ANALİZ - Ekonomide eski tas, eski hamam

 

YENİ MESAJ / ANALİZ

 

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2021 yılı bütçesinin görüşmelerine başlandı. Görüşmede bir sunum yapan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, "Tüketim, yatırım ve ihracattaki toparlanma eğiliminin büyümeyi pozitif etkilemesini, 2020 yılında büyümenin yüzde 0.3 olmasını bekliyoruz" dedi. Bakan Elvan, "Yerli ve uluslararası girişimciler için yatırım ortamının iyileştirilmesi konusunda yapısal reformları hayata geçireceğiz" diye konuştu. Salgına yönelik alınan kısıtlayıcı tedbirlerin ekonomik aktiviteyi olumsuz etkilediğini vurgulayan Elvan, "Salgın kaynaklı dış talepteki daralma, kapıların kapatılması gibi önlemler neticesinde ihracat ve turizm gelirleri olumsuz etkilendi. Bu gelişmeler neticesinde yılın ikinci çeyreğinde ekonomi yüzde 9.9 oranında daraldı" ifadelerini kullandı.

 

Devlet rekor oranda borçlandı

 

"İç talepteki toparlanma ve dış talebin normal seviyelere yansıması ve ihracatı destekleyen büyüme tercihimiz ile 2022 ve 2023 yıllarında istikrarlı bir büyüme döneme gireceğiz" diyen Elvan, 2020 yılında  işsizlik oranının yüzde 13.8 olarak gerçekleşmesi tahmin edildiğini ifade etti. Şeffaf, öngörülebilir ve istikrarlı bir biçimde uygulayacakları ekonomi politikalarıyla ülke risk priminin azaltılmasını sağlayacaklarını söyleyen Elvan, bu yıl Ocak-Ekim döneminde yapılan net borçlanmanın 244.5 milyar lira olarak gerçekleştiğini ifade etti. "2019 yılında yüzde 18.3 olan sabit getirili iç borçlanmanın ortalama maliyeti Ocak-Ekim 2020 döneminde yüzde 10.1 olarak gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, 2019 yılında 30,1 ay olan iç borçlanmanın ortalama vadesi Ocak-Ekim 2020 döneminde 32.1 ay olmuştur" diye konuşan Elvan, 16 Ekim'de 308.2 milyar lira olarak tespit edilen yeni borçlanma limitinin oldukça altında bir net borçlanma ile yılın kapatılacağını savundu.

 

Özelleştirme sürecek

 

Elvan, gelecek dönemde küresel salgının etkilerinin azalacağı ve yeni fırsatların oluştuğu bir toparlanma dönemine girileceğini belirterek, "Bu süreçte fiyat istikrarını sağlayacak, mali disiplini koruyacak, para ve maliye politikalarında eşgüdümü artıracak, yatırım ortamını iyileştirecek, üretim odaklı gelir oluşturma potansiyelimizi yükseltirken salgının olumsuz etkilerini giderecek ekonomik ve sosyal dönüşüm programlarını da hayata geçireceğiz" ifadelerini kullandı. Elvan, Bakanlık olarak ekonomide etkinlik ve verimlilik artışı temelinde etkin bir piyasa mekanizması oluşturulması amacıyla özelleştirme uygulamalarına devam ettiklerine dikkati çekti. 

 

2021 bütçesi 1.1 trilyon lira

 

Önümüzdeki yıl merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 2020 yılına göre yüzde 13.2 oranında artışla 1.1 trilyon lira, vergi gelirlerinin yüzde 16.7 oranında artarak 922.7 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise yüzde 2.2 oranında azalarak 178.4 milyar lira olması tahmin ediliyor. Hükümet, önümüzdeki dönemde küresel salgının etkilerinin azalacağı ve yeni fırsatların oluştuğu bir toparlanma dönemi bekliyor.  

 

Muhalefetten eleştiri yağmuru

 

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda milletvekilleri, Hazine ve Maliye Bakanlığının 2021 yılı bütçesine ilişkin görüşlerini dile getirdi. CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener, grubu adına yaptığı konuşmada, hükümetin geçmiş yıllarda kurulmuş tesisleri sattığını, buradan elde edilen 70-80 milyar doların da kullanıldığını dile getirerek, "Hükümet olarak mezardakilerin biriktirdiklerini ve doğmamış çocuklarımızın elde etmedikleri kaynakları harcıyorsunuz" diye konuştu.

AB tanımlı kamu borç yükünün azaldığı yönündeki açıklamasını eleştiren Şener, kamu-özel projeleri nedeniyle oluşan tutarın 'doğrudan borç' olarak kabul edilmesi gerektiğini söyledi. Şener, Osmangazi Köprüsü'nden geçen bir otomobil için garanti tutarının 40 dolar sayılması halinde geçiş ücretinin 308 lira olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: "Vatandaştan 118 lira alıyorsunuz. Geri kalan tutarı her bir geçen araba için devlet ödüyor. 14 milyon 600 bin arac garantisi olduğuna göre 22 yıl işleteceğine göre, yıllık 584 milyon dolar yapıyor. 22 yılda 13 milyar dolar garanti tutarı var. Bunu Türk lirasına çevirirseniz 100 milyar liranın üzerinde bir para çıkıyor Osmangazi Köprüsü için." Şener, "Akkuyu Nükleer Santrali'nin hesabını yaptık. Termik santrallerin 25 kuruşa ürettiği elektriğin kilovat saatine 100 kuruş ödemeyi garanti ediyorsunuz. Bunun bir kısmını vatandaşa ödettireceksiniz, bir kısmını Hazine'ye ödeteceksiniz" ifadelerini kullandı. İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta da, cari açığın 1985-2002 döneminde 21 milyar dolarken AK Parti'nin 18 yıllık iktidarında 558.2 milyar dolara ulaştığını belirterek, "22 milyar dolarla yapılan işler ile 558 milyar dolar kullanılarak yapılan işleri siz düşünün" dedi. Kamuda israfın son derece arttığını iddia eden Usta, "Hasırda yattığı için vücudu hasır izi olan bir peygamberin ümmetiyiz" diye konuştu. Usta, Bakan Elvan'ın kamu-özel iş birliği projelerine ilişkin rakamları paylaşmasını da istedi.