Ankara, NATO'nun genişlemesine takoz koyacak mı?

YENİ MESAJ / DETAY HABER

Finlandiya, 12 Mayıs'ta askeri tarafsızlık politikasını sona erdirerek NATO'ya katılma başvurusu yapma kararını açıkladı. İsveç'in de ileriki günlerde benzer bir açıklama yapması bekleniyor. Diğer 30 ülke gibi veto hakkı bulunan Türkiye'den konuyla ilgili ilk açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan geldi. Erdoğan, Cuma namazı çıkışında gazetecilerin soruları üzerine İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeler konusunda 'olumlu bir düşünce' içinde olmadıklarını söyledi. Erdoğan, "Biz şu anda İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz ama olumlu bir düşünce içerisinde değiliz. İskandinav ülkeleri ne yazık ki terör örgütlerinin adeta misafirhanesi gibi. PKK'sı, DHKPC'si İsveç'te, Hollanda'da yuvalanmış durumdalar. Ve oraların hatta daha da ileri gidiyorum parlamentolarında da yer alıyorlar. Bu noktada bizim olumlu bakmamız mümkün değil" şeklinde konuştu. Ancak Ankara'daki diplomatik çevreler, nihayetinde Türkiye'nin NATO'nun iki İskandinav ülkesini kabul etme sürecine önemli bir engel koymayacağı düşüncesinde.

ABD iki ülkenin de adaylığını destekliyor

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Erdoğan'ın açıklamalarının ardından Cuma günü gerçekleştirdiği basın toplantısında, Washington'ın "Türkiye'nin pozisyonunu netleştirmeye çalıştığını" söyledi. Psaki, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üye olma fikrinin ittifak içerisindeki ülkelerden geniş bir destek aldığını da belirtirken, Pentagon Sözcüsü John Kirby de aynı şekilde ABD'nin Ankara'nın tutumunu 'daha iyi anlamak' için çalıştığını dile getirdi. ABD Başkanı Joe Biden ise İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile yaptığı görüşmede söz konusu iki ülkenin NATO üyelik sürecine destek vereceğini bildirdi. PKK/YPG'nin en büyük hamisi olan Biden'in desteği sürpriz olmadı! Öte yandan NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları 14 Mayıs'ta Almanya'nın başkenti Berlin'de bir araya geldi. 

Rusya itiraz ediyor

Moskova'dan da toplantı öncesi açıklama geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Gruşko, Rus haber ajanslarının aktardığına göre, Finlandiya ve İsveç'in "ittifaka katılması için gerçek bir sebep göremiyorum. Buna karşılık vermemiz lazım olacak. Caydırıcılığımızı sürdürebilmemiz için gerekli önlemleri alacağız. Moskova'nın Finlandiya ve İsveç'e karşı düşmanca bir tutumu yok. NATO'nun muhtemel genişlemesine cevabımız, birliğin hangi askeri altyapıları bu ülkelere konuşlandıracağı ve Rusya sınırına ne kadar yaklaşılacağına bağlı olarak değişebilir" dedi. Gruşko, nükleer silahların bu iki ülkeye konuşlandırılması durumunda Rusya'nın uygun cevabı vereceğini de sözlerine ekledi.

Finlandiya farklı, İsveç farklı

Türkiye, Finlandiya ile BM Arabuluculuk Girişimi önemli bir projede birlikte yer alıyor ve ikili ilişkilerde sorun yaşamıyor. İsveç'in PKK ve YPG'ye ilişkin yaklaşımı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Suriye'deki varlığına karşı çıkışı Ankara-Stockholm arasında zaman zaman önemli sorunlara yol açıyor. Bu rahatsızlıkların Türkiye'nin İsveç'in katılımına ilişkin veto etmesine neden olup olmayacağını ittifak içindeki müzakerelerin gidişatı şekillendirecek.

Yol haritası nasıl işleyecek?

Finlandiya liderliği, yazılı bir açıklamayla ittifaka katılım başvurusunun yapılması gerektiğini ilan etti. İsveç'in de benzer bir adım atması bekleniyor. Her iki ülkenin de resmi başvurularını 29-30 Haziran günlerinde düzenlenecek NATO liderler zirvesi öncesi yapması öngörülüyor. NATO'da oybirliği sağlanması durumunda Finlandiya ve İsveç'in katılım başvurusuna ilişkin ittifakın ortak tavrının liderler zirvesi sırasında açıklanması ve müzakere sürecinin başlatılması bekleniyor. Müzakerelerin tamamlanmasının ardından katılım kararının 30 müttefik ülkenin parlamentolarında onaylanması gerekiyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya'nın katılım başvurusu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, ittifakın kapılarının açık olduğunu, sürecin hızlı bir şekilde tamamlanacağı beklentisini dile getirdi. Başta ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi önde gelen NATO ülkeleri İskandinav ülkelerinin ittifaka katılımını destekliyor.