ABD'nin paralı askerleri tutunamıyor

 

 

M. YASİN ERKOL / DETAY HABER

 

Afganistan'da Taliban'ın ilerleyişi, deneyimli uzmanları bile şaşırtan bir hızda gerçekleşti. Kandahar , Kunduz ve Gazne başta olmak üzere ülkenin önde gelen şehirleri domino taşları gibi teker teker düştü. Rüzgar açıkça Taliban'dan yana eserken Afgan hükümeti kontrolü yeniden sağlamak için mücadeleyi sürdürüyor. Bu hafta medyaya sızan bir ABD istihbarat raporuna göre, başkent Kabil haftalar içinde kuşatılabilir ve hükümet 90 gün içerisinde düşebilir. Ancak sürenin kısalacağı muhakkak. Öyle ki Taliban'ın ele geçirdiği il sayısı bugün itibariyle 18'e yükseldi. Peki, Taliban bu kadar hızlı nasıl ilerledi?

 

 

Taliban savaşçılarının sayısı çok değil

 

Taliban'ın 75 bin savaşçıdan oluşan çekirdek bir güce sahip olduğu tahmin ediliyor. Ancak Afgan ordusunun aksine Taliban savaşçıları motive olmuş durumda. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'a göre, bir ideal uğruna savaşıyorlar! Öte yandan çok sayıda Amerikan ve İngiliz generali, daha güçlü ve yetkin bir Afgan ordusu yaratıldığını savundu ancak bugün bu iddiaların altının boş olduğu görülebiliyor. Afgan güvenlik güçleri kağıt üzerinde 300 bin kişinin üzerinde bir mevcuda sahip. Bu sayıya, Afgan ordusu, hava kuvvetleri ve polisi dahil. Ancak gerçekte ülkede askeri istihdam her zaman sorunlarla karşı karşıyaydı. Afgan ordusu ve polis güçleri, yüksek kayıp, firar ve yolsuzluk dolayısıyla sıkıntılı bir geçmişe sahip. Bazı generallerin, aslında var olmayan ve 'hayalet asker' olarak anılan birliklerin maaşlarını zimmetine geçirdiği iddiaları var. Yani durum şöyle: maaşları ABD veriyor, bazı generaller 'askerlere dağıtıyorum' diye paraları cukka cebe indiriyor! Aslında ortada asker yok, isim var!

 

Firar eden asker sayısı çok

 

İngiltere'deki savunma ve güvenlik araştırmaları enstitüsü Royal United Services Institute'dan Jack Watling, Afgan ordusunun gerçek gücü hakkında hiçbir zaman kesin bir bilgi olmadığı görüşünde. Watling'e göre, ordudaki sorunlar bununla da bitmiyor. Askerler genellikle hiçbir aile bağlarının olmadığı yerlere gönderiliyor ve hiçbir çatışmaya bile girmeden görev yerlerini terk ediyor. Taliban'ın gücünü ölçmek daha da zor. Taliban, 75 bin savaşçıdan oluşan çekirdek bir güce sahip. Taliban'a destek veren diğer askeri gruplarla birlikte sayı 200 bini geçiyor.

 

Afgan ordusunun silahı bol

 

Afgan hükümeti finansman ve silah bulma konularında da avantaj sahibi olarak görülüyor. Hükümet, büyük kısmı ABD'den gelmek üzere milyarlarca dolar yardım alarak asker maaşlarını ve ekipman giderlerini ödüyor. Taliban'ın uyuşturucu ticaretinden gelir elde etmekle birlikte Pakistan'dan ve Katar'dan da yardım aldığı ileri sürülüyor. Öte yandan, ABD'nin Afgan güvenlik güçlerine sağladığı silah ve mühimmat da Taliban'ın eline geçebiliyor. Afganistan hala Sovyet işgalinden kalma silahlarla dolu. Taliban, çok daha sofistike bir gücün derme çatma bir orduyla da alt edilebileceğini gösterdi. El yapımı bombaların ABD ve İngiltere güçleri üzerindeki ölümcül sonuçlarını düşünmek bile yeterli. Sahayı yakından bilmeleri de bir başka avantaj.