Balıktan bir farkımız olmalı

Araştırmacılar bir deney yapar. Dev bir deniz akvaryumunu cam bir bölmeyle ikiye ayırırlar. Bir tarafa köpek balığını diğer tarafa küçük balıkları koyarlar. Köpek balığı küçük balıkları yemek için harekete geçer. Fakat her seferinde aradaki cam bölmeye çarpar. Amacına bir türlü ulaşamayan köpek balığı 21. günden sonra artık balıklara ulaşamayacağını ve onları yiyemeyeceğini öğrenir. Bunun üzerine araştırmacılar aradaki cam bölmeyi kaldırırlar. Fakat köpek balığının davranışlarında bir değişiklik olmaz. Balıklar, köpek balığının etrafında yüzmelerine rağmen köpek balığı onlara dokunmaz. Çünkü köpek balığı çaresizliğini öğrenmiş ve onları yiyemeyeceğine, başarısızlıkları sonucunda inanmıştır. İşte bu deney öğrenilmiş çaresizliğe verilebilecek en güzel örneklerden biridir. Aslında aynı durum bir insan psikolojisinde de geçerlidir. Yaşadığımız olumsuzluklar veya başarısızlıklar sonucunda cesaretimizin kırıldığını ve başarının mümkün olmadığını kendimize kabul ettiririz. Fakat daha sonra şartlar değişip aradaki engel kalksa dahi, daha önceki tecrübelerimizle olmayacağına kendimizi inandırdığımız o iş için gereken çabayı göstermeyiz. Kendine güvenini yitiren birey artık o işin olma ihtimalini hayal dahi edemez.Şimdi gelelim milletimizin ekonomi bağlamında yaşadığı öğrenilmiş çaresizliğe. Bırakın zengin ve refah içinde yaşama umudunu, milletimiz öyle bir hale getirilmiş ki kendini hizmete layık görmez olmuş! Hatırlarsanız bir süre önce kömür madeninden çıkarılan bir işçimiz vardı. Üzeri kirli olduğu için sedyeye yatmaktan çekinmiş ve o haldeyken ayakkabılarını çıkarmak istemişti. Yurdum insanına şöyle bir göz gezdirelim. Tarımla uğraşan kesimin bir beklentisi kalmamış. Samanının dahi ithal edildiğini görüp, emeğinin karşılığını alamayınca, devletin tarım politikaları onu bitme noktasına getirince şunu öğrenmiş: "Ben tarım yaparak geçinemem. " Hayvancılıkla uğraşan kesim ise tarımdaki yanlış politikalar sonucu, hayvanına yem almaya korkar olmuş. Fiyatlar cebini yakmakla kalmamış, devlet bir de dışarıdan angus ithal eder olmuş. Yaşadığı bu umutsuz tablo karşısında o da benzer bir cümle kurmuş: "Ben hayvancılıkla geçinemem."Gelelim zar zor emekli olan kesime. Yıllar yılı çalışıp ter dökmüş, tam rahat edeceğim diye hayal kurarken bir de bakmış ki, aldığı maaş elektriğe, suya, doğalgaza yetmez olmuş. Devlet sahip çıkar, maaşımıza zam yapar diye beklerken, 23-24 TL ile savuşturulan emekli de umudunu kaybetmiş. Maaşına yapılmayan zammın elektriğe, suya, doğalgaza ve benzine yapıldığını görünce şöyle demekten kendini alamamış: "Ben tek başına bu emekli maaşıyla geçinemem." Bu örnekler her kesimde fazlasıyla mevcuttur. Memur da, öğretmen de, ev hanımı olan da zengin ve refah içinde bir gelecekten vazgeçer olmuş. Çaresizliğe bu derece kendini inandırmak durumunda kalan milletimiz, çare önüne konulduğunda yaklaşıp bakmamış bile. Öyle çaresiz, öyle umutsuz, öyle karamsar olmuş ki, çözümü anlatana, çıkış yolunu gösterene kulaklarını tıkar olmuş. Resmi biraz daha netleştirelim.İlim ve gönül adamı olan Sayın Prof. Dr. Haydar Baş Bey insanımızın hayatını karartan bu çaresizlikleri elinin tersiyle iterek, "Milli Ekonomi Modeli" ile güneşin bile farklı doğacağı bir sabah vaat ediyor. Tarımla uğraşan kesime ürün alım garantisiyle seni destekleyeceğim diyor. Üreteceğin ürünün yarı parasını daha tohumunu tarlaya atmadan peşin olarak vereceğim diyor. Tohum, gübre ve ilaç konularında yardım etmekle kalmayıp, çiftçilere özel, sosyal güvenlik ve emeklilik hakkı sağlayacağım diyor. Kuraklık, don ve sel gibi doğal afetlere karşı ürün sigorta sistemi getireceğim diyor. Yerli gübre üretimine destekten tutun, tarımsal alet ve makine desteğine kadar her türlü hizmeti sunacağım diyor. Üstelik bu projelerin tamamı ve dahası MEM'de detaylı ve hesaplanmış bir şekilde kaynaklarıyla mevcut. Fakat bahsi geçen deneydeki gibi insanımız, öğrenilmiş çaresizliğine boyun eğmiş bir kere. Bu sebepten olacak ki hakikatler önüne serilmiş olsa dahi kulak tıkıyor, duymuyor.Aslında her kesim için ayrı ayrı o kadar çok proje var ki, ben bir tane daha örnek vermek istiyorum. Sayın Baş, ev hanımlarına 500 TL ev hanımı maaşı vereceğim diyor. Pazara çıkmaya para bulamayan annelerimiz ise bu projenin hayalini bile kuramıyor. Her Türk vatandaşına 500 TL vatandaşlık maaşı vereceğim diyor. Vatandaş olarak hep sıkıntı ve maddi zorluklardan geçen insanımız, bu projenin de gerçekleşebileceğine bir türlü inanamıyor. Rusya ve birçok ülke Milli Ekonomi Modeli'ni uygulanıp vatandaşının yüzünü güldürürken, ne acı bir tecelli ki, bu millet kendi içinden çıkan, bu modelin asıl sahibine inanmıyor, sahip çıkmıyor.Artık tüm bu öğrenilmiş çaresizliklere bir "DUR!" deme zamanı geldi de geçiyor. Artık önümüzde bir cam bölmenin olmadığını, çözümün olduğunu görmek şart oldu! Çünkü öğrenilmiş çaresizlik elbisesinden sıyrılmadıkça hazine üzerinde oturan bir dilenciden farkımız kalmaz. Bu projeleri dinleyip, "AA, olsa ne güzel olur. Aslında çok güzel projeler?" gibi cümleler kurmakla bir sonuç elde edemeyiz. Çözümün adresi gün gibi ortadayken, güneş balçıkla sıvanamazken son bir atasözü daha: "Bal demekle ağız tatlanmaz!"