ANALİZ - ABD gömlek değiştiriyor

 

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

ABD'de Donald Trump gidiyor, 78 yaşındaki Joe Biden başkan oluyor. Yeni dönemde Biden'dan ziyade 55 yaşındaki Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in yönetimde son derece aktif bir rol üstlenmesi bekleniyor. Beyaz Saray'da çalışma masaları, çekmeceler, dolaplar boşaltıldı; odalar temizlendi ve Trump'ın ekibinin yerini yeni atanan danışmanlar aldı. Biden'ın danışmanları son bir aydır Beyaz Saray'da geçiş dönemi nedeniyle çalışmalarına başlamıştı. Kongre'ye 6 Ocak'ta düzenlenen saldırı sonrasında onlarca üst düzey Beyaz Saray yetkilisi ve danışman istifa etmişti. Dolayısıyla Trump'ın danışmanları Biden'ın ekibi için ayak bağı olmadı!

 

İkinci adamlıktan birinciliğe!

 

Daha önce Obama yönetiminde 2008-2016 yılları arasında 8 yıl başkan yardımcılığı yapan, ondan önce yıllarca senatörlük görevinde bulunan Biden, ne Beyaz Saray'a, ne de Kongre'ye yabancı... Bundan 4 yıl önce ikinci adamdı, şimdi ise birinci adam! Hatta Biden için başkan yardımcılığı döneminde "Obama'dan daha güçlü" yorumları da yapılıyordu! Şimdi ise genç Harris için "Biden'dan daha güçlü" yorumları yapılıyor. ABD'de başkanlar için ilk 100 gün sembolik öneme sahip. Biden da bu dönemde Trump'ın pekçok kararnamesini iptal etmesi bekleniyor. Bu kararnameler arasında bazı Müslüman ülkelere getirilen seyahat yasağı da yer alıyor. Biden'ın İran'a havuç uzatması da bekleniyor. İsrail basını Biden'ın ekibi ile İran arasında görüşmelerin başladığını bile yazdı. Elbette Biden döneminde değişmeyecekler var... Bunların başında ABD'nin PKK/YPG politikası geliyor. Küresel liderlik mücadelesi bağlamında zaman zaman işbirliği olanakları yaratılsa da Çin'le sürtüşmenin devam etmesi bekleniyor. Rusya politikasının değişmesi beklenmiyor. Biden'ın liderliğinde Türkiye ile ilişkiler inişli-çıkışlı olması bekleniyor. 

 

 

Trump törene katılmayacak

 

Donald Trump, yarınki başkanlık devir-teslim törenine katılmayacak. Bu ABD tarihinde ilk kez olmuyor. Başkan Trump gibi azledilen yani yargılanmasına karar verilen bir başka başkan olan Demokrat Andrew Johnson, 1869 yılında Beyaz Saray'ı Cumhuriyetçi Ulysses S. Grant'a devredeceği zaman yeni başkanın yemin törenine katılmayı reddetmişti. Fakat bu seferki görev teslimi gerçekten ülke tarihinde benzeri görülmedik bir süreç oldu. Normal olarak süreç seçimden hemen sonra başlar. Halbuki Trump seçim sonucunu kabullenmeyi reddettiği için bu haftalarca yapılamadı. ABD Genel Kurmay Başkanı ve 6 kuvvet komutanı geçen hafta ülke tarihinde nadir görülen bir bildiri yayınlayarak, "Yeni Başkomutanımız Joe Biden'dır" demeseydi, Trump ayak diremeye devam edecekti. Trump'ın tören sırasında Florida'daki Mar-a-Lago kulübünde olacağı tahmin ediliyor.

 

Görev devirleri kolay olmuyor

 

Aslında devir teslim en sorunsuz, en normal zamanlarda bile dev bir lojistik süreç. Giden yönetimin gelen yönetimde yer alacak yepyeni bir ekibe ülke yönetimine dair bütün bilgileri devretmesi gerekiyor. Siyaset üstü bir kuruluş olan Washington'daki Başkanlık Devir Merkezi'nin verdiği rakamlara göre, ABD'de başkanlık devri sırasında boşalan görevler için ortalama 150 bin ila 300 bin arasında iş başvurusu yapılıyor. Ayrıca bu boşalan 4 bin görevden 1100'ünün Senato tarafından onaylanması da gerekiyor. Dolayısıyla yeni kadroların tamamlanması bazen aylar, yıllar alabiliyor. Dört yıl boyunca hazırlanmış olan bütün raporlar, politika belgeleri ve malzemeler ise Milli Arşiv'e kaldırılıyor ve orada 12 yıl kapalı kalıyor. Bu süre içinde ancak başkanın kendisi bazı dosyaların açılmasına izin verirse bunlar erken açılabiliyor. 

 

Virüs temizliği de yapılacak!

 

Başkan Donald Trump ve onlarca Beyaz Saray personeli geçtiğimiz aylarda koronavirüse yakalandılar ve 6 katlı binadaki 132 odada şimdi derin bir temizlik yapılacak. Beyaz Saray'ın bakım hizmetleri bölümü sözcüsünün yaptığı açıklamaya göre trabzanlardan asansör düğmelerine ve mobilyalara kadar binadaki her şey, tek tek temizlenip dezenfekte edilecek.