logo
09 HAZİRAN 2025

Aşk ve ıstırap şairi: Fuzuli

Doğu'nun en büyük aşk efsanelerinden biri olan "Leyla ile Mecnun"un hikayesini mesnevi olarak kaleme alan, 16'ncı yüzyıl divan şairi Fuzuli, edebiyat tarihçileri tarafından Divan şiirinin edasını dönüştüren şair olarak nitelendiriliyor
 

14.01.2019 00:00:00
Aşk ve ıstırap şairi: Fuzuli
Aşk ve ıstırap şairi: Fuzuli
Türkçe sevgisi ve bilinciyle şiir dünyasını yoğuran Fuzuli, nesilden nesile aktarılan ve beşeri aşktan ilahi aşka uzanan tasavvuf yolculuğunun en önemli hikayesi olan Leyla ile Mecnun'un, yüzyıllar boyunca Türkçe okunmasını sağladı.
Yalın ve berrak bir Türkçe ile yazdığı şiirler ve eserleri günümüzde de Türkçe konuşulan coğrafyalarda ezberlenip okunmaya devam eden şair, Türkçe'nin yanı sıra Farsça ve Arapça'da da divanlar kaleme aldı.

Gerçek adı Mehmed bin Süleyman olan ve 1480 dolaylarında Bağdat yakınlarında bulunan El-Hille'de dünyaya geldiği rivayet edilen Fuzuli, sadece şiiriyle değil felsefe, tıp, sosyoloji ve astronomi alanında verdiği eserlerle de dikkati çekti.
Irak'a yerleşmiş Oğuz Türklerinin Bayat boyundan olan şair, Irak'ta Türklüğün beşiği sayılan Kerkük bölgesi kültür ortamının yetiştirdiği bir değer oldu.
Şah İsmail'e yazdığı "Beng ü Bade" mesnevisinden 1508'de Bağdat'ta bulunduğu anlaşılan şair, "Fuzuli" adını, kendi şiirlerinin diğer şairlerin şiirleriyle karıştırılmaması için aldı ve böyle bir mahlası kimsenin beğenmeyeceğini düşündüğü için kullanmaya başladı.
Bu durumu ise Farsça Divan'ının girişinde, "İşe yaramayan, gereksiz gibi anlamlara gelen 'fuzuli' sözcüğünün başka bir anlamı da 'erdem'dir" sözüyle açıkladı.
"Leyla ile Mecnun", "Beng ü Bade", "Hadikatü's-süeda", "Rind ve Zahid", "Sıhhat ve Maraz" ve "Muamma Risalesi", Fuzuli'nin başlıca eserlerinin bir kısmını oluşturdu.

Şiirlerinde aşk ve hasret temalarına yer verdi

"Aşk ve ıstırap şairi" Fuzuli, şiirlerinde lirizmin esasını, aşkın elemlerini ve yalnızlığın acılarını dile getirdi.
Ahmet Hamdi Tanpınar'a göre, şiiri sadece kalbe ait bir macera sayan şair, "Menim tek hiç kim zar u perişan olmasın ya Rab/Esir-i derd-i aşk ü dağ-i hicran olmasın ya Rab" dizeleri, ıstırabı şair için yaşanacak tek iklim gibi görmesini doğrulayan bir unsur oldu.

"Leyla ile Mecnun" mesnevisinin, şairin kendi öyküsü olduğuna işaret eden Tanpınar, "Bende Mecnundan füzun aşıklık istidadı var/Aşık-ı sadık benem Mecnun'un ancak adı var" dizelerini de "Fuzuli'de her şey 'ben'in etrafında toplanır ve oradan hareket ederek dünyasını yakalar" ifadesiyle açıkladı.
Şair, naat türündeki meşhur şiiri "Su Kasidesi"nde ise Hazreti Muhammed'e duyduğu derin sevgiyle birlikte, suya duyulan hasret ve aşk temalarına yer verdi.

"Hadikatü's-Süeda", yine şaire ait "Divan" ve "Leyla ile Mecnun" kadar meşhur bir eser olurken, İslam tarihinde önemli bir yeri olan ve Hazreti Hüseyin'in şehit edilişi merkeze alınarak şekillendirilen "Kerbela" hadisesi de Türk edebiyat tarihindeki maktel geleneğinin en iyi örneği olarak kabul gördü.
Fuzuli, kesin tarihi bilinmemekle birlikte, rivayetlere göre 1556'da Kerbela'da vefat etti.
AA


 

Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı
Ferdi Zeyrek hayatını kaybetti
Yollarda dönüş yoğunluğu yaşanıyor
Dönüş çilesi başladı
İstanbul'daki müzakerelerde anlaşmaya varılmıştı
Esir takasının ilk aşaması gerçekleşti
Son 24 saatte 47 Filistinli öldürüldü
Gazze'de can kaybı 54 bin 927'ye çıktı
Bayramın üçüncü günü 722 trafik kazası
6 kişi hayatını kaybetti
Binlerce obruk geri döndürülemez durumda
Konya Ovası çöküyor
Ferdi Zeyrek'in yaralanmasında bilirkişi raporu
Korozyon, önlemleri etkisiz kıldı
Ferdi Zeyrek'le ilgili açıklama yapıldı
'Durumunda herhangi bir gelişme yok'
Trump'tan ABD'ye seyahat yasağı!
12 ülkenin vatandaşları etkileniyor
İsrail'e Madleen tepkisi
'Uluslararası hukukun açık bir ihlalidir'
İzmir'de zincirleme facia
5 kişi öldü, 2 kişi yaralandı
Yollarda bayram tatilinden dönüş yoğunluğu başladı
Trafik yoğunluğunun artarak devam etmesi bekleniyor
Trump’ın asker gönderme kararına sokaktan sert tepki
Los Angeles’ta otoyollar kapatıldı, araçlar ateşe verildi
İsrail Madlen gemisine müdahale etti
Gemiyle irtibat kesildi
İsrail vahşette sınır tanımıyor
Yine yardım almaya giden sivilleri vurdu: 6 ölü, 50 yaralı
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı
Ferdi Zeyrek hayatını kaybetti
Yollarda dönüş yoğunluğu yaşanıyor
Dönüş çilesi başladı
İstanbul'daki müzakerelerde anlaşmaya varılmıştı
Esir takasının ilk aşaması gerçekleşti
Son 24 saatte 47 Filistinli öldürüldü
Gazze'de can kaybı 54 bin 927'ye çıktı
Bayramın üçüncü günü 722 trafik kazası
6 kişi hayatını kaybetti
Binlerce obruk geri döndürülemez durumda
Konya Ovası çöküyor
Ferdi Zeyrek'in yaralanmasında bilirkişi raporu
Korozyon, önlemleri etkisiz kıldı
Ferdi Zeyrek'le ilgili açıklama yapıldı
'Durumunda herhangi bir gelişme yok'
Trump'tan ABD'ye seyahat yasağı!
12 ülkenin vatandaşları etkileniyor
İsrail'e Madleen tepkisi
'Uluslararası hukukun açık bir ihlalidir'
İzmir'de zincirleme facia
5 kişi öldü, 2 kişi yaralandı
Yollarda bayram tatilinden dönüş yoğunluğu başladı
Trafik yoğunluğunun artarak devam etmesi bekleniyor
Trump’ın asker gönderme kararına sokaktan sert tepki
Los Angeles’ta otoyollar kapatıldı, araçlar ateşe verildi
İsrail Madlen gemisine müdahale etti
Gemiyle irtibat kesildi
İsrail vahşette sınır tanımıyor
Yine yardım almaya giden sivilleri vurdu: 6 ölü, 50 yaralı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.