Aptal puma sendromu

Bir puma avlanacağı zaman kalori hesabı yapar. Çünkü şunu net olarak bilir; on avdan bir ya da iki tanesini yakalayabilirim. Dolayısıyla kalori harcamasını avına göre arttırır veya azaltır. Yani eğer avını yakaladığında kazanacak olduğu kalori avlanırken harcadığından az ise boşuna avının peşinden koşmaz. Daha iyi av için enerjisini saklamayı tercih eder. Lakin bu hesabı yapamayan pumaların yaşadığı duruma bir isim konulmuş "Aptal Puma Sendromu". 

Genellikle genç pumalarda görülen bu sendrom; avlanırken hesaplama yapamama neticesinde bir sonraki ava enerjisini saklayamaması ve bir müddet sonra ölümüyle sonuçlanacak olan kaçınılmaz sona ulaşmasına sebep oluyor. Buna karşın tecrübeli pumalar avlarını uzun süre takip eder, onları su içerken, otlarken ve dinlenirken uzun uzun gözlemler. 

Avını yakalayabileceği en doğru anı kararlaştırır ve mesafeyi en çok kısalttığı anda saldırısını gerçekleştirir. Aceleci davranıp zamansız çıkış yaptığında enerjisini boşa harcayıp aç kalacağını bilir. 

İnsan beyni puma beyninden çok daha yüksek sayıda hücre içerdiği hâlde, insanlar pumanın yaptığının tam tersini yapabilmektedir. İşte bu insanlar "Aptal puma sendromu" yaşayanlardır. Bu sendrom, genellikle takıntılı ruh hâli yaşayanlarda sık rastlanır. Yani bir anlamda takıntılarının kurbanı olan insanların yaşadıkları psikolojik bir rahatsızlıktır ve özellikle günümüzde oldukça yaygın olarak görülmektedir. 

İnsanlar olarak gerçekçi olmayan hedeflerin peşinde zaman kaybederek realist hedefleri çöpe atma konusunda büyük bir başarımız var. Aptal puma sendromu, küçük bir hedefin peşinden gereğinden uzun süre koşarak küçük bir ödül için yıllarca kendini yıpratan insanların düştüğü hatayı ifade ediyor. Yapılması gerekense kendimize gerçekten uğraşmaya değecek hedefler koymak ve enerjimizi bunlar için harcamak.

Bu nedenle kendimize şu soruyu sık sık sormalıyız: "Hedeflediğim şeye ulaştığımda, emeklerime değecek mi? "Başarı sandığımız o küçük şeylerin peşinden koşarken güçsüzleşiriz, küçülürüz ama farkında olamayız. Yani insanların birçoğu pozisyonları ile bağdaşmayan küçük şeylerin peşinde ömürlerini harcıyorlar. Aslında Ceylan peşinde olmaları gerekirken, tavşan peşinde telef oluyorlar… 

Öyle ya da böyle enerjimizi ve hayatımızı boş hayallerin peşinde koşarak değil başarılı olabileceğimiz gerçekçi hedeflerin üzerine giderek harcamalıyız. İnsan sadece ne kazanacağını değil bazen de ne kaybedeceğini hesap ederek hareket etmelidir. 

Mesela bir park yeri meselesi için tüm hayatını mahvedecek bir kavganın içine girmek, ya da basit bir konu için sonunu hesaplamadan tartışma ve sonrasında atılan yanlış adımlar, yanlış kararlar da aptal puma hastalığının bir çeşidi olmaktadır. 

Küçük meseleler ya da basit insanlar için harcadığımız emek ve zamanı daha değerli işler ve kişiler için harcamak meselesi. Aldığı üç kuruşu para zannedip teşekkür edip duran, bu kadar emeğe bu karşılık yeterli mi diye sorgulamayan, sömürülmeye ses çıkarmayan birisi de aptal puma hastalığına yakalanmış olsa gerekir. 

Konuşurken, tartışırken veya birçok eylemi gerçekleştirirken harcadığımız zamanı ve eforu hep hesaplamak akıllı insanın işi. Ayrıca bir şeylerin peşinde koşarken, sevdiklerimizi ihmal etmek de aptal puma sendromu kapsamına girmektedir. Ancak buradaki kaybımızı yıllar sonra  anlayabiliriz maalesef. 

Ayrıca insan iki dünyasını da kazanmak zorunda olan bir varlık. Bir tarafı kazanmak için harcadığımız enerji ve zaman, öbür tarafımızı kazanmamız için bizde enerji ya da zaman bırakmıyorsa ve biz yine de bu hesabı bir puma kadar iyi yapamıyorsak, o zaman bizde aptal puma hastalığı var demektir. Derhal iyi bir planlama yapıp nereye ne kadar zaman ve enerji harcamamız gerektiğini hesaplamalıyız ki, hem dünyamızı hem de öbür dünyamızı kurtaralım ve rahat edelim. 

Bunu yapamıyorsak da bir pumadan ders alalım.