AFRİKA: YENİ KAPIŞMA SAHASI
DEAŞ ve El Kaide gibi Batılı istihbarat güçlerinin yoğun olarak kullandığı örgütler, küresel güçlerin Afrika'daki mücadelesinde kullanılmaya başlandı. Bu bağlamda son dönemde Batı Afrika'nın maden zengini ülkelerinde yaşanan terör eylemleri dikkat çekiyor.
23.06.2020 23:02:00
RECEP BAHAR / ANALİZ
Dünya genelindeki silahlı çatışmalara dair verileri bir araya getiren İsveç Uppsala Üniversitesi bünyesindeki Uppsala Çatışma Verileri Programı (UCDP), her sene yayınladığı veritabanını güncelleyerek 2019 yılına dair detaylı bir rapor yayımladı. Çatışma alanlarından elde edilen istatistikleri içeren çalışmada, 2019'da örgütlü şiddet olaylarında toplam 75 bin 600 ölüm kaydedildiği belirtildi. Raporda DEAŞ'ın son yıllarda Ortadoğu'da aldığı darbelere bağlı olarak çatışma kaynaklı ölümlerin, Suriye'de iç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana en düşük seviyeye gerilediği ifade edildi. Terör örgütü DEAŞ'ın Ortadoğu'da aldığı darbeler ölümlerin azalmasında etkili oldu ancak başta CIA ve Mossad olmak üzere istihbarat teşkilatlarınca kullanılan bu tarz örgütlerin Afrika'ya yönelmekte olduğunun altı çiziliyor.
En fazla etkilenen 5 ülke
Uppsala Çatışma Verileri Programı tarafından 2019'da çatışma taraflarından en az birinin bir devletin hükümeti olduğu devlet merkezli 54 aktif çatışma raporlanırken, hazırlanan çalışmada bu çatışmaların 25'inin Afrika ülkelerini, 15'inin Asya ve 10'unun ise Ortadoğu ülkelerini ilgilendirdiği belirtildi. UCDP verilerine göre 2019'da ülkeler bazında örgütlü şiddet sonucu yaşamını yitiren kişi sayılarına bakıldığında, çatışmalardan en fazla etkilenen beş ülke ise sırasıyla Afganistan, Meksika, Suriye, Nijerya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti.
Afrika'ya yöneldiler
Uppsala Çatışma Verileri Programı yöneticilerinden Therese Pettersson da yaptığı değerlendirmede DEAŞ'ın güç kaybının örgütlü şiddet olaylarındaki ölümleri azalttığına dikkat çekerken "Suriye'deki şiddetin azalmasına karşın Afrika'da bir artış gözlemliyoruz. DEAŞ ve diğer ulusötesi örgütler Afrika'ya yönelirken, aynı zamanda şiddeti de o bölgeye taşıyor" dedi. DEAŞ'a ek olarak El Kaide bağlantılı grupların da Afrika'da saldırılarını yoğunlaştırdığını ifade eden Pettersson, "Burkina Faso ve Mali gibi ülkelerde sivilleri hedef alan şiddetin giderek arttığını görüyoruz" diyor.
Dış müdahalenin önünü açıyorlar
Çatışmaların yaşandığı Mali, Nijer, Nijerya, Burkina Faso gibi ülkeler zengin maden yataklarıyla öne çıkıyor. Hepsi İslam ülkesi olan bu ülkelerden Nijer, Mali ve Burkina Faso üzerinde Fransa'nın etkisi bulunuyor. ABD'nin bölgedeki hakimiyetini artırmaya çalıştığı da dile getiriliyor. Kısaca DEAŞ ve El Kaide gibi örgütler İslam dünyasında at koşturmaya devam ediyor ve küresel egemen güçlerin o ülkelere müdahale etmesinin önünü açıyor. Bu tarz örgütlerin söz konusu ülkelerde faaliyetlerini artırması, Fransa'nın doğrudan askeri müdahalesinin önünü açtı. Geçen yıl 13 Fransız askeri Mali'de helikopterin düşmesi sonucu hayatını yitirdi.
