Âyine-i İlahî ne demek?

Cenab-ı Hak her an kullarına tecelli eder. Cenab-ı Vaci- bu'l-Vücud Hazretlerinin kullarının kalbine tecelli edebilmesi için o kalbin sahibi insanın, kalbini Rabbinin tecellisine hazır hale getirmesi lazımdır.

Bu durumu şöyle bir örnekle anlatalım: Kendimizi eşya dolu bir yerde farzedelim. Tamamen, tıklım tıklım eşya dolu bir yer. Tamamen eşya ile dolmuş olan bu yere başka bir şey koymanız mümkün değildir artık.

Yeni bir şeyi koymak için mevcut olanı boşaltmak şarttır. İşte bu örnekte olduğu gibi, insanın kalbi de böyle bir mekândır, evdir.

Hakikatte beytullah dediğimiz evde, -beytullah Allah'ın evi mânâsına gelir- insanoğlunun kalbidir. "Yere ve göğe sığmam, mü'min kulumun kalbine sığarım" buyuruyor Cenab-ı Hak...

Öyle bir âlem, öyle bir kainat, öyle bir hakikat var ki insanda, buna, mutasavvıflar "âyine-i İlahî" de diyorlar.

Âyine-i İlahî ne demek?

Allah'ın varlığını yansıtan ayna demektir. Bu kimde mevcut? İnsan dediğimiz mahlukta mevcut. Sende, bende bir ayna var. Bu aynadan Hak görülüyor. Bu mekânda Allah, -tabir-i caizse- ziyaret ediliyor. O kalp evi, gönül evi. O kalbe Cenab-ı Hakk'ın tecelli edebilmesi için evvela o kalbin boşalması lazım.

Peki kalp nasıl boşalacak?

Genelde ibadet, özelde istiğfar; kalbi, Allah'tan gayrı şeylerden boşaltan en büyük etkendir, faktördür.

Nasıl ki kirlenmiş eşyalarımızı su ile, deterjan ile temizliyoruz; kalpteki kirde istiğfarla temizleniyor. İstiğfar yoluyla temizlenen kalbi tezyin etmek, güzelleştirmek de Allah'ın Sevgilisi Muhammed Mustafa Efendimize (s.a.v.) getireceğimiz salat-ü selam ile mümkün oluyor.

Salat-ü selam, çok önemli bir konudur ve mü'minin en büyük vazifelerinden biridir. Çünkü, bu vazife bizzat ayet-i kerime ile farz kılınmıştır. İlgili ayet-i kerimede (ki bu ayet her Cuma namazında tekrar edilir) "Muhakkak ki Allah ve melekleri Peygamberine salat ve selam okuyor. Ey iman edenler! Siz de okuyun" buyuruluyor. Bu apaçık bir emirdir.

Ayeti incelediğimizde, Resûlullah'ın yüceliğinin yanında, Cenab-ı Hakkın O'nu nasıl sevdiği de apaçık ortaya çıkmış oluyor. Çünkü bizzat Cenab-ı Hak Habibine salat-ü selam okuyor. Buna melekler de iştirak ediyor.

Bununla da bitmiyor; akabinde mü'minlere "Siz de O'na salat-ü selam okuyun" emri geliyor. Allah'ımızın beyanı bu. İşte temizlenen kalbin süsü Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.) salat ve selam getirmektir. "Allahümme salli ala Muhammedin ve ala âli Muhammed" demektir. (Prof. Dr. Haydar Baş, İcmal Dergisi Mart 2012)