ANALİZ - Çarşı pazar alev alev!
Ekim ayında yıllık enflasyon bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19.89 artış kaydederek son 33 ayın zirvesine çıktı. En yüksek fiyat artışı giyecek, yiyecek ve alkolsüz içecekler grubunda oldu. Dolayısıyla bu durum, vatandaşın karşı karşıya bulunduğu enflasyon oranının devletin açıkladığından çok daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
04.11.2021 10:49:00
M. YASİN ERKOL / DETAY HABER
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2.39, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19.89 artış kaydetti. Böylece yıllık enflasyon son 33 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. 2019 yılının Ocak ayında TÜFE'de artış bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20.35 olmuştu. Buna karşılık Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ise (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 46.31, aylık yüzde 5.24 artış gösterdi. Yİ-ÜFE, Ekim'de yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 32.25, imalatta yüzde 45.94, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 53.37, su temininde yüzde 32.4 arttı.
Zamlar sağanak sağanak
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla yüzde 27.41 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 25.23 ile lokanta ve oteller ve yüzde 23.03 ile ev eşyası oldu.
Buna karşılık 2021 yılı Ekim ayında artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla yüzde 7.56 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5.97 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 2.43 ile ulaştırma oldu. Ekim 2021'de endekste kapsanan 415 maddeden 46 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 38 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 331 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Çekirdek enflasyon yüzde 16.82 oldu
Merkez Bankası'nın Eylül'den bu yana politika faizini belirlemede referans aldığı "çekirdek enflasyon" olarak adlandırılan özel kapsamlı TÜFE göstergesine (C-Endeksi) göre "enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ve tütün ürünleri ile altın" hariç TÜFE'de Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 1.79, bir önceki yılın aynı ayına göre artış ise yüzde 16.82 oldu.
Merkez'in faiz kararı 18 Kasım'da
Eylül ayında enflasyonun yüzde 19.58 düzeyine erişmesinin ardından Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 18'den yüzde 16'ya indirilmesine karar vermişti. Kararın ardından TL'de dolar ve Euro karşısında yüzde 3 kadar değer kaybı yaşanmıştı. Para Politikası Kurulu 18 Kasım'da tekrar toplanacak. Bu ay Merkez Bankası'nın tekrar bir faiz indirimine gidip gitmeyeceği merak ediliyor.
Giyim kuşamda zam yağmuru
Tüketici fiyatları bazında Ekim ayında en fazla fiyat artışı yüzde 48.26 ile kadın hırkası, en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 34.68 ile limonda görüldü. Kadın hırkasındaki fiyat artışını yüzde 44.18 ile erkek montu, yüzde 41.54 ile erkek kazağı izledi. Ekimde fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 39.98 ile çocuk kazağı, yüzde 39.80 ile erkek kabanı, yüzde 36.99 ile sivri biber yer aldı.
Öteki enflasyon verisi bambaşka!
Akademisyenlerden ve eski bürokratlardan oluşan Enflasyon Araştırma Grubu'nun raporuna göre (ENAG), tüketici fiyat endeksi Ekim ayında yüzde 6.90 arttı, 12 aylık dönemdeki artış oranı ise yüzde 49.87 oldu. ENAG'ın raporuna göre gıda ve alkolsüz içeceklerde artış oranı yüzde 9.11; sağlıkta 12.43; giyim ve ayakkabıda 13.94; eğlence ve kültürde yüzde 11.04 oldu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da attığı tweette "TÜİK, 'enflasyon yüzde 19.89' demiş. Halk çarşı pazarda gerçeği net görüyor. Gerçek enflasyon yüzde 40'ın üzerinde. Şahsım ve şürekası ülkeyi bitirmeye kararlı ama unuttukları bir şey var. Biz varız ve buradayız. Benim en önemli meselem halkımın sofrasıdır. Bazı önemli adımlar atacağız" dedi.
