NEW YORK - ABD, Irak'a uygulanan yaptırımlar rejiminde değişiklik yapmak üzere bir karar taslağı hazırlayarak, Güvenlik Konseyi'nin diğer daimi üyeleri olan İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'e dağıttı.
Diplomatik kaynaklar, "hazırlanan taslağın amacının, Irak'a uygulanan ambargonun sivil halk üzerindeki etkilerini azaltmayı amaçladığını" ifade ettiler. Buna karşılık tasarıyla askeri amaçlı olabilecek alımlara daha sıkı kontrol getiriliyor.
Aynı kaynaklar, "Amerikan tasarısının henüz olgunlaşmadığını" ve "en erken Haziran başında, gıda için petrol uygulamasının uzatılması aşamasında son şeklini alabileceğini" belirttiler.
Gıda için petrol uygulaması, 1996 yılından bu yana devam ediyor.
Diplomatik kaynakların belirttiğine göre, yeni taslak, Güvenlik Konseyi'ne bağlı faaliyet gösteren yaptırımlar komitesini de devre dışı bırakıyor ve Irak'ın imzalayacağı alım mukavelelerinin bundan böyle sadece BM sekretaryası tarafından denetlenmesini öngörüyor. Irak, yaptırımlar komitesinin, mukaveleleri gereksiz ve haksız yere askıya aldığından şikayet ediyor. Yeni uygulamada da Irak'ın sattığı petrolün bedeli BM denetimindeki bir emanet hesabına yatırılacak ve ödemeler BM kontrolünde yapılacak.
Kaçak petrol satışı önlenecek
Diplomatlar, yeni Amerikan tasarısının, Irak'ın komşu ülkeler aracılığıyla yaptığı iddia edilen petrol kaçakçılığının da önüne geçmeyi hedeflediğini ifade ettiler. Irak'ın Ürdün, Türkiye, İran ve Suriye üzerinden petrol kaçırdığı iddia ediliyor. Amerikan tasarısı, bu amaçla komşu ülkelere yapılacak satışların bedellerinin bu ülkelerde açılacak emanet hesaplarda toplanmasını ve Irak ile yapılacak ticari işlemlerde kullanılmasını öngörüyor.
Misilleme ve tazminat
Irak daha önce yaptığı bir açıklamada, ABD tarafından "akıllı yaptırımlar" olarak adlandırılan yeni uygulamaya katılacak komşu ülkelerle ticaret yapmayacağını duyurmuştu.
Bu gerekçeden yola çıkan Amerikan tasarısının, misillemeye maruz kalacak Irak'a komşu ülkelere tazminat verilmesini öngören maddeler içerdiği ifade edildi.
Tasarıda, Irak'a yönelik sivil amaçlı uçuşlara izin verilmesi, Irak'ın BM'ye olan borçlarının emanet hesabındaki paradan ödenmesi ve Kuveyt'e ödenen savaş tazminatına ayrılan miktarın toplam gelirin yüzde 25'inden yüzde 30'una çıkartılması gibi maddelerin de yer aldığı bildirildi.
