Anayasa Mahkemesi, Can Atalay'ın vekilliğini iade edebilir mi?

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay'ın milletvekilliği, hakkındaki Yargıtay kararının TBMM Genel Kurulunda Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ tarafından okutulması ile sona erdirildi.

CHP yeniden AYM'ye gitti

CHP, Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunun tespiti ve iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

Parti adına başvuruyu yapan CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, AYM önünde yaptığı açıklamada; "Bir milletvekilliğinin düşürülebilmesi için bir kesin hüküm gereklidir. Oysa Atalay hakkında verilmiş bir kesin hüküm yoktur… Anayasa uyarınca bir milletvekilinin, milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin tezkere okutma durumunun yok hükmünde sayılmasını ve bunun tespit edilmesini Anayasa Mahkemesi'nden talep ediyoruz" dedi.

Günaydın, Anayasa Mahkemesi'nin başvuruyu öncelikle gündemine alarak 15 gün içinde karar vermesini beklediklerini de sözlerine ekledi.

Peki Anayasa Mahkemesi, Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesi işlemini iptal eder mi?

Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu, CHP'nin Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvuru hakkında sorularımızı yanıtladı.

"Anayasa maddesi çok açık"

Anayasa Mahkemesi kararlarının tüm kurumları bağladığını ve bu kararı ihlal eden kurumun ise bir başka yüksek yargı oranı olan Yargıtay olduğunu işaret eden Emiroğlu, "Maalesef yargının üstünde siyasi baskı olduğu için bu karar uygulanmadı. Oysa anayasanın 153 ve 158'inci maddeleri çok açık" dedi.

Uyuşmazlık durumunda yetkili AYM

Can Atalay kararına Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay arasında bir yetki tartışması yaratılmaya çalışıldığının altını çizen Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu, "Yargıtay ile Danıştay arasında bir yetki çatışması yaşanırsa uyuşmazlık konusunda hakemlik yetkisi Anayasa Mahkemesi'nde. Anayasa Mahkemesi ile bir başka yüksek yargı arasında böyle bir çatışma yaşandığında ise anayasaya göre uyuşmazlığı çözme yetkisi Anayasa Mahkemesi'ne veriliyor" diyerek Anayasa Mahkemesi tarafından ortada bir yetkisizlik veya yetki aşımı durumu olmadığını söyledi.

AYM'nin 3 temel görevi var

Anayasa Mahkemesi'nin yetki ve görevlerinin 3 temel başlıkta toplanabileceğini ifade eden Prof. Emiroğlu, "Birinci görevi, yasaların, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve Meclis İçtüzüğünün anayasaya uygunluğunu denetlemek. İkinci görevi, gerekli şartlar oluştuğunda 'Yüce Divan' yetkisi ile devlet görevlilerini yargılamak. Üçüncü görevi ise, bireysel başvuru ve hak ihlalleri başvurularını karara bağlamak. Can Atalay'ın durumu da bu madde kapsamında" dedi.

Can Atalay hakkındaki işlem iptal edilir mi?

Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu, 'Anayasa Mahkemesi, CHP'nin başvurusunda Can Atalay hakkındaki işlemi kaldırarak vekilliğini iade eder mi, yoksa 'yetkisizlik' gerekçesi ile başvuruyu ret mi eder?' sorusuna ise şöyle yanıt verdi:

"Anayasa Mahkemesi bu konuda yetkisiz olduğunu söyleyemez. Başvuruyu kabul edip görüşmek durumundadır. Nitekim daha önce de Enis Berberoğlu hakkında hak ihlali kararı vererek, milletvekilliği düşürülen Berberoğlu'nun yeniden milletvekili olmasını sağlamıştı."

AYM'nin Enis Berberoğlu kararı

Hakkındaki kesinleşmiş yargı kararı gerekçe gösterilerek 4 Haziran 2020'de milletvekilliği düşürülen CHP'li Enis Berberoğlu, Anayasa Mahkemesi'nin "hak ihlali" kararı doğrultusunda karar veren 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin, "yeniden yargılamanın kabulü, infazın durdurulması, hükümlülüğün sona erdirilmesi" yönündeki kararı, TBMM Genel Kurulu'nda okutulması ile 2021'de yeniden milletvekilliği hakkını geri kazanmıştı.