Akçakoca Hemşin Köyü Camii: Çantı mimarisiyle yükselen tarihi miras

Düzce'nin Akçakoca ilçesine bağlı Hemşin Köyü'nde yer alan Tarihi Hemşin Köyü Camii, özellikle "Çantı Tipi" mimarisiyle öne çıkan, yaklaşık 150 yıllık köklü bir geçmişe sahip nadir eserlerden biridir.

Osmanlı-Rus Savaşı'nın (1877-1878) ardından Artvin'den göç ederek bölgeye yerleşen Hemşinliler tarafından inşa edilen bu cami, bölgenin kültürel kimliğini ve yöresel ahşap işçiliği geleneğini yansıtan önemli bir simgedir.

Yapımı ve Mimari Özellikleri



Hemşin Köyü Camii, iki farklı malzemenin ustalıkla birleştirildiği özgün bir mimariye sahiptir.

1. Çantı Tipi Mimarinin Tanımı

Çantı Tekniği (ya da Çandı): Bu teknik, genellikle bol ağaçlı bölgelerde (Karadeniz ve Batı Karadeniz) yerel halk tarafından uygulanan bir ahşap yapım sistemidir.

Çivisiz İnşaat: Yapı, uzun kütüklerin uçlarının kertilerek (birbirine geçme yuvaları açılarak) ve üst üste konularak adeta bir lego gibi hiç çivi kullanılmadan birbirine kilitlenmesiyle inşa edilir. Bu, yapıya esneklik ve bölgenin nemli iklim koşullarına karşı dayanıklılık sağlar.

Cuma Camisi: Çantı tipi camiler, çevre köylerdeki halkın Cuma namazları için bir araya gelmesi amacıyla inşa edildiğinden, yörede Cuma Camisi olarak da anılmaktadır.

2. Hemşin Camii'nin Özgün Yapısı



İki Katlı İnşaat: Cami, birinci katında taş işçiliğinin, ikinci katında ise saf çantı tekniğinin kullanıldığı karma bir yapıya sahiptir.

Alt Kat (Taş): Zemine yakın olan alt katın taş malzemeden yapılması, nem ve rutubata karşı bir direnç sağlamış, yapının temelini güçlendirmiştir.

Üst Kat (Çantı Ahşap): İbadet mekanının bulunduğu üst kat ise tamamen ahşap kütüklerin kertilip geçirilmesiyle inşa edilmiş, bu da binaya hafiflik ve doğal bir estetik katmıştır.

Ahşap Detaylar: Caminin tavan işçiliği, ahşap minaresi, mihrabı ve minberi büyük bir sanatsal değere sahiptir. İç mekanda yer alan ince ahşap sütunlar ve işlemeler, Osmanlı'nın son dönem ince işçiliğine dair önemli ipuçları sunar.

Boyutlar: Caminin ana ibadet alanı yaklaşık 9,65 x 11,70 metre ölçülerindedir. Son cemaat mahalli ise 3,10 x 9,60 metre boyutlarındadır.

Çatı: Caminin orijinal çatısının zaman içinde kırma çatıya dönüştürülmüş olduğu bilinmektedir.

Tarihi ve Kültürel Önemi



Hemşin Köyü Camii, sadece Düzce'nin değil, Batı Karadeniz Bölgesi'nin kültürel ve inanç turizmi açısından önemli bir durağıdır.

Yöresel Mimari Temsili: Cami, çantı tekniğinin bölgedeki en iyi ve en sağlam kalmış örneklerinden biri olması nedeniyle mimarlık tarihi açısından büyük önem taşır. Yörenin coğrafi koşullarına (bol ağaç) ve yerel inşaat geleneğine mükemmel bir uyumun göstergesidir.

Göç ve Yerleşim Mirası: Cami, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından bölgeye yerleşen Hemşinli Türklerin kültürel kimliğini ve dini yaşamını temsil eder. Hemşinlilerin Artvin ve Karadeniz bölgesinden getirdiği ahşap işçiliği geleneğinin Düzce topraklarındaki kalıcı izidir.

Kültürel Hazine: Cami, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescilli bir yapı olup, düzenli bakım ve onarım çalışmalarıyla korunmaktadır. İnanç ve sanatın izlerini taşıyan bu yapı, bölgedeki kültür hazinelerinin gelecek nesillere aktarılması için önemli bir görev üstlenmektedir.

İç Mekân Sanat Değeri: İç mekandaki mihrap, minber ve tavanlarda görülen geleneksel ahşap oymacılık ve boyama sanatları, dönemin estetik anlayışını yansıtması açısından sanat tarihi araştırmacıları için değerli bir kaynaktır.

Akçakoca Hemşin Köyü Camii, ziyaretçilerine sadece dini bir ibadet mekanı değil, aynı zamanda ahşap mimarinin sanatla buluştuğu, tarih kokan eşsiz bir deneyim sunmaktadır.