

Sosyolog Dr. Selin Acar, bu durumu şöyle özetliyor:

"İnsanlar belirsizlik dönemlerinde geçmişe dönerek kendilerini güvende hissediyor. Retro sadece bir estetik değil, psikolojik bir savunma mekanizması" olduğunu belirtiyor.

MODA VE KÜLTÜRDE BÜYÜK DÖNÜŞ

Modadaki geçmişe dönüş en fazla 2025 yılında yaşandı.

TruffleCulture dergisine göre, bu yılki uluslararası koleksiyonların yüzde 60'ında Y2K (2000'ler başı) temaları yeniden yorumlandı.

Pulse Advertising verilerine göre markaların Gen Z'ye yönelik kampanyalarının yüzde 73'ü retro öğeler içeriyor.

Ev dekorasyonunda ise "grandmacore" yani "büyükanne evi estetiği" yeniden popüler.

My Journal Courier, bu akımın "soğuk modernizme karşı sıcak bir estetik arayışı" olarak öne çıktığını yazdı.

Moda uzmanı Ece Demirtaş, "Y kuşağının çocukluk hatıraları, Z kuşağı için ilham kaynağı oldu. Eski artık 'eski' değil; güvenli ve samimi bir değer" diyor.

GEN Z GEÇMİŞİ YENİDEN KEŞFEDİYOR

Nostalji, artık sadece geçmişi yaşayanlara ait değil.

Stratcom Training'in 2025 raporuna göre, Z kuşağı "anemoia" adı verilen hiç yaşamadığı bir geçmişe özlem duygusunu yoğun biçimde yaşıyor.

TikTok'ta #NostalgiaCore etiketiyle paylaşılan içerikler 2025'in ilk altı ayında yüzde 120 artış gösterdi.

Addopia platformu, bu yükselişi "dijital nostalji ekonomisi" olarak adlandırıyor.

Gençler, VHS filtreleri, eski oyun müzikleri ve analog estetikle "kendilerince yeniden icat edilmiş bir geçmiş" yaratıyor.

NOSTAJİ EKONOMİSİ DUYGU SATIYOR

Geçmişe özlem, sadece duygusal değil ekonomik bir olgu hâline geldi.

Damn Art Magazine'in analizine göre, 2024-2025 döneminde vintage giyim ve ikinci el pazarları yüzde 18 büyüme kaydetti.

Agent Digest verileri, "vintage" kelimesinin çevrim içi aramalarda yüzde 9 arttığını bildiriyor.

Markalar, eski logolarını ve retro ambalajlarını yeniden kullanarak tüketicilerde duygusal bağ kuruyor.

Artık insanlar ürün değil, duygusal bir deneyim satın alıyor. Nostalji olarak pazarlanan ürünler en güçlü duygusal pazarlama mekanizması haline geldi.