AB-TÜRKİYE ilişkileri zorda

HABER MERKEZİ
Avrupa Birliği (AB)-Türkiye arasındaki ilişkiler açısından çalkantısı bol olan 2016, 2017'ye olumlu bir miras bırakmadı. Ankara ve Brüksel'i risklerle dolu bir yıl bekliyor. Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ilişkiler 2016'da oldukça karmaşık bir seyir izledi. İnişleri ve çıkışları bol olan ancak genel durumun giderek artan şekilde negatif bir havaya büründüğü bir yıldan bahsetmek mümkün. Sadece Avrupa Birliği'nde değil Türkiye'de de dengeleri değiştiren gelişmelere tanık olunan 2016'nın Ankara-Brüksel hattındaki ilişkiler açısından 2017'ye pek de olumlu bir miras bıraktığını söylemek oldukça zor. Bu bağlamda AB ? Türkiye ilişkilerinde 2017'de ilerleme sağlanması pek mümkün görünmüyor.
Sığınmacı krizi ipleri kopardı
2016'da ilişkilere damgasını vuran unsur sığınmacı kriziydi. Bu kriz bağlamında varılan 18 Mart mutabakatı bugüne kadar AB lehine işledi. Ankara'nın asıl beklentilerini karşılayan bir tablo yaratamadı. Türkiye'nin bu mutabakattan en önemli beklentilerinden biri vize muafiyetiydi, AB bu konuda ipe un sermiş durumda. AB ile Türkiye'nin 2013'te, üzerinde ortak uzlaşı sağladığı 72 kriterden 7 tanesinin Türkiye tarafından karşılanmamasını gerekçe gösteren AB tarafı, vize muafiyeti vermeye yanaşmadı. AB'nin özellikle terörle mücadele yasasında Türkiye'den yapmasını istediği değişiklikler terörle mücadeleyi zora sokacağı için gerçekleşmedi. Bu gerçeğe rağmen AB taleplerinde hiçbir esnetme yapmadı. Bu maddeye ilişkin teknik pazarlıklar 2017'de de sürecek gibi görünüyor. 2017'nin ilk ayları vize muafiyetinin geleceği için olduğu kadar 18 Mart mutabakatının geleceği açısından da kritik öneme sahip olacak. Sistemin tamamen çökme olasılığı da oldukça yüksek.
Müzakere süreci de hızlanmadı
İki taraf arasındaki mutabakatın unsurları arasında Türkiye'nin müzakere sürecinin hızlandırılması da vardı. Bu konuda herhangi bir ivme yakalanamadığı gibi müzakere sürecinin geleceği tartışılmaya başlandı. 18 Mart sonrası Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde haziranda bir başlık açıldı. Bu da mevcut konjonktürde açılabilecek son başlıktı. Bu başlığın açılmasının ardından müzakere sürecinde herhangi bir ivme söz konusu olmadı.
Gümrük Birliği müzakere edilebilir
Yürürlüğe girdiği günden bu yana Türkiye aleyhine işleyen bir başka anlaşma ise Gümrük Birliği anlaşması. Anlaşmanın modernize edilmesi gündeme geldi. Avrupa Birliği Komisyonu bu konuda üye devletlerden yetki talebinde bulundu. Avrupa Birliği Konseyi'nde sorun yaşanmaması halinde 2017'nin ilk aylarında resmen müzakerelere başlanması mümkün olabilir. Ama başlangıcında Türkiye'den çok AB'nin çıkarlarına hizmet eden Gümrük Birliği, modernize edilse de Türkiye'nin çıkarına hizmet edecek noktaya gelmesi mümkün değil.
Türkiye seçim malzemesi olacak
Öte yandan Avrupa Birliği'nde aşırı sağın yükselmesi ve popülizmin her geçen gün daha da artan bir hızla zemin kazanması, Almanya, Fransa ve Hollanda gibi Avrupa Birliği'nin önemli ve Türkiye konusunun iç politika konusu yapıldığı ülkelerde 2017'de seçim yapılacak olması da Türkiye'nin AB ile ilişkilerini önümüzdeki yıl zorlayacak konuların başında gelecek. Bu ve benzeri durumlar 2017'nin Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri açısından büyük zorluklar ve olumsuz etki düzeyi çok yüksek risklerle dolu olduğu gerçeğini gözler önüne seriyor.